Vesturland - 22.01.1948, Blaðsíða 5

VESTURLAND
5
0
Hefur skotið á þriðja hundrað hrefnur.
Stutt samtal við Þorlák áJSaurum sjötugan.
Ég liei'i aldrei i'hitt mig
lengra á ævinni en milii Eyrar-
reiðanlega bitur sannleikur.
Það virðist hafa verið rikjandi
hugsunarháttur á síðari tím-
um, að ungir menn og konur
hlytu að yfirgefa, sveit sina og
átthaga, ef einhver dugur væri
í þeim og vilji til þess að kom-
ast áfram í lífinu. Því er nú
komið sem komið er.
En þessi liugsunarháttur
verður að lireytast. Það getur
ekki lengur gengið að unga
fólkið flykkist allt burt úr
sveitunum jafnskjótt og það
hefir slitið barnsskónum.
Okkur vantar unga. og djarf-
huga menn og konur í sveitirn-
ar, sem hafa óhilandi trú á
landinu, og á því að íslenzk
hændastétt og sveitamenning
geti þrifist og eigi að þrífast í
landinu. Alltof lengi hafa ís-
lenzkar sveitir mátt sjá á el't-
ir börnum sínum til kaupstað-
anna, að því er virðist vegna
þess að þau trúðu ekki á mátt
hinnar íslenzku moldar. .
Framfaratímabil landbún-
aðarins er þegar hafið.
Aldrei, þori ég að segja, hef-
ir verið eins hjart fram undan
í íslenzkum landhúnaði, með
tilliti til aukinna þæginda og
hverskonar framfara, og nú.
Allstaðar hyllir undir fram-
farirnar. Hversu mörgum sinn-
um betur stöndum við ekki að
vígi með dráttarvélina og öll
þau tæki, sem lienni fylgja, en
forfeður okkar með ristuspað-
ann og rekuna,
Landið er að miklu leyti ó-
numið, og brýn þörf fyrir af-
urðir þess. Þá væri íslenzkri
sveitaæsku illa farið, ef lnin
einmitt nú, þegar mesta fram-
faratímabil, sem yfir íslenzkan
landbúnað hefir komið, er að
hefjast, legði niður vopnin.
Undir því fengi liún ekki risið.
Breytum kotunum í
höfuðból.
Djúpið okkar má ekki leggj-
ast í eyði. Þar verður liver jörð
að byggjast. Einnig þær, sem
komnar eru í eyði. Gefum
ekki of mikinn gaum að þeim
röddum, sem telja skaðlaust
að afskekktu „kotin“ fari í
eyði. En vegna hvers er talað
um kot? Ekki alltaf vegna þess
að skilyrði séu þar ekki fyrir
hendi, heldur vegna þess að
þau hafa enn ekki verið nýtt.
Flest „kotin“ okkar fela í
sér möguleika stórbýlisins. Og
vegna hvers eru jarðir af-
skekktar? Vegna þess að okk-
ur vantar vegi, síma o. s. frv.
Allt þetta myndi smám sam-
an koma, ef unga fólkið væri
gætt eldmóði landnemans og
settist að í sveitunum. Verk-
efnin eru ótæmandi.
Aukin tækni skapar aukin
skilyrði.
Islénzkur landhúnaður er að
ýmsu leyti enn rekinn með
gamaldags vinnuaðferðum. Við
þurfum því að stefna að jiví
með tilstyrk hinna nýju tækja,
sem við erum nú að fá í hend-
ur, að koma honunrí jiað horf,
sem tímarnir krefjast og við
getum við unað.
Undirstaða landbúnaðarins
er ræktunin. A margvislegan
hátt er nú reynt að hvetja
menn til mikilla átaka í þeim
efnum. Er gleðilegt til þess að
vita að mikill áhugi er nú
vaknaður lijá hændum um að
koma ræktunannálum sínum á
traustan grundvöll, á sem allra
skemmstum tíma.
Þegar svo er komið að við
hyggjum húskap okkar á rækt-
un og fullkomnum og hagnýt-
um viuuuaðferðum, |>á trúi ég
ekki öðru en landbúnaðurinn
eigi bjartri framtíð að fagna og
muni framvegis skipa þann
öndvegissess, sem hann hefir
haft i íslenzku atvinnulífi frá
upphafi.
Hin aldagamla . islenzka
sveitamenning má ekki liða
undir lok. Hún á þvert á móti
að el'last og endurnýjast í liin-
um hressandi andhlæ frelsis og
framfara, sem nú fer yfir land-
ið. Með því móti verður hún
þjóðinni það i framtíðinni,
sem hún hefir verið henni um
aldaraðir, og jafnframt traust-
ur grundvöllur fj árhagslegs og
menningarlegs sjáífstæðis
þ j óðarinnar.
Baldur Bjarnason,
Vigur.
dals og Saura. Var fluttur
þriggja nátta gamall frá Eyr-
ardal og hefi átt heima á Saur-
um siðan.
Þetta sagði Þorlákur Guð-
mundsson, sem þann 7. desem-
her s. 1. átti sjötugsafmæli, við
mig, er við áttum stutt tal sam-
an um daginn. Hann hefur í
sjötíu ár húið á sama staðnum
í Súðavíkurlireppi. Hann fædd-
ist árið 1877 i Eyrardal en átti
þar aðeins heima i þrjá sólar-
hringa. Þá var hann íluttur í
fóstur til önnnu sinnar, Mar-
grétar Gísladóttur á Saurum.
Þar ólst Þorlákur upp.
Árið 1904 byggði hann þar
hús og hjó þar með konu sinni,
Marsibil Þorsteinsdóttur, sem
ættuð var úr Borgarfirði. Áttu
þau 4 hörn, Margréti, Karl,
Kristján, sem öll cru nú húsett
í Súðavík, og Guðmund, sem
dó um tvítugt, einum degi síð-
ar en Marsibil móðir hans.
Hvenær byrjaðirðu á hrefnu-
veiðunum?
Það var árið 1914. Hefi
stundað þær veiðar na>r óslitið
síðan. Ég eignaðist vélhát árið
1907.
Hvað hefirðu skotið margar
lirefnur?
Ég hefi ekki nákvæma tölu
á þeim en þær eru sennilega
eitthvað á þriðja hundrað.
Þorlákur á Saurum eða
hrefnu 'Láki, eins og hann
stundum hefur verið kallaður
er um ýmsa hluti sérstæður
maður. Hann er vel greindur,
liógvær og yfirlætislaus, sann-
gjarn og góðviljaður. Hagur er
hann vel og skytta afburða góð.
Hefur hann auk hrefnuveið-
anna stundað refaveiðar og
legið úti á þeim veiðum og
orðið vel til fangs. Þorlákur er
veiðimaður af lífi og sál.
Hann er einn þeirra manna,
sem öllum þeim, er kynnast
honum vel, þykir vænt um.
Hann hefur ekki flutt sig mik-
ið til um ævina en þó hefur
hann alltaf verið á ferðinni.
Hrefnuveiðarnar, sjósókn til
fiskveiða, útilegur fyrir refum
á vetrum og grenjavinnsla á
vorin, hafa verið erilsamt starf.
En þrátt fyrir langan vinnudag
og ástvinamissi á Þorlákur
samt töluvert eftir af hinni
hóglátu kýmni sinni.
Ég óska þessum aldraða vini
mínum alls góðs á Iiinum efri
árum hans.
Undir jiá ósk munu áreiðan-
lega margir taka. S. Bj.
r
Rétta orðið

$
til að fá bezta viðbitið á borðið
er að biðja ávalt um
S T J ö R NUSMJÖRLlKI.
Sólar- og stjörnu-merkin.
eru trygging fyrir gæðum.
Stúlkur óskast til fiskflökunar í vetur.
Hraðfrystistööin
Vestmannaeyjum
Simi 103
ÞAKKARÁVARP.
Þökkum vinsamlega öllum þeim, sem sgndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og jarðarför mannsins
míns og föður okkar
Halldórs Halldórssonar, Bæjum.
Guð blessi gkkur öll.
Þorbjörg Brgnjólfsdóttir og börn.
_____________________—______________________________________I
Tilkynning
Viðskiptanefndin hefur ákveðið hámarksverð í
fiskfarsi kr. 5,25 hvert kíló.
Reykjavík, 7. janúar 1948.
Verðlag’sstjórinn.
smásölu á