Alþýðumaðurinn - 10.12.1974, Qupperneq 5

Vilmundur Gylfason:
FORTÍÐ OG FRAIUTÍ
Þessi grein birtist í Skutli, blaði
vestjirskra jaj/iaðarmanna,
skömmu fyrir síðustu kosningar.
Þó ekki sé vitað til að kosningar
séu í nánd, finnst okkur greinin
eiga jullan rétt á sér til birting-
ar nú.
Orð gera engum manni og engri
þjóð gagn, ef að baki býr lítið
nema vatn og vindur. I þessari
kosnnigabaráttu hafa tvö orð
verið sins konar rauður þráður
— hægri og vinstri. Eg hefi
sagl, og segi, að þessi orð eru
um margt orðin úrelt og eru
nánast þrældómur við fortíðina
og þjóna ekki framtíðinni.
Þessi orð eiga rætur sínar að
rekja til franska þingsins í lok
18. aldar. Þau fengu endurnýjað
gildi á upphafsárum sósíaliskrar
baráttu. En síðan hefur margt
hreyst.
Þrjú mál setja einkum svip
sinn á þessa kosningabaráttu:
Efnahagsmál, varnarmál, land-
helgismál. I efnahagsmálum á
þessi skipting vissulega við í
höfuðatriðum. Þó er það svo
að allir flokkar aðhyllast svo-
kallað hlandað hagkerfi, hag-
kerfi þar sem blandað er ríkis-
rekstri, félagsrekstri, samvinnu-
rekstri og einkarekstri. Þar er
nokkur áherslumunur en ekki
stórfelldur ágreiningur. Um
önnur þessi mál er það beinlínis
villandi og ruglandi að nota
orðin hægri og vinstri.
Skyll er að geta þess, að
varnarmálin hafa verið erfið
flokksmál bæði í Alþýðuflokkn-
um og Framsóknarflokknum.
Eina raunverulega ágreinings-
efnið, sem sjálfkallaðir „vinstri“
Alþýðuflokksmenn hafa haft við
okkur hina, eru varnarmálin.
Við höfum lagt fram ítarlega
stefnuskrá í þessum málum, og
að henni munum við vinna. En
að kalla eitt vinstri og annað
hægri í þessum málum er þvætt-
ingur og út í hött. Varnarmálin
eru dægurmál sem snerta anars
vegar öryggi okkar lands og
annarra, en hins vegar íslenskan
þjóðarmetning og þjóðarstolt.
Menn verða að taka yfirvegaða
afstöðu, byggða á reynslu og
byggða á tilfinningum. Það
kemur hægri og vinstri ekkert
við.
Sama er raunar að segja um
landhelgismál. Allir sjá, að út-
færslan stefnir hvorki til hægri
né vinstri. Hún stefnir út á mið-
in, hún tryggir íslenska hags-
muni og íslenskt sjálfstæði. Það
þjónar engum tilgangi, að rugla
landhelgismál með orðaskaki.
Að landhelgismálum þarf að
vinna og þar er raunar enginn
ágreiningur um raunverulegt
markmið. Annað er að þyrla
upp ryki.
Því er á þetta minnt, að ís-
lensk stjórnmál eru nú sem oft
áður, 'á vegamótum. Menn eru
um margt að endurmeta hug-
myndir sínar um land og líf.
Menn vilja stefna að auknu
launajafnrétti, aukinni félags-
legri aðstöðu, auknum réttind-
um hinna dreifðu byggða. I því
sambandi má raunar minna á,
að miðstjórnarvald, og þá í
merkingunni Reykjavíkurvald,
taldist áður vera vinstri stefna,
valddreifing þá hægri stefna.
Hér er að verða og á sér stað
mikil breyting.
En menn eru jafnvel að gera
enn meira. Menn eru margir
hverjir að endurmeta afstöðu
sína til vinnu og lífsgæða. A-
kveðið magn veraldlegra lífs-
gæða er undirstaða Hfs og lífs-
hamingju. En raunveruleg vinna
á ekki og má ekki þurfa að vera
svo mikil, að menn sjái ekki til
Frh. á bls. 6.
C . ........ . . ' •
Fjórðungssamband IMorðlendinga
gengst fyrir æskulýðsráðsfefnu
Fjórðungsþing Norðlendinga,
sem haldið var í Reykjaskóla,
26. — 28. ágúst s. 1., ákvað að
Fjórðungssamband Norðlend-
inga gengist fyrir æskulýðsráð-
stefnu í samráði við Æskulýðs-
samtök á Norðurlandi. Þingið
fól milliþinganefnd í mennta-
málum að annast ráðstefnuna.
Nýlega hélt menntamálanefnd-
in fund með formönnum og
framkvæmdastjórum ungmenna-
sambanda og íþróttabandalaga
á Norðurlandi. Akveðið var á
fundinum, að halda æskulýðs-
ráðstefnu fyrir Norðurland
næstavor í samstarfi Fjórðungs-
sambandsins og æskulýðssam-
laka á Norðurlandi. Fyrir ráð-
stefnuna verður gerð kötinun
allra æskulýðsmála í fjórðungn-
um, sem væri liður í undirbún-
ingi.
Gert er ráð fyrir að á ráð-
stefnunni verði mótuð sameigin-
leg stefna sveitarstjórnarmanna
og áhugamanna um æskulýðs-
mál á Norðurlandi, sem síðan
verði lögð fyrir næsta Fjórð-
ungsþing Norðlendinga. Þetta
verður opin ráðstefna öllum,
sem láta sig varða æskulýðsmál.
Sveilarstjórnarmönnum og
framámönnum í æskulýðsmálum
verður sérstaklega boðið til ráð-
stefnunnar.
Ráðstefnan er haldin í sam-
starfi við Reyni Karlsson, æsku-
lýðsfulltrúa ríkisins, og Æsku-
lýðsráð ríkisins. Hann mun ann-
ast í samstarfi við Fjórðungs-
samabndið undirbúning ráð-
stefnunnar. Með þessari ráð-
stefnu heldur Fjórðungssam-
bandið áfram á þeirri braut
sinni, að skapa aukin tengsl
á milli aðila utan sveitarstjórn-
anna um þau málefni, sem sam-
bandið vinnur að á hverjum
tíma. Þannig leitast Fjórðungs-
sambandið við að fá aukna yfir-
sýn og meiri samstöðu um þau
málefni, sem efst eru á baugi
hjá því hverju sinni. Hér fer
Fjórðungssambandið fyrst allra
landshlutasamtakanna inn á þá
braut, að taka fyrir æskulýðs-
mál á sérstakri ráðstefnu.
Fréttatilkynning.
\ bókamarkaðÍRium
mundsdóttir, sem við Akureyr-
ingar köllum „Fríðu í Markað-
inum“, og fleiri munu skipa
þennan frásagnabekk, alls sjö.
Þá er nýkomin í bókabúðir
frá Skjaldborg ný barna og ung-
lingabók eftir Indriða Ulfsson,
skólastjóra, en bækur hans eru
vinsælt lesefni margra ung-
menna. Þetta er 7. bók Indriða.
Þá er komin út 4. Kátubókin hjá
forlaginu og mun ekki þurfa að
auglýsa hana frekar, eftir vin-
sældum fyrri Kátubóka að
dæma.
GERSEMAR GUÐANNA
Bókaútgáfan Orn og Örlygur
hefir sent þriðju bók Erichs von
Dániken á markað, en áður hafa
komið út bækurnar: „Voru guð-
irnir geimfarar?“ og „í geim-
fari til goðheima", eftir sama
höfund.
Öhætt mun að fullyrða, að
fáir eða engir nútíma rithöfund-
ar njóti slíkrar athygji og frægð-
ar, sem Svisslendingar Erich von
Dániken. Heiftarlegar deilur
hafa risið út af kenningum hans
í flestum löndum heims, og for-
dæma sumir verk hans niður
fyrir allar hellur og kalla hann
jafnvel falsara, en aðrir hefja
hann til skýjanna sem snilling,
er tekist hafi hvorki meira né
minna en það, sem flesta hefur
dreymt um frá örófi alda, en
engum lánast til þessa: að leysa
sjálfa lífsgátuna, gátuna um upp-
haf alheims, lífs, mannkyns. En
hversu sem menn skiptast í fylk-
ingar með og á móti Dániken,
þá verður þeirri staðreynd ekki
á móti mælt, að varla njóta
bækur meiri vinsælda en þær,
sem þessi ljóndjarfi og óþreyt-
andi áhugafornfræðingur hefur
ritað um rannsóknir sínar og
kenningar., Þær seljast í risaupp-
lögum, hvar sem er í heiminum
— jafnt í auðvaldslöndum Vest-
ursins, sem í Kína og Sovét. Er
líklega leitun á vísindamanni og
rithöfundi, sem nýtur svo al-
hliða útbreiðslu. Að minnsta
kosti ein kvikmynd hefur verið
gerð út frá bókum Dánikens, og
mun hún innan skamms væntan-
leg í kvikmyndahús hérlendis.
Gersemar guðanna er sett í
Prentstofu G. Benediktssonar,
prentuð í .Viðey og bundin í
Arnarfelli hf.
BIBLÍUHANDBÓKIN ÞÍN
Bókin er helguð minningu séra
Hallgríms Péutrssonar, í tilefni
af 300. ártíð hans. Hluti af sölu-
hagnaði rennur til byggingar
Hallgrímskirkj u í Reykjavík.
Bókaútgáfan Órn og Örlygur
hefir sent frá sér ofanskráða
bók, sem er 308 blaðsíður og
skreytt fjölda mynda. I undir-
titli bókarinnar segir, að hún
skýri í máli og myndum heiti
og hugtök í Heilagri ritningu.
1 formálsorðum sínum segir
séra Sigurbjörn Einarsson, bisk-
up m. a.:
Sú bók, sem hér kemur út á
íslensku, mun geta bætt verulega
úr tilfinnanlegri vöntun á hjálp-
argögnum við lestum Heilagrar
ritningar. Sá er og tilgangurinn
með útgáfu hennar. Hún hefur
að geyma skrá um mikilvæg
heiti og hugtök með upplýsing-
um og skýringum. Efninu er
svo fyrir komið, að auðvelt er
að finna greið svör við mörgu
því, sem lesandinn staldrar við.
Myndirnar eru mjög til glöggv-
unar og lífgunar á efninu.
Ætla má, að öllum fróðleiks-
fúsum mönnum þyki fengur í
þessari handhægu bók og mörg-
um þeim, sem nota Biblíuna að
staðaldri, mun verða mikið gagn
af þeirri leiðsögn, sem hér er í
boði. Bókin er fyrst og fremst
samin til afnota við kristin-
fræðinám í barnaskólum og er
prýðilega til þess fallin. En
henni er einnig ætlað að leið-
beina hverjum þeim, sem vill
fræðast um Biblíuna, það sögu-
svið, sem umlykur hana, þann
boðskap, sem hún flytur. Ég
þakka útgefanda og þýðanda og
vona, að þessi bók fái verð-
skuldaðar viðtökur og færi
mörgum gleði og blessun.
Þýðandinn, séra Magnús Guð-
jónsson, segir í eftirmála: Meg-
inefni bókarinnar skiptist í rúma
50 þætti, sem gerð eru nákvæm
Frh. á bls. 6.
ALÞÝÐUMAÐURINN
5