Búnaðarrit - 01.01.1941, Page 124
118
B Ú N A1) A B B I T
svo sem selur og ('leira verðá honum að bana. Sumir
lifa yfir veturinn i árhyljum við sult og seyru og verða
oft svo máttfarnir að vorleysingar setja þá upp á
grynningar eða tortima þeim á annan hált.
Ég hefi áðuí sagt frá þvi að lesa má aldurinn á
hreisturblöðunum, en það má sjá fleira. Hvert einasta
hreisturblað ber það með sér el' laxinn, sem það er al',
hefir hrygnt, og hafi hann hrygnt tvisvar sést það
einnig. Þessi merki eru kölluð „got merki“. Þetta hefir
verið rannsakað töluvert um 20 ára skeið. í Englandi
vorn rannsakaðir 11000 laxar og höfðu 8% af þeim
gotmerki. í Noregi hafa verið rannsakaðir 5000 og voru
4%% með gotmerki og hér á landi hafa verið rann-
sakaðir 315 laxar og reyndust 7,9% með gotmerki.
Laxar sem hafa hrygnt tvisvar eru til, en mjög sjald-
gæfir. Telja sérfræðingar að það muni vera nálægc
einum af þúsundi.
Al' þessu sjáum við að gamlar kenningar um endur-
komu laxins ár eftir ár og stærri og stærri er inark-
leysa ein. Meginþorri alls þess lax sem gengur i árnar
til að hrygna, ferst á leiðinni til baka.
Það er nokkuð önnur saga um göngu-silunginn, sem
fer nær því er almennt var álitiö um laxinn fyrr á
tímum. Bæði bleikja og urriði hrygna oftar en einu
sinni, jafnvel þrisvar fjórum sinnum. Einnig ganga
þcssar fisktegundir í það minnsta einu sinni án þess
að vera kynþroska.
Það virðist vera svo að þessir fiskar fari ekki langt
til hafs heldur dvelji nokkuð með ströndum fram og
fari stundum til vetursetu upp í siimar af okkar jökul-
ám, og gangi svo til sjávar einkum með vorleysingun-
um. Mun þetta vera tilfellið með urriðann. Það er því
auðskilið hversu al'ar óhyggilegt það er að veiða þenna
fisk meðan hann er á uppvaxtarskeiði hvort heldur er
i ám eða með ströndum fram.