Búnaðarrit - 01.01.1951, Page 35
B Ú N A Ð A R RIT
33
þær umbætur, seni þeir hafa gcrt á jörðinni, og ná-
kvæm úttekt sé gerð á innistæðum þeirra, hvort
heldur eru fyrningar af húsdýraáburði eða tilbún-
um, fóðurbirgðum, fóðrun umframkúgilda,1) ellegar
þeim sé bætt tjón, sem stafar af því að hluti lands-
ins hefur legið í ólestri um skeið af völdum elda (5).2)
Alger sjálfsábúð er iðulega fjarri því að vera heppi-
legasta ábúðin fyrir marga bændur, sérstaklega fyrir
þá, sem eru óvanir meðferð véla eða viðvaningar i
afurðasölu. Fyrir þá gæti verið miklu affarasælla að
gerast leiguliðar fyrst í stað, el' leigumáli væri góður,
heldur en að fara að flækja sig í óbotnandi slculdum
vegna jarðarkaupa og húsa.
Séu landskuldir og leigur viðunandi á annað borð,
ríður nú víða um lönd einna jnest á glöggum bygg-
ingarbréfum, eða viðtækum ábúðarlögum, sem ná til
allra leigumála og fela í sér skýr fyrirmæli um cndur-
gjald til leiguliða fyrir umbætur á eignum landsdrott-
ins. í byggingarbréfum þyrftu einnig að vera lagðar
nokkrar lágmarkskvaðir á leiguliða til varnar land-
spjöllum. Án þess konar byggingarbréfa er vafasamt
að milljónir bænda, sem í hlut eiga, fáist til þess að
ráðast í jarðabætur, eða verja miklu fé til áburðar-
eða kalkkaupa cða framkvæmda, sem ekki gefa að
neinu ráði fé í aðra hönd fyrr en eftir inörg ár. Þetta
skiptir e. t. v. hvað mestu máli í þeim löndum og
landbúnaðarhéruðum, þar sem framsýnir bændur
1) Aths. ritsj.: Víðast livar i heiminum er bústofn leigður
með jörðunum. P. Z.
2) Menn hafa lengi átt að búa við ]>ess konar lög i Stóra-
Bretlandi, en ]>au voru endurskoðuð nýlega af millipinga-
nefnd, sem hefur lagt fram nýjar tillögur um úttekt jarða,
ofanálag og endurgreiðslur.
Sbr. einnig First Keport of tlie Committee on AgxJcultural
Valuation, London: Ministry of Agriculturc and Fisheries,
14 bls. 1948.
3