Samtíðin - 01.06.1969, Qupperneq 7

5. blað 36. árg.
Mr. 353
Juní 1969
SAMTÍÐIN
HEIHIILISBLAÐ TIL SKEMMTLNAR OG FRÓÐLEIKS
SAMTÍÐIN kemur ut mánaðarlega nema í janúar og ágúst. Ritstjóri og útgefandi: Sigurður
Skúiason, Reykjavik, simi 12526, pósthólf 472. Afgreiðslusími 18985. Árgjaldið 180 kr. (erlendis
200 kr.), greiðist fyrirfram. Áskriftir miðast við áramót. Áskriftum og áskriftargjöldum veitt
móttaka í Bókaverzlun ísafoldar, Austurstræti 8. — Félagsprentsmiðjan hf.
Merkur áfangi í siglingamálum Evrópu
EFTIR hrakfarir í tveim heimsstyrjöldum á
þessari öld standa atvinnuvegir og fjárhagur
Vestur-Þýzkalands í dag með miklurn blóma.
Gjaldmiðill landsins er til að mynda styrkari en
mynt flestra annarra ríkja, og er fátt talið jafn
traustvekjandi í þjóðarbúskap að dómi reyndra
ntanna í þeim efnum.
Þau tíðindi gerðust seint á síðastliðnum vetri
og vöktu heimsathygli, að Vcstur- Þjóðverjar
luku smíði á þriðja skipinu í veröldinni, sein
knúið er kjarnorku. Hlaut það nafnið „Otto
Hahn“ og er ætlað til vöruflutninga, er fram
h'ða stundir. Eldri kjarnorkuskipin, sem smíð-
uð hafa verið, eru bandaríska vöruflutninga-
skipið „Savannah" og rússneski ísbrjóturinn
.,Iljuschkin“.
„Otto Hahn“ er 15 000 lestir, og verður áhöfn
skipsins fyrst um sinn 40 vísindamenn. Smíði
skipsins kostaði 56 millj. niarka eða sem nem-
ur verði fjögra venjulegra vöruflutningaskipa
af svipaðri stærð. E u r a t o m greiddi 16 millj.
uiarka af skipsverðinu, en afganginn greiddu
ríkissjóður Sambandslýðveldisins, Hamborg,
Brimar, Neðra-Saxland og Slésvík-Holtsetaland.
„Otto Hahn“ fór reynsluferðir frá Hamborg
uni Saxelfi, og gengu þær að óskum. Síðan var
skipinu siglt til hafs. Ekki mun þurfa að kviða
því, að skipinu verði synjað um hafnrými eins
°g „Savannah" á sínum tíma, en þá óttuðusl
menn það eins og kjarnorkusprengju! Nú hef-
ur tekizt að útrýma óttanum við kjarnorku-
skip, en engu að síður töldu Þjóðverjar vissara
uð taka þetta fram: Kjarnorkuhreyfil 1
er ekki sama og kjarnorkusprengja;
hann getur ekki valdið sprengingu.
Kjarnorkuvélin í „Otto Hahn“ er ákaflega
fyrirferðarlítil. Að öðru leyti er vélarúm skips-
ins svipað og í viðlíka stórum skipum. Orku-
vélin sjálf hitar aðeins vatn, sem breytist í gufu
og knýr venjulegar skipsvélar. En hér er sá
reginmunur á, að í stað kola eða olíu nærist
orkuvélin á úraníum, sem kemst fyrir í litlum
vindlakassa. Sá skammtur nægir þó til þriggja
ferða umhverfis jörðu! Ávinningurinn á því
með tímanum að verða sá, að í stað mikils
magns af eldsneyti geti kjarnorkuskipin flutt
vörur, sem því svarar.
„Otto Hahn“ á í framtíðinni að annast máim-
flutninga milli Narvíkur, Hamborgar og Brinta,
en fyrst um sinn verður skipinu einvörðungu
siglt í rannsóknarskyni. Skipshöfn þess er þvi
40 vísindamenn í stað venjulegra farmanna.
Ætlunin er, að vísindalegur reynslutími skips-
ins verði 3 ár. Verður þá siglt víða um höfin
milli miðjarðarlínu og norðurheimsskautsins
og viðbrögð skipsins gegn veðurofsa, stórsjó
og ís þaulrannsökuð. Að því loknu munu vís-
indamennirnir stíga á land og veita allar hugs-
anlegar upplýsingar um heppilegustu gerð
kjarnorkuskipa framtíðarinnar. Verða reynslu-
ferðalög þessi kostuð af sömu aðilum og greiddu
smíði skipsins, en þess er vænzt, að rekstur
næstu kjarnorkuskipa verði arðbær.
Með tilkomu þessa skips hefur það á unnizt,
að óttinn við kjarnorkuskip er horfinn. Eng-
inn hefur t. d. mótmælt því, að „Otto Hahn“
skuli hafa legið við festar í miðri Hamborg. En
þegar skipið lét þaðan úr höfn og skreið niður
Saxelfi á leið til- hafs, lét skipstjóri svo um
mælt, að hann myndi í hvívetna gæta ýtrustu