Alþýðumaðurinn - 24.04.1996, Blaðsíða 4

4 - Miðvikudagur 23. apríl 1996
uMnminii
MÁLGAGN JAFNAÐARSTEFNU SÍÐAN 1931
ÚTGEFANDI:
BLAÐSTJÓRN:
AÐSETUR:
Sl'MAR:
PRENTVINNSLA:
Jafnaðarmannafélag Eyjafjarðar
Oktavía Jóhannesdóttir (ábm.)
Finnur Birgisson
Jóhann G. Sigurðsson
Haraldur Helgason (auglýsingar)
Ráðhústorg 1, 600 Akureyri
462 4399.
482 3792 (auglýsingar)
Dagsprent hf.
Alþýðumaðurinn er borinn út í pósti inn á öll heimili, stofnanir
og fyrirtækií Eyjafirði
Útgerðarfélag
Alcureyringa hf
Málefni Útgerðarfélags Akureyringa hf hafa verið í
sviðsljósinu undanfarið. Ber þar margt til og ekki
ástæða til þess að tíunda það allt hér. Þó er vert að
minna á að tilurð Útgerðarfélagsins á sínum tíma og
aðkoma bæjaryfirvalda að félaginu á tímum mikilla
erfiðleika í rekstri þess var með þeim hætti að bæjar-
búum stendur ekki á sama um félagið. Félagið á sess
í hjörtum bæjarbúa og þeim er ekki sama hvernig
með það er farið. Félagið er eitt öflugasta fyrirtæki
landsins og afar mikilvægt fyrir atvinnulíf bæjarins.
Vilji bæjarbúa stendur án efa til þess að Útgerðarfé-
lag Akureyringa hf haldi áfram að vera kjölfesta í at-
vinnulífi bæjarins og að félagið verði áfram í forystu í
sinni grein í landinu.
Sennilega eru framundan meiri breytingar í ís-
lenskum sjávarútvegi en við höfum áður upplifað.
Margir telja að í farvatninu sé aukin samþjöppun
veiðiheimilda og að tiltölulega fá og stór fyrirtæki
með eignatengsl víða um land komi til með að ráða
þessari atvinnugrein að verulegu leyti. Útgerðarfélag
Akureyringa hf þarf ekki ab óttast slíka þróun heldur
á ab taka þátt í henni af fullum krafti og er félagiö
þegar byrjab ab takast á við þab verkefni. Þannig á
félagið nú rúmlega 20 % í Skagstrendingi hf og
munu þau eignatengsl væntanlega hafa jákvæð áhrif
á bæbi félögin þegar fram líða stundir. Félagið hóf
vinnslu á loðnuafurðum á Seyðisfiröi á síðustu loðnu-
vertíð og er þess ab vænta að framhald verbi á því.
Þá á félagiö einnig meirihluta í þýska útgerðarfélag-
inu Mecklenburger Hochseefischerei en rekstur þess
er nú vænlegri en áður eftir erfiðleika í byrjun. Hugs-
unin á bak við kaupin á þýska fyrirtækinu er af sama
meibi og aukin ítök félagsins í íslenskum sjávarútvegi.
Ef til vili er erfitt fyrir bæjarbúa og ýmsa hluthafa
Útgerðarfélags Akureyringa hf að skilja af hverju
stjórn og stjórnendur fyrirtækisins hafa valið þessa
leib. Bæjarbúar hafa nánast litið á það sem heilagt
markmið félagsins ab stuðla ab aukinni og stöðugri
atvinnu í bænum. Þab markmiö verður auðvitað ekki
látið fyrir róða. Hins vegar verða allir að átta sig á því
að atvinna á vegum Útgerðarfélags Akureyringa hf á
Akureyri verður ekki trygg nema ab félagið nái að
standa í fremstu röð í greininni og geti haft umtals-
verð áhrif á þróunina. Þab fer því saman ab tryggja
Útgerðarfélag Akureyringa hf og starfstöð þess á Ak-
ureyri í sessi og ab taka virkan þátt í þeirri þróun sem
að framan er rakin.
Bæjarstjórn Akureyrar hefur á undanförnum mán-
uöum fjallab um hugsanlega sölu á hlutabréfum sín-
um í Útgerðarfélagi Akureyringa hf. Þegar þetta er
skrifaö hefur ekki verið tekin afstaða til þess hvort
selja eigi bréfin né hvernig staðið yrði að sölu þeirra
ef til þess kemur. Ýmsir áhugaverðir kostir hafa verið
kynntir og sá nýjasti að sameinast þremur dótturfyr-
irtækja Samherja hf. Rétt er og sjálfsagt ab kanna alla
kosti vel áður en nokkuð verður ákveðið. Hins vegar
er nauðsynlegt fyrir Útgerðarfélagið að niðurstaðan
liggi fyrir sem fyrst svo að aðrir hluthafar geti metið
sína stöbu svo og þeir sem hugsanlega tækju þátt í
væntanlegu hlutafjárútboði. Bæjarstjórn getur hins
vegar gengið út frá því ab vilji bæjarbúa og flestra
hluthafa stendur til þess að Útgerðarfélag Akureyr-
inga hf geti haldið áfram að vera sterkt og sjálfstætt
félag eftir ab ákvörðun bæjarstjórnar hefur verið tek-
in og henni framfylgt. Abrar lausnir koma ekki til
greina.
ALÞYÐUMAÐURINN
Jón Baldvin Hannibalsson:
RAUSNARLEG
GJÖF TIL
ÍSLENSKRA
AUÐMANNA
Fyrir Alþingi liggja nú tvö
frumvörp um hinn langþráða
fjármagnstekjuskatt: Ríkis-
stjórnarfrumvarp um flatan
10% skatt á allar fjármagns-
tekjur, líka þær, sem hingað til
hafa borið 42 - 47% skatt, og
frumvarp formanna stjórnar-
andstöðuflokkanna (nema
Kvennalista) um að vaxtatekjur
verði skattlagðar eftir sérstök-
um reglum innan núverandi
tekjuskattkerfis. Hér fer á eftir
útdráttur úr ræðu Jóns Bald-
vins Hannibalssonar, formanns
Alþýðuflokksins, við fyrstu um-
ræðu um frumvarp stjórnar-
andstöðunnar:
Fjölmiðlamir hafa að undan-
fömu flutt okkur nær daglega
gleðitíðindi upp úr ársreikningum
fyrirtækja um drjúgan hagnað og
auknar arðgreiðslur til eigenda
þeirra. Því til viðbótar eiga eig-
endur fyrirtækjanna í vændum
óvæntan glaðning frá rfkisstjóm-
inni; tilboð sem ekki er unnt að
hafna, eins og þar stendur. Eg vil
því í upphafi máls míns nota tæki-
færið áður en það verður um sein-
an, að vara þing og þjóð við. Ef
hv. Alþingismenn samþykkja frv.
ríkisstjórnarinnar um svokallaðan
fjármagnstekjuskatt eru þeir að
færa auðmönnum íslands á silfur-
fati stærstu gjöf, sem Alþingi ís-
lendinga hefur sent frá sér, í formi
skattaívilnana.
Ástæðan er sú að inn í frv. rík-
isstjórnarinnar um 10% flatan
skatt á sparnað almennings hefur
verið lætt smyglgóssi:
9 Sjálfstæðisflokkurinn hefur
samið um það við fulltrúa fjár-
magnseigenda - og gert það að
skilyrði fyrir stuðningi við fjár-
magnstekjuskatt - að skattur á
arði, söluhagnaði, leigutekjum
o.fl. verði lækkaður úr 42 - 47%
eins og er í gildandi lögum, niður
í 10%.
9 Skattafrádráttur vegna út-
borgaðs arðs er stóraukinn ineð
nýjum heimildum til að uppfæra
nafnverð hlutabréfa.
Alleiðingamar munu birtastí
því, að skattgreiðslur lögaðila,
hluthafa og einstaklinga í at-
vinnurekstri munu lækka um
hundruð milljóna, og ríki og
sveitarfélög verða fyrir tekjutapi,
sem því svarar.
Ef þær tekjutegundir, sem fyrst
og fremst er að finna hjá hátekju-
fólki, eru tíndar út úr skattkerfinu
og skattlagðar bæði sérstaklega og
lágt, er beinlínis verið að snúa á
haus þeirri meginreglu skattamála
Jón Baldvin Hannibalsson.
að skattleggja beri eftir greiðslu-
getu. Það er verið að skatt-
leggja menn minna eftir því sem
greiðslugetan er meiri.
Tökum dæmi: Rekstrarhagnað-
ur einstaklinga og sameignarfyrir-
tækja var um 7 milljarðar króna
árið 1994. Þessir aðilar greiddu í
óbreyttu kerfi í tekjuskatt og
tryggingargjald um 3,1 milljarð.
Þetta eru skynsamir menn. Þess
vegna skulum við gefa okkur að
þeir breyti um rekstrarform og
verði framvegis ehf. eða hf. Til
þess að meta með raunsæjum
hætti skattaáhrif breytinganna er
nauðsynlegt að reikna út tvö til-
vik:
a. í fyrra tilvikinu fellur allur
útborgaður arður innan 10% skatt-
frelsisreglunnar á útborgaðan arð.
Þá gefur nýja skattlagningarað-
ferðin um 700 milljónir í skatt-
tekjur. M.ö.o.: Þessir aðilar hafa
sparað sér 2,4 milljarða í skatt.
b. Gefum okkur hins vegar að
helmingurinn verði innan, en
helmingurinn utan 10% skattfrels-
isreglunnar. Þá er niðurstaðan sú,
að tekjurnar verða 1,7 milljarðar.
Það þýðir skattalækkun upp á 1,4
milljarða króna.
í Mbl.viðtali (10.3.) segir hv.
þingmaður Pétur Blöndal orðrétt:
„Þeim, sem eiga stórar fjárhæðir í
hlutabréfum, hefur hingað til
reynst auðvelt að komast hjá því
að greiða fullan skatt af arð-
greiðslum." Ekki treysti ég mér til
að rengja þingmanninn, enda má
hann gerst vita. En ég spyr: Hvaða
nauður rekur til að lækka skatta
hinna fáu en ríku um hundruð
milljóna króna á sama tíma og
arðgreiðslur til þeirra fara ört vax-
andi? Eru einhver rök fyrir því að
leggja 10% flatan skatt á spamað
almennings og nýta þær tekjur til
að niðurgreiða skatta þeirra 10%
skattgreiðenda, sem fá í sinn hlut
meira en helming allra fjármagns-
tekna.?
Sveitarstjómarmenn um allt
land ættu líka að leggja við hlust-
ir, því að sveitarfélögin munu bera
skarðan hlut frá þessu veislu-
borði ríkisstjómarinnar. Sérskött-
un vaxtatekna utan hins almenna
skattkerfis þýðir að sveitarfélögin
eru sniðgengin um ca. 230 millj-
ónir á ári og munu þar að auki
þurfa að greiða um 75 milljónir
króna á ári í vaxtaskatt.
Markmið skattlagningar á fjár-
magnstekjur, fyrir utan að afla
tekna, átti að vera að jafna tekju-
skiptinguna í landinu. Það er rétt-
lætismál að allar tegundir tekna
beri skatt og að hver og einn beri
byrðar eftir getu.
Það er ástæðan fyrir því að for-
menn þriggja stjómarandstöðu-
flokka hafa lagt fram annað frum-
varp um fjármagnstekjuskatt. Til-
gangur þess er að tryggja að upp-
hafleg markmið um tekjuöflun og
tekjujöfnun nái fram að ganga.
Við erum sannfærð um að sú leið,
sem við leggjum til að farin verði,
sé allt f senn: Réttlátari og einfald-
ari í framkvæmd.
Aðalatriðin eru þessi:
• Vaxtatekjur verði skattlagð-
ar innan núverandi skattkerfis.
Þær myndi sameiginlegan tekju-
stofn með öðrum tekjum. Aðeins
með því að miða við heildartekjur
einstaklingsins, án tillits til þess
hvemig tekjurnar eru fengnar, er
hægt að miða álagningu við
greiðslugetu einstaklingsins.
• Skv. okkar frumvarpi er
skattstofninn skilgreindur sem
60% framtalinna vaxtatekna. Þá er
hvorki verið að skattleggja verð-
bótaþátt vaxta, sem er ekki tekjur,
né hugsanlega neikvæða vexti.
9 Frumvarp okkar gerir ráð
fyrir sérstöku frítekjumarki fyrir
almenna sparifjáreigendur. Frá-
dráttur frá vaxtatekjum verði kr.
80 þúsund fyrir hjón. Dæmi:
Hjón, sem eiga 2,4 milljónir í
sparifé (m.v. 5,5% ársávöxtun)
munu ekki greiða vaxtaskatt skv.
okkar tillögum af vaxtatekjum,
sem í þessu dæmi myndu nema
um 137 þús. kr. á ári.
9 Meðalskattprósentan skv.
okkar tillögum verður með því
lægsta, sem fyrirfinnst á saman-