Sameiningin - 01.04.1890, Side 11

-27-
þannig til orSið: ÁriS 1873 ritaði M. E. hið seinasta stœrra
rit sitt gegn guðdómi Krists. Rit þetta er all-stór bók. M.
E. sendi eitt eintak af bók þessari til háskólakennara H.
N. Clausen (1793—1877) og til biskups H. L. Martensen
(1808—1883). þeir voru liinir langfraígustu guðfrœðingar,
er Danir áttu um þær mundir. M. E. skrifaði þeim báð-
um bréf, um leiö og hann sendi þeim bókina. Hann biðr
þá að rita á rnóti sér. þeir svöx-uöu báðir skriflega og
fœrðust undan því að fara í ritdeilur við liann. Um
þessa bók M. E. og bréfaskifti hans við þá Clausen og
Martensen fer eg þessum orðum í íitgjörð rninni: „Hér
kemr hann (M. E.) fram með árangrinn af öllu ritsiníði
sínu frá 1863—1873: Kristr, sem hið í „tvöföldu tilliti ó-
ekta“ Jóhannesar-guðspjall gjörir að guði, var að eins maðr.
Hann var sendr til að endrbœta Gyðingdóminn. Og hann
gjörði ekki annað. Postularnir nrisskildu hann, einkutn Páll
postuli, sem „innleiddi" friðþægingar-lærdiim kirkjunnar og
iagði þannig hinn fyrsta grundvöll til kristindóms kirkjunn-
ar, sem myndaðist svo smátt og smátt, þangað til hann
fékk fullmyndan sína á 3. og 4. öld. Síðan heíir kirkjan
í 1500—1600 ár haldiö fast við hina afbökuöu og rang-
fœrðu kenning Krists, þangað til Magnús Eiríksson fyrstr
tnanna kom aftr fram með hinn upphaflega kristindóm, hina
sönnu kenning Krists. Hið eina ráð til viðreisnar kristn-
inni er að hverfa aftr til lrinnar endrbœttu Gyðingatrúar,
er Kristr kenndi. Og að hafna henni nú, er Magnús lrefir
aftr „dregiö hana fram“, er „hið sama sem að krossfesta
Krist að n}'ju“. Já, i raun og veru rniklu stœrri synd.
I svari sínu bendir Martensen honum á tvö orð: synd
og náð, og bœtir yið: „Ef þýðing þessara orða gæti við
reynsluna gagntekið líf yðar, rnyndi skoðun yðtrr á Kristi,
postulunum og ritum þeiri’a verða allt önnur“. þessi orð
frá pcnna hins djúpvitra öldungs eru næsta þýðingarmikil.
þau benda á eina aðalorsök til þeirrar stefnu andans, sem
kallast skynsemistrú (Rationalismus). þetta bréf Marten-
sens oi’, cins og vænta má, eftirtektarvert í alla staði. Eg
hefi fengið leyíi ættingja hans til að láta prenta allt bréf-