Samtíðin - 01.11.1941, Page 12

8
SAMTÍÐIN
Sigurður Einarsson dócent:
Hvað verður um
Islendinga eftir
þjóðerni
50 ár?
AF ENGU liöfum vér fslendingar
miklazt svo mjög, sem af þjóð-
erni voru og þjóðlegri menningu.
Vanmáttarkennd sú, er ieiddi af vit-
und einangrunar og mikillar smæðar,
skóp sér mótvægi sitt í stórlátum
Imgmyndum um persónulegt ágæíi
íslendingsins umfram aðra menn, og
yfirburði islenzkra lífshátta umfram
það, er með öðrum þjóðum væri títt.
Kjörunum var að visu ærið þröngur
stakkur skorinn, en kynið var liátig-
inborið í aldir fram. Hinir frnm-
stæðu búnaðarhættir vorir til sveita
voru túlkaðir sem liátindur lifslist-
arinnar, þeirrar, er ein mætti skapa
Iiina þroskuðustu menn. Gáfur ís-
lendingsins, þær sem birtust í brag-
smíðum alþýðumanna og almennri
fróðleikshneigð, voru metnar sem
æðri teguiíd vitsmuna en hin hagnýta
tæknikunnátta framandi þjóða.
Þannig mætti lengi telja, ef rekja
skyldi alla þá þráðu, er til skamms
tíma voru saman slungnir í sjálfs-
mati íslendingsins. En ofar öllum
öðrum þjóðlegum verðmætum var
hinn ginnheilagi arfur fornra bók-
mennta þjóðarinnar, sem horið liafði
nafn hennar úl um viða veröld og
skipað henni sess með öndvegisþjóð-
um heimsmenningarinnar. Og tungan,
sem varðveitzt liafði í þessum bók-
menntum, — heimsins eina lifandi
Sigurðui fíinarsson
klassiska mál. Oft og einali liefi ég
séð um þetta ritað á þá leið, sem stæð-
um vér svo óhagganlega múraðir á
þessum menningargrundvelli voruin,
að þaðan gæti oss ekkert hifað.
En er þetta satt? Mundi þella
sjálfsmat vort standast lífsins þungu
og margvíslegu raun? Þetta er spurn-
ing, sem hollt er að liugleiða, og það
því fremur, sem ekki er annað
sýnna en að um þetta muni raun
gefa vitni á næstu árum og áratug-
um. Hernám landsins og stvrjaldar-
atburðirnir munli sjá um það.
Og eitt liafa hernám landsins og
styrjaldaratburðirnir þegar leitl í