Búnaðarrit - 01.01.1941, Side 123

BUNAÐAR'RIT
117
hann endaði lífið í háum aldri. En merking og
hreisturlestur hafa leitt annað i ljós eins og drepið
verður á síðar.
Ég skal þá víkja ofurlítið að lokaþættinum í lífi
laxins.
Hvar sem lax er veiddur, hvort Iheldur í sjó eða ám,
má sjá að hrogn og svil eru nær þroskuð, eða á leiö-
inni að þroskast. Erindið fyrir ungum og gömlum laxi
cr því eitt og hið sama, að komast upp árnar og upp
á hrygningarstaðinn og auka kyn sitt, sé hann ekki
veiddur eða hindraður á þessu ferðalagi fer hann allur,
hver einasti, upp árnar og sama er að segja um göngu-
silung, sjóurriða og bleikju, þau eru líka á leiðinni að
hrygna i fersku vatni. Annarsstaðar getur enginn þess-
ara fisktegunda aukið kyn sitt.
Á þessu langa og erfiða ferðalagi laxins, frá hafi til
l>rygningarstaðanna verða margar sýnilegar breyting-
ar á honum. Hann leggur af stað eins feitur, sterkur
og föngulegur sein mest má verða. Silfurglansandi á
litinn eins og kjörinn til að stikla flúðir og i'ossa og
komast yfir sérliverja fyrirstöðu. Eftir því sem ol’ar
dregur í ána minkar silfurliturinn og laxinn l'ær rauð-
leitan og dimmrauðan búning, svokallaðan riðbúning
— brúðkaupsldæði.
Þegar nálgast hrygningarstaðinn leggst hann fyrir og
eyðir nú sem minnstri orku og öll lífsstarfsemi gengur
hl þess að þroska hrogn og svil. Allan þenna tíma liefir
hann elckert étið en einungis lii’að á því sem hann hlóð
;1 sig í nægtabúri hafsins.
í jöfnu hlutfalli við það, sein hrogn og svil þroskasl
eyðist fita og vöðvar, og eftir hrygninguna er hann
ui'ðinn grindhoraður og óþekkjanlegur. Sérstaklega eru
harlfiskarnir eða hængarnir illa farnir.
Það virðist nú sein lífsstarfseminni sé nú lokið, þvi
fæst af þessum laxi kemst heilu og liöldnu til hafs. ís-
lek, lítið vatn í ánum og ýmsir óvinir út við sjóinn,