Sameiningin - 01.05.1940, Side 12

74
og ot't hefir verið bent á, stafa einkum af flughernaðinum,
sem af úthugsun og kostgæfni leggur landið í eyði. Á með-
an Kínverjinn verður ekki fyrir flugárásum, þá er honum
lítið um landvörn gefið. Honum nægir þá að vinna sín
störf á sinn hátt, í friði. En komi svo sprengiförin og eyði
fyrir honum kotið, eða nábúum hans, þá verður hann ákveð-
inn og ötull óvinur Japana. í borginni Wanshun sá eg
matsölumann standa hjá búð sinni, steyta hnefann móti
himni og sverja það fyrir hrifnum áhorfendum, að hann
hefði glaður þegið sprengikúlu í höfuðið, rétt til að geta
valdið Japönum svo mikils kostnaðar fyrir ekki neitt. Og
þó er þetta alls eina skiftið, síðan eg kom til Kína, að eg
hefi heyrt orði hallað á Japansmenn í daglegu tali-”
“Eins má það líklega virðast í fljótu bragði, að grann-
vaxinn og ilskóaður Kína-dátinn hati japanskan mótstöðu-
mann sinn með allri þeirri heift, sem hjá honum kemst
fyrir i þrengslunum innan rit'ja. Það er alkunnugt, að
hvorugur herinn tekur margt af óvinum til fanga — þeir
eru heldur drepnir. Og sennilega kemur þar til sögunnar
haturskolablásturinn gamli; hann þykir nauðsynlegur til
að koma hermönnunum í vígahug. En svo er líka eitthvað
annað í hugum Kínverja, sem ætti alls ekki að vera þar,
eftir hernaðarreglum vorra tírna.”
Þessi undirtónn, segir höf., er umburðarlyndi einskonar,
hálf-kynlegur heimalningur hjá þjóð, sem er í óvinahönd-
um. Um eitt kemur öllum Kínverjum saman: Við japanska
þjóð eiga þeir ekki sökótt; hún er bundin í báða skó. Ekki
heldur við hermennina, þeir eru undir heraganum og verða
að berjast. Japanar eru friðsamir, góðviljaðir; beztu ná-
grannar, þegar þeir njóta sín. “Það eru hervöldin ein,
Víga-Hrappariiir, sem við Hötum og viljum koma fyrir
ætternisstapa. Allar ófarirnar eru þeim að kenna.” Höf-
undurinn fullyrðir að hæði Ameríkumenn og Englendingar,
heima hjá sér, séu strangari í dómum um Japana, heldur en
Kínverjar eru. “í Kína hefi eg heyrt unga hermenn, flótta-
lýð, bændafólk, verzlunarmenn, námsfólk, hershöfðingja,
fara bókstaflega þessum orðum um óvinina. Eg hefi lesið
þau orð í boðskap stjórnarinnar; heyrt þau töluð á ræðu-
pöllum og kend í skólum. Þau virðast gjöra sanna grein
fyrir skoðun þjóðarinnar á þessum efnum.”
Fjöldi af Japönum eru búsettir í Kína. Þeir eru vin-
veittir Kínverjum og hryggjast sárlega yfir aðförum landa
sinna. gumir þeirra eru læknar eða lögmenn; aðrir stunda