Skutull - 07.10.1949, Blaðsíða 3

S K U T U L L
3
Framboð Kjartans.
Þegar flokksblað Sjálfstæðis-
raanna tilkynnti framboð Kjartans
J. Jóhannssonar, læknis, eftir langa
hríð, þá var því slegið upp í fyrir-
sögn, að framboð fallkandídatsins
hafi verið einróraa samþykkt í full-
trúaráði Sjálfstæðisfélaganna. Blað-
inu mun hafa þótt sérstök ástæða
til að laka þetta fram, vegna þess
að vitað var í bænum, að háttsett-
ur broddur í flokknum, Matthías
Bjarnason, sótti það injög fast, að
fá að vera hér í framboði, eftir
að flokkur lians liafði hafnað hon-
um sem frambjóðenda í a.m.k.
tveim sýslum.
Þessi vígreifi maður hefir orðið
að þola þau þungbæru örlög, að
vera hafnað af flokki sínum hvað
eftir annað, þegar honum sjálfum
hefir fundist hann vera rétti mað-
urinn i stöðurnar eða embættin.
Hann vildi verða forstjóri togara-
félagsins, en var hafnað. Þegar sú
staða losnaði á ný var afdankaður
bæjarstjóri gerður prókúruhafi, en
ekki hann. Hann vildi verða bæjar-
stjóri, en var hafnað, og var af-
dankaður aðstoðarritstjóri lekin
fram yfir liann.
Svo vildi hann verða forseti
bæjarstjórnar, en var þá bara gerð-
ur að varaforseta. Þannig rnælti
lengi telja, en nú var komið að
fallkandidatsvegtyllunni, og vesa-
lings manninum var neitað um
hana. Og ekki nóg með það. Til
þess að lækna manninn af þing-
mennsku magaveikinni lét flokkur
hans hann sjálfan bera fram tillög-
una um það í fulltrúaráðinu, að
Kjartan læknir skyldi verða i kjöri,
— Engin furða þótt samþykktin
væri einróma, en halda menn að
liún hafi verið einhuga?
Félagsmaðurinn
Kjartan.
Vesturlandið telur, að Isfirðing-
um heri að kjósa Kjartan Jóhanns-
son á þing sérstaklega fyrir það,
verkamannabústaíSi. Alþýðuflokkur
inn sagði já, og Framsóknarflokkur
inn já.
1936 voru samþykkt lögin um
alþýtiutryggingar. Alþýðuflokkur-
inn sagði já og Framsóknarflokkur-
inn já.
1943 voru orlofslögin samþykkt.
Alþýðuflokkurinn sagði já, nokkur
hluti Framsóknarflokksins sagói
já en hinn nei.
1945 voru samþykkt lögin um
almannatrgggingar og nýju launa-
lögin, sem fyrst færðu opinberum
starfsmönnum nokkrar kjarabætur.
Við báðum þessum lögum sagði Al-
þýðuflokkurinn já, en Framsóknar-
flokkurinn nei.
1946 voru samþykkt lögin um op
inbera aðstoð við íbúðarhúsabygg-
ingar í kaupstöðum og kauptúnum
(lögin um verkamannabústa'öi end-
urbætt). Alþýðuflokkurinn sagði
já, Framsóknarflokknrinn nei.
1949 var samþykkt uppbót á laun
opinberra starfsmanna til samræm-
is við kjarabætur annarra stétta,
bæði verkamanna og bænda. Al-
þýðufloklcurinn sagði já, Framsókn
arflokkurinn sagöi nei.
Þarf frekari vitna við?
hvað hann sé mikill félagspaður,
þ.e. maður, sem leggur fé sitt í
fyrirtæki með öðruin mönnum. T.
d. telur blaðið upp, að Kjartan eigi
aktiur í m.b. Ásúlfi, selfangaranum
Arnarnesi og brúnkolavinnslunni í
Súgandafirði. — Þarna er verið að
halda því sama fram og Sjálfstæðis-
flokkurinn heldur fram mjög víða
um landið, nú fyrir kosningarnar,
að það eigi að kjósa menn á þing,
eftir því hversu ríkir þeir séu, sbr.
t.d. framboð heildsalanna Eggerts
Kristjánssonar og Björns Ólafsson-
ar. Kjartan læknir er þó sennilega
ekki eins ríkur og þessir menn og
framboð hans því ekki jafn
,sterkl“ samkv. reglu Sjálfstæðis-
flokksins. — Viðleitni hans með
því að leggja fé í framangreind
fyrirtæki hefir þó fyrst og fremst
hyggst á von um gróða, en ekki á
umhyggju fyrir atvinnulífi bæjar-
ins, því eins og alkunnugt er starfa
tvö þeirra' alls ekki hér í bænum,
]i.e. Arnarnesið og brúnkolavinnsl-
an, og á Ásúlfi hafa bæjarmenn
ekki alltaf verið vel séðir. Brún-
kol hefir m.a.s. ekki starfað í Súg-
andafirði svo árum skiptir, og
fleiri ,,félög“, sem Kjartan hefur
verið meðeigandi í svo sem Eltimór
og h.f. Minkur eru löngu dauð. Það
má e.t.v. segja að læknirinn hafi
ekki hagnast á þessari starfsemi
sinni, en tap hans stafar ekki af
því að hann hafi viljað gefa pen-
ingana í góðgerðarskyni, heldur af
misheppnaðri spekúlasjón, og mun
engum heilvita kjósanda til hugar
koma að kjósa Kjartan á þing fyrir
slík afrek.
Framfaramaðurinn
Kjartan.
I framfaramálum telur Vestur-
land Kjartani helzt til gildis, að
hann hafi verið i stjórn Skíðafé-
lagsins, forinaður í byggingarnefnd
Sundhallarinnar, formaður Rauða-
krossdeildarinnar, að hann hafi
staðið fyrir tilraunum um bygg-
ingu rækjuverksmiðju og starf-
rækslu efnalaugar liér á Isafirði,
og loks, að hann sé faðir liitaveit-
unnar.
Það má vel vera að Vesturland
fari rétt með það, að fallkandídat-
inn liafi átt hlut að þeim málefnum
og fyrirtækjum, sem nú voru talin,
en liafa ekki aðrir bæjarbúar átt
þar fullt eins mikinn hlut að máli.
T.d. var bygging skíðaskálans fyrst
og fremst verk Páls Jónssonar,
verzlunarmanns, Arngr. Fr. Bjarna
son o.fl. unnu fullt-eins mikið fyrir
sundhöllina og Kjartan, Böðvar
Sveinbjarnarsson og Gabríel Syre
stjórna rækjuverksmiðjum í bæn-
um og Jóh. Jóliannss. veitir efna-
lauginni forstöðu. Er þessu fólki
nokkur greiði gerður með því að
þakka Kjartani lækni þess verk?
Nei, á slíkum forsendum tekzt
Vesturlandinu ekki að koma Kjart-
ani á þing, og ekki að véla um fyrir
neinum. Ef þau félög og fyrirtæki,
sem upp voru talin, hafa starfað
með slíkum ágætum, að það beri að
verðlauna forstöðumenn þeirra
með þingmennsku, ])á væri auð-
vilað sjálfsagt að hafa áðurnefnt
fólk í framboði en ekki Kjartan.
Hitaveitupabbi.
Loks er hitaveitunni ætlað að
fleyta Kjartani á þing. Það er mik-
ið rétt að fallkandidatinn var nærri
því búinn að kaupa hingað frægan
tundurspilli og vann að því máli
með okkar ástsæla Jóni Gauta, en
sem betur fer fyrir bæjarfélagið
varð ekkert úr þeirri ráðagerð, og
framhaldið á þeim framkvæmdum
hefir verið álíka reyfarakennt og
tundurspilliskaupin, samanber æf-
intýrið um Ársæl kafara og „Mr.
Drydock". Almenningur i bænum
hefir heldur ekki látið í ljósi neina
löngun til að ráðist verði i hita-
veituframkvæmdir undir forustu
núverandi bæjarstjórnarmeirihluta,
og óbreyttir borgarar finna nógu
mikið til hins bágborna fjárhags
bæjarins og stofnana hans eins og
hann er, þótt ekki væri bætt þar
ofan á miljóna skuldabyrðum
vcgna fyrirtækis, sem vel er hægt
að vera án.
Alþýðu manna finnst skynsam-
legra að ráðast í atvinnufyrirtæki
eða framleiðslutæki heldur en í
hitaveitu, enda veitir bæjarfélaginu
ekki af ]>ví, síðan stór hluti útgerð-
arinnar flýði héðan til framandi
landa.
Fiskiðjuver á pappír.
Að endingu er Kjartani ætlað að
fljóta inn á frumvarpi hans um
fiskiðjuver. Hann var reyndar ekki
einn um að flytja það frumvarp,
heldur flutti Hannibal Valdimars-
son, alþingismaður, það með hon-
um, og er þarna enn sem fyrr bor-
ið oflof á Kjartan.
Alþýðuflokksmenn, og bæjarbúar
almennt, mega harma það, að þetta
Sjálfstæðisfélögin hér í bænum
efndu til skemmtisamkomu s. 1.
þriðjudag. Með þeirri samkomu
skyldi kosningabaráttan hafin. Vel
var til skemmtikrafta vandað, enda
fjármagnið ótakmarkað. Þjóðkunn-
ir listamenn fengnir frá Rvík til
að skemmta. Auk þess fluttu fjórir
helztu talsmenn flokksins ávörp,
þar á meðal frambjóðandinn, Kjart-
an Jóhannsson. Samkoman var ó-
venju vel auglýst. Fyrir öllu virtist
mjög vel séð, og ekkert vantaði á,
að þetta bæri ríkulegan ávöxt,
nema jjaö, «ð áhegrendurnir létu
ekki sjá sig. ASeins sárfáir mætlu
og voru þaS nær eingöngu menn
úr þrengsta og sanntrúaöasla hring
flokksins.
Þetta atriði, ásamt ýmsum öðr-
um, sýnir ótvírætt, að Isfirðingar
eru orðnir þreyttir á íhaldinu og
vilja alls ekki láta sjá sig í fylkingu
þess, enda húnir að öðlast dýr-
keypta en nauðsynlega reynslu.
Jafnvel forvitni fólks til að sjá og
heyra þjóðkunna listamenn, megn-
ar nú ekki lengur að tæla fólk til
að hlusta á hoðbera afturhaldsins.
Fordæmingin á íhaldssamkom-
frumvarp skyldi ekki ná fram að
ganga.
En lialda menn virkilega, að
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, þess
flokks, sem dáir einkaframtak og
„frjálsa samkeppni", en hatar rík-
isrekstur og opinber afskipti af at-
vinnulífinu, hafi af nokkrum heil-
indum gerst meðflutningsmaður að
slíku frumvarpi? Honum hefir aug-
sýnilega frá byrjun verið ljóst, að
frumvarpið mundi ekki ná fram
að ganga, enda flutt í algjörri ó-
þökk Björgvins Bjarnasonar og
fleiri manna hér heima, sem um
svipað leyti stofnuðu sprengifélag,
til að tefja framkvæmd fiskiðju-
versmálsins í formi sainlags eða
samvinnufélags. — Frumvarpið
var fyrirfram dauðadæint, vegna
stefnu Sjálfstæðisflokksmanna al-
mennt, og þetta „fiskiðjuver á
pappír" mun því ekki nægja til að
koina Kjartani á þing.
Hér að framan hefir verið sýnt
fram á, að þau rök, sem flokksblað
Kjartans Jóhannssonar færir fram
fyrir því, að Isfirðingum beri að
kjósa hann á þing, eru alls engin
rök, og sumt af því oflof og háð um
Kjartan. En jafnvel þótt upp væri
talið það, sem segja má Kjartani til
verðugs hróss, svo sem hvað hann
er viðkunnanlegur maður, fer
vel á myndum, og er vin-
sæll læknir, þá dugar það samt
ekki til að koma honum á
þing nú frekar en 1946. Meðan
hann býður sig fram fyrir flokk
heildsalanna og sérhyggjumann-
anna, flokkinn, sem ber liöfuðá-
byrgð á ófremdarástandi verzlunar
málanna og öngþveitinu í fjármál-
um þjóðarinnar, þá er framboð
lians algjörlega vonlaust og Fram-
sóknarmaddaman Þorleifsína Guð-
mundsdóttir í Isfirðing getur ó-
hrædd lagst á sæng þessvegna.
Kjartan verður kyrr, og getur stund
að maddömuna sem læknir, því
þingmaður verður hann ekki.
unni var svo alger, að það stóð til
að hætta yrði við dansleikinn, sem
verða átti eftir skemmtiatriðunum.
Þá kom ritstjórum Vesturlands vel
bíblíu þekking sín. Þeir minntust
Bíblíunnar: „Far þú út á þjóðveg-
inn, og þrýstu þeim til að koma
inn, til þess að hús mitt verði
fullt“.
Smalamenn voru sendir út á göt-
urnar til að bjóða æskulýðnum á
ballið. Þeirra starf gekk þunglega.
Fáeinir létu að orðum þeirra og á
þann hátt tókst að afstýra því, að
ballinu yrði að aflýsa.
Þótti þeim sín skömm minnst við
það. Vonbrigði foringjanna urðu
mikil, þvi hér var reitt hátt til
höggs, en aumlegt vindhögg slegið.
Aldrei mun kosningabardaginn
hjá ísfirzka íhaldinu hafa byrjað
jafn ömurlega. Þó mun róðurinn
þyngjast enn meir því sem nær
dregur kosningum.
Isfirzka íhaldsfleytan er eitt
þeirra skipa, sem aldrei Iandi ná,
og mun það hrátt bera að þeim boð
um einhugs og samheldni, sem
mun brjóta þetta óheillafley í spón.
111 var
þín fyrsta ganga.