Alþýðumaðurinn - 03.10.1969, Blaðsíða 5

Bókaútgáfa á Akureyri í liaust og í vetur
BLAÐIÐ leitaði sér upplýsinga hjá bókaútgefendum, hvaða bækur
myndu koma út í haust og vetur — og birtir AM hér á eftir þær
upplýsingar er veittar voru.
Þrjár bækur hjá Skjaldborg s.f.
Höfundar aliir Akureyringar.
Svavar Ottesen og Haraldur
Ásgeirsson eigendur Skjald-
borgar tjáðu, að á vegum þeirra
kæmu út að þessu sinni 3 bæk-
ur og eru höfundar allir Akur-
eyringar.
Bækur Skjaldborgar að þessu
sinni eru, Hrakfallabálkur Hún
vetninga í 300 ár, eftir Rósberg
G. Snædal rithöfund, og er um
fyrri hluta ritverks höfundar að
ræða, er nær frá 1601—1850.
Rósberg G. Snædal.
Segir í bókinni frá dauðsföllum
og slysförum í Húnaþingi. Er
hér um merkilegt heimildarrit
að ræða, sem höfundur hefur
lagt í rnikla vinnu.
Olgandi blóð, skáldsaga eftir
Hönnu Brá, akureyrska stúlku,
er önnur útgáfubók Skjaldborg
ar. Þetta er fyrsta skáldsaga höf
undar, nútímasaga, frásögn
djörf og tæpitungulaus og mun
hún óefað vekja verðskuldaða
athygli lesenda.
' Þriðja bók Skjaldborgar nefn
jst Ríki betlarinn, barna- og
unglingabók eftir Indriða Úlfs-
son skólastjóra. Sögupersónur
eru hinar sömu og í Leyniskjal-
inu, er út kom eftir höfundinn
í fyrra og naut mikilla vin-
sælda.
Svavar og Haraldur sögðu að
þeir hefðu gjarnan hafa viljað
gefa út fleiri bækur, m. a. hefði
þeim borizt 2 önnur handrit,
einnig eftir Akureyringa, en því
miður sökum fjármagnsskorts
ihefðu þeir ekki talið sér fært að
ráðast í meiri bókaútgáfu á
þessu hausti.
! |
Árni Bjarnarson bókaútgefandi
gefur út 3 bækur.
Árni Bjarnarson gefur út 3
bækur á þessu hausti.
Ber fyrst að telja Ævisögu
Jóns Bjarnasonar fyrsta ís-
lenzka prestsins í Vesturheimi.
Er bókin skrifuð af séra Run-
ólfi Marteinssyni í Winnipeg.
Er hér um mikið ritverk að
ræða, hátt á fjórða hundrað
blaðsiður, í.stóru broti.
Þá gfeur Árni út 2 barnabæk
ur í ljóðum eftir Valdemar
Hólm Hallstað á Húsavík.
Þá hefur Árni sýnt það fram-
tak að láta Ijósprenta 3 gamlar
bækur. Spilabók, sem mun vera
sérstæðasta bók sinnar tegund-
ar, er hún prentuð í Prent-
smiðju Norður og Austuramts-
ins árið 1858. Hinar eru íslend-
ingadrápa eftir Þorleif Jónsson
prentuð 1884, og Nýja ísland í
Kanada prentuð 1875. Þá kvað
Árni að íslenzk ástarljóð, er út
kom 1949 væri nú fyrir löngu
uppseld — og hefði hann í
hyggju að láta Ijósprenta hana.
Margt góðra bóka hjá BOB.
Bókaforlag Odds Björnssonar
gefur að vanda út margt góðra
bóka og í ár ber þar hæst hið
gríðar mikla og vandaða rit-
verk Gunnars Bjarnasonar á
Hvanneyri, Ættbók og saga
íslenzka hestsins á 20. öld. Bók
þessi, sem er hátt á fjórða hundr
að blaðsíður í stóru broti, hefur
að sögn Geirs S. Björnssonar,
verið á þriðja ár í undirbúningi
og prentun, og var upphaflega
ráðgert að bókin kæmi út
snemma á þessu ári. En þá var
ákveðið að bæta við öllum
skráðum stóðhestum fram til
ársins 1969 og hefur nú auk
þess verið samin umfangsmikil
nafnaskrá baeði yfir öll manna-
nöfn og hestanöfn, sem koma
fyrir í bókinni, og skipta nöfn-
in mörgum þúsundum. Bókina
prýða á fjórða hundrað ljós-
myndir og mun hún verða
mikill og góður fengur öllum
hestamönnum.
ALLT frá því á söguöld hafa
Eiðar á Fljótsdalshéraði verið
höfðingjasetur og höfuðból. Þar
sátu merkir menn og mætar
konur og þar var löngum prest-
setur. Ei' fram liðu stundir varð
staðurinn auðugur af löndum
og lausum aurum og var þá
nefndur Eiðastóll. Var það
þriðji stóllinn í landinu, en áður
voru fyrir Skálholts- og Hóla-
stóiar.
Árið 1883 ákváðu Múlasýslur
að stofna búnaðarskóla fyrir
Austurland. Var honum valinn
staður á Eiðum, þar sem hann
starfaði við ágætan orðstír til
Af öðrum bókum, sem Bóka-
forlag Odds Björnssonar gefur
út á þessu hausti má m. a. nefna
síðara bindi af endurminning-
um Þormóðs Sveinssonar, Minn
ingar úr Goðdölum, Ijóðabók-
ina Bóndinn og landið eftir Pét
ur Aðalsteinsson frá Stóru-
Borg í Vestur-Húnavatnssýslu,
Skjólstæðingar, dulrænar frá-
sagnir eftir Guðlaugu Bene-
diktsdóttur, en hún hefur þá
sérstöðu, að hún er skygn og á
þar af leiðandi víðari sjóndeild-
arhring en almennt gerist.
Flugstöðin heitir nýjasta
skáldsagan eftir Arthur Hailey
höfund hinna víðlesnu skáld-
ársins 1918. Var þá um skeið
sviptingasamt í skóla- og menn
ingarmálum fjórðungsins, og
var ákveðið að bjóða ríkinu
Eiðaeignir að gjöf, með því skil
yrði, að þar yrði rekinn alþýðu
skóli fyrir Austurland. Sam-
þykkti Alþingi íslendinga þessa
málaleitan árið 1917.
Þann 20. okt. árið 1919 var
Alþýðuskólinn á Eiðum settur
í fyrsta sinn. Gerði það nýskip-
aður skólastjóri sr. Ásmundur
Guðmundsson, síðar biskup.
Eru því senn 50 ár liðin frá upp
hafi starfs Alþýðuskólans. í
fyrstu skólasetningarræðu sr.
sagna Hinzta sjúkdómsgreining
in og Hótel. Sagan gerist á ein-
um stórhríðarsólarhring á stórri
flugstöð í Bandaríkjunum og í
stórri farþegaþotu. Atburðarás-
in er mjög hröð og spennandi
að sögn Geirs.
Af barna- og unglingabókum
má nefna GuIIroðin ský eftir
Ármann Kr. Einarsson og
Leyndardómar Lundeyjar eftir
Guðjón Sveinsson.
KEPPTU í SKÁK
UM sl. helgi kepptu skákmenn
frá Akureyri við lið frá Bún-
aðarbankanum í Reykjavík og
fór keppnin fram ó Blönduósi.
Keppt var á 9 borðum og sigr-
uðu liðsmenn Búnaðarbankans
með 6 v. gegn 3.
Daginn eftir fór fram keppni
í hraðskák og lauk henni með
sigri Akureýringa, hlutu þeir 84
stig gegn 78.
í liði Búnaðarbankans voru
margir þekktir skákmenn, má
til nefna Jón Kristinsson, Braga
Kristjánsson og Arinbjörn Guð
mundsson. En þess má til gam-
ans geta, að Jóhann Snorrason
sigraði Braga Kristjánsson
glæsilega, en þeir tefldu á öðru
borði.
í lið Akureyringa vantaði
góða skákmenn, þá Halldór
Jónsson og Jón Björgvinsson.
Ásmundar segir m. a.: „Ný,
sjálfstæð skólastefna á að verða
til hér á landi. Að vísu munum
við taka samskonar skóla með
öðrum þjóðum til hliðsjónar, en
við munum ekki leitast við að
stæla þá. Hér á íslandi á ekki
allt hið sama við og þar, yegna
ólíkra staðhátta og þjóðarein-
kenna. Við verðum að þreifa
fyrir okkur hægt og hægt,
kanna jarðveginn sem bezt, og
byggja traust á þjóðlegum
grunni, svo að hér rísi íslenzk-
ur skóli, hold af ökkar holdi og
bein af okkar beinum, nátengd-
ur lífi og sögu okkar íslend-
inga.“ Sr. Ásmundur lagði
(Framhald á blaðsíðu 2)
Alþýðuskólinn á Eiðum.

"S
Alþýðuskólinn á Eiðum 50 ára
Merkisafmæli elztu menntastofnunar Austurl.
STAKAN
okkar J
HÚN er landsfræg þessi vísa
Egils Jónassonar á Húsavík —
og vonar þátturinn að hann
fornumi ekki vini sína á Rauf_
arhöfn með birtingu vísunnar.
Farðu í rassgat Raufarhöfn.
Rotni, fúli drullupollur.
Andskotinn á engin nöfn,
yfir öll þín forarsöfn.
Egill mun hafa verið í vinnu
á Raufarhöfn er hann orkti
vísuna og mun sumum, og það
að vonum, að hann kveða
ekkert vel um vinnustað sinn
— og fengið því nokkrar hnút
ur fyrir. En Egill svaraði
þannig.
1 • t
Ég vinn fyrir mínum á
mannlegan hátt,
og matinn ég greiði að fullu.
En ég get ekki lofað þann
guðlega mátt,
sem gerir mann löðrandi af
drullu.
Þátturinn eignar Agli einnig
næstu vísu, sem er orkt í til-
efni af merkisafmæli Friðriks
pósts á Helgastöðum.
Póstur aldrei finnur frið.
Fótum vill hann tifa.
Alveg fram í andlátið,
ætlar hann sér að lifa.
Og því ekki að ergja Egil
enn meira með vísnahnupli.
Maður hét Björn — og eftir
vísunni að dæma hefur hann
haft töluvert álit á sjálfum sér,
jú og líka aðrir á honum.
■t
Ef að einhver eignast börn,
undir eins skira lætur
Björn, Björn, Björn, Björn,
Bjöm, Björn, Björn
bæði syni og dætur.
Egill sendir þættinum von-
andi mergjaðar skammarvís-
ur, ef þessar stökur eru rang-
feðraðar.
Er ekki gott að hugsa til
vors í hríðarfjúki á haust-
I; dægri. Guðmundur E. Geirdal
kveður svo. i
Vorsins dýrð á dularmál,
djúpt og ríkt af óði.
Er því von að vökusál
verði margt að Ijóði.
En næst kemur haustvísa
eftir Halldóru B. Björnsson.
Fölnar bráin foldarranns
fellur strá á mónum.
Hljóðnar þráin, hugur manns
hvíslar í lágum tónum.