Búnaðarrit - 01.01.1951, Page 118
116
B Ú N A Ð A R R 1 T
ingar á því, hvort um miltisbrand sé að ræða, er bezl
að skera annað eyrað af gripnum og senda það í þétt-
um, tryggum umbúðum til rannsóknar.
Kúabóla. (Vaccinia).
Kúabóla er sjúkdómur, sem oft berst frá nýbólu-
settu fólki (börnum) á kýr, kýrnar smitast svo hver
af annari, einkum við mjaltir, og oft kemur svo fyrir,
að fjósafólk smitast af kúnum. Þetta er í sjálfu sér
eðlilegt, þegar þess er gætt, að virus það, sem notað
er til bólusetningar gegn stórubólu er uppprunalega
komið frá nautgripum, og orsakar þar kúabólu.
Kúabóla er mjög næmur sjúkdómur en venjulega
er hann lieldur mildur. Lýsir hann sér með bólum á
spenum og júgri, vanalega fylgir bólunum nokkur
hiti.
Kúabóla stingur sér af og til niður hér á landi, og
er það enguin efa bundið, að kýrnar fá sýkina af bólu-
settum mönnum, enda hefur lang oflast verið hægt að
rekja kúabólu til nýhólusettra barna.
Sjúkdómurinn byrjar vanalega sem rauðleit þykk-
ildi á að gizka gómstór á spenunum. Síðar brcytast
þykkildin í blöðrur er siðar falla á sár. Vanalega
hreiðist sýkin á fáum dögum í allar mjólkandi kýr
i fjósinu, en geldneyli og kálfar sleppa oft við sýk-
inguna.
Þegar sárin eru nálægt spenaopinu greiða þau leið
júgurbólgu, og þegar sárin á spenunum eru útbreidd
valda þau liinum mestu erfiðleikum við mjaltir. Það
er og reynslan, að þar sem kúabóla stingur sér niður,
lapast all verulegt magn afurða af gripunum, auk
þess sem stundum koma fram svo hatramar júgur-
hólgur, að júgrin eyðileggist meir og minna svo að
það verður að lóga kúnum.
Eins og áður er getið, kemur það ekki ósjaldan