Íslendingur - 31.05.1946, Blaðsíða 2

2
ISLENDINGUR
Föstudaginn 31. maí 1946
Þórarinn Kr. Eldjárn,
bóndi og hreppstjóri, á Tjörn í
SvarfaSardal, varð sexlugur á sunnu-
daginn var. Hann hefir húiS mynd-
arbúi langan aldur á Tjörn, veriS
hreppstjóri 17 ár, sýslun.maSur 22
ár, í stjórn KEÁ 8 ár, í stjórn Spari-
sjóSs og steitarstjórn. GagnfræSa-
prófi lauk hann á Akureyri voriS
1905 og dvaldist viS nám í Voss-
skólanum norska veturinn 1907—
1908. Þórarinn er gervilegur vask-
leikamaSur og hvers manns hugljúfi.
A sextugsafmælinu bárust honum
gjafir víða aS og margskonar viS-
urkenning. Kvæntur er hann Sigrúnu
Sigurhjartardóttur frá UrSum í
SvarfaSardal.
Magnús Gíslason
í Eyhildarholti í SkagafirSi, fv.
bóndi og hreppstjóri á FrostastöS-
um, varS áttræSur á sunnudaginn
var. Er hann enn viS góSa heilsu.
Ilann var lengi fjárflestur bóndi í
Skagafj arSarsýslu.
Magnús kvæntist 31. okt. 1889
Kristínu GuSmundsdóttur bónda í
Gröf í Laxárdal í Dölum vestur. Er
þeirra sonur Gísli bóndi í Eyhildar-
holti.
Magnús bjó miklu búi á FrostastöS-
um 26 ár og var hreppstjóri Akra-
hrepps jafn lengi (1903—1929).
Hann hlaut heiSurslaun úr styrktar-
sjóSi Chr. konungs IX- áriS 1909.
Enn fremur er hann Fálkariddari.
Hefir hann veriS einn mesti bústólpi
á NorSurlandi á þessari.öld.
Vilja ekki kosiiínga-
samband við
Konimnnista
Sósíaldemokratarnir sænsku höfn-
uSu nýlega (29. f. m.) tilboSi frá
Kommúnistum um kosningasamband
viS bæja- og sveitastjórnakosning-
arnar, sem fram eiga aS fara í sept-
embermánuSi í SvíþjóS.
„Austræna lýðræðið44
Austurríki er eitt þeirra landa,
sem kunnugt er, sem sigurvegararn-
ir hafa setuliS í, og hver veit, hve
lengi. Þar eru um 200 þúsundir
rússneskra hermanna og alls um 50
þúsundir Englendinga, Bandaríkja-
manna og Frakka. — En Wienarbúar
eru glaSlyndir og fyndnir, eins og
fyrri daginn, þó aS lífskjör þeirra
sjeu erfiS. Þeir eru, sem vita má,
fáorSir um setuliSiS, en oft hrjóta
þeim þessi orS af munni: „í versta
falli getum viS enn sjeS hann svart-
an í stríSi, en fyrir alla muni frelsiS
okkur frá nýrri frelsun!“
Þessi ummæli bera vott um, aS
þungbær reynist þeim „frelsunin“.
Ber margt til þess, svo sem geta má
nærri. — Eitt dæmi skal hjer nefnt
um „austræna lýSræSiS“, sem spegl-
aðist í afskiptum rússnesks höfuðs-
manns eins af kosningunum í haust í
úthverfiskjördæmi nokkru í Wien.
Kaþólski flokkurinn fjekk 6 menn
kosna í kjördæmi þessu og Sósíal-
demokratar 5. Kommúnistar fengu
aðeins 70 atkvæði og engan þing-
mann kosinn. SetuliðshöfuSsmaður
rússneskur í borgarúthvefi þessu var
óánægSur með niðurstöSu kosning-
anna, kvað kosningalögin úrelt og
úrskurðaSi, að Kommúnistar fengi
2 þingmenn, og urðu hinir flokkarn-
ir aS gefa þau sæti eftir!
LASKI
prófessor, formaður enska Verka-
mannaflokksins (Labour l’arty),
hefir gefið út bækling, þar sem hann
heldur því fram, aS markmiS
Kommúnistaílokksins enska sje ríki,
þar sem einn flokkur ráði, m. ö. o.
alrœði eins jlokks. Ilann segir, að
þessi flokkur ætli aS neyta valdsins
til þess, ef nauSsynlegt þyki, að
beita grimmd til þess að koma allri
andstöðu fyrir kattarnef. Laski skýr-
ir allrækilega, í bæklingi þessum,
hvernig inar mismunandi grund-
vallarskoðanir Verkamannaflokksins
og Kommúnistaflokksins hljóti að
útiloka með öllu sainvinnu milli
þessara flokka.
Prófessorinn líkir þeim áhuga, sem
Kommúnistarnir virðast hafa um
samvinnu og vinátlu milli þessara
tveggja flokka, við framkomu per-
sónu í leik einum eftir Moliere, sem
faðmi keppinaut sinn til þess að
eiga auðveldara með að kæfa hann.
Enn á ný hefir Verkamannaflokk-
urinn enski þannig vísað mjög ein-
dregið á bug allri samvinnu við
Kommúnista.
Kaþólski flokkurinn
í Hollandi fjekk nærfellt helming
greiddra atkvæða við þingkosning-
arnar nýafstöðnu þar, en þingmanna
talan er ekki nærri því í rjettu hlut-
falli við atkvæðatölu flokksins.
Hefði hann að rjettu lagi átt að fá
miklu fleiri þingmenn en hann
fjekk, eflir atkvæðafjölda. ÞaS er
því stórum villandi, þegar málgagn
Alþýðuflokksins hjer í bæ gefur í
skyn, að við þessar kosningar hafi
Hollendingar fylkL sjer um Sócíal-
demokrala. Þeir eru næst stærsti
flokkurinn um þingmannatölu, en
kaþólski flokkurinn fjekk miklu
fleiri atkvæði, og er fjölmennasti
þingflokkurinn. Það er líka rangt
hjá blaðinu, að kaþ. flokkurinn hafi
misst fylgi. Hann bætti við sig.
Kommúnistar fengu 10 þingmemí
af 100.
Fjórir ættliðir
Nýlega (30. apríl) fæddist Gustaf
Adolf, erfðaprinzinum sænska, og
erfðaprinzessunni, sem heitir Sibylla
(dóttir hertogans af Koburg), sonur,
er hlaut nafnið Carl Gustaf Folke
Hubertus. Þegar eftir fæðingu sveins
ins í höllinni í Ilaga, þar sem erfða-
prinzhjónin eiga heima, var haldinn
ríkisráðsfundur í höllinni á Drottn-
ingholm, og þar fjekk nýfæddi prinz-
inn fyrrtalið nafn og titilinn hertogi
af Jamtalandi. Hann fæddist kl. IOV2
árd., en kl. 12(4 var haldin hátíð-
leg guðsþjónusta í Skeppsholm-kirkj -
unni. Undir eins og prinzinn var
fæddur, fór gandi konungurinn
(Gustaf V.) út í Haga með inum
,officiellu“ vottum ríkisins að þess-
um atburði, forsætisráðherranum og
utanríkisráðherranum. Litli liertog-
inn liggur í vöggu, sem notuð hefir
verið við fæðingu allra sænskra
prinza, frá dögum Carls XII.
Það eru ekki horfur á, að til vand-
ræða komi vegna ríkiserfða fyrst
um sinn meðal Svíanna.
Konungurinn, Gustaf V., verður
88 ára á þessu ári og er enn við
sæmilega heilsu. Sonur hans, krón-
prinzinn, Gustaf Adolft, er senn <34.
ára, og sonur lians, erfðaprinzinn,
alnafni föður síns, 39 ára. Hann er
hertogi af Vesturbotnum. Inn fjórði
í röðinni er svo hertoginn af Jamta-
landi, f. 30. apríl 1946.
Skrifstofa
SJÁLFSTÆÐISMANNA
opin 2—7 e. h.
Amia Tliorarensen
Hinn 25. maí var til grafar borin
merkiskonan Anna Thorarensen.
Hún var fædd lijer á Akureyri
6. júní 1869, en foreldrar hennar
voru Jóhann Eyjólfsson, ættaður úr
Skagafiröi og Þóra Þorláksdóttir frá
Ongulsstöðum í Eyjafirði.
Tvítug að aldri giftist hún Þóröi
Thorarensen, gullsmið, er andaðist
16. jan. 1944. Höfðu þau þá verið
nær 55 ár í hjónabandi og eignast
5 börn, sem öll eru á lífi og búsett
hjer í bænum: Margrjetu, gift Tóm-
asi Björnssyni, Ölaf bankastjóra,
Jenný, sem stundaði móður sína í
veikindum hennar síðustu árin, sem
hún lifði, Stefán úrsmið og Gunnar
bókhaldara.
Anna ól allan aldur sinn hjer á
Akureyri og var ein af fyrirmyndar
húsmæðrum þessa bæjar. Hún var
hljedræg kona, sem ljet hið ytra
fjelagslíí sig litlu skipta, en heimili
sitt, sem á tímabili var mjög mann-
margt og umsvifamikið, stundaði
hún af einstakri ráðdeild og um-
hyggju. Hún átli marga vini, enda
var hún trygglynd. Hún var fróð,
trúrækin og fastheldin á fornar
dyggðir, unni öllu, sem gott var og
fagurt, ljóSum og blómum og svo
barnelsk, að af bar.
llún var liraust kona til sálar og
líkama, þar til heilsa hennar þraul
fyrir 3—4 árum, en hún liar gæfu
til að Ijúka miklu og góðu ævistarfi.
DRYKKJUSKAPUR
Á AKUREYRI
I sambandi við grein í hlaSinu
um daginn um drykkjuskapinn í
Reykjavík, leitaði hlaðið umsagn-
ar yfirlögregluþjónsins hjer í bæn-
um um drykkjuskapinn hjer. Gefum
vjer lionum hjer með orðið:
„Samkvæmt bókum lögreglunnar
er tala þeirra manna, sem lögreglan
hefir tekið úr umferð, eða fjarlægt
frá stöðum þeim, sem þeir hafa
valdið óþægindum á, síðastliðin þrjú
ár, eins og hjer segir:
Árið 1943: 149 menn, 1944: 227
menn, 1945: 197 menn.
Til viðbótar við þetta hefir svo
lögreglan margsinnis „stuggað“
burtu af götum bæjarins allstórum
hópum sjómanna, ýmist um horð í
skip þeirra eða í farartæki, sem
hafa flutt þá til veiÖistöðvanna við
fjörðinn.
Lögreglan hefir lil umráða aðeins
þrjá fangaklefa, og má geta riærri,
að fljótt skorlir húsrúnr, ef mikið er
um að vera, enda er það mjög oft,
að farið er með þá ölvuöu til heim-
ila þeirra eða dvalarstaða.
I ofangreindum tölum eru því
taldir, ásamt þeirn sem seltir hafa
verið í fangahúsiö, þeir sem í bók-
ufh Iögregluunar eru nefndir með
nafni eða tala þeirra lilfærö, sem
fjarlægðir hafa verið. Þar sem mik-
ill fjöldi viðkomandi mann.a eru sjó-
menn og ferSamenn, sem fjarlægðir
eru á ofannefndan hált, má nærri
geta, að ekki koma mál þeirra allra
fyrir rjett, því margir þeirra eru á
bak og burt morguninn eftir, og
komast þeir þannig í hóp þeirra ó-
nafngreindu, sem áður eru nefndir,
enda hrot þeirra ekki alvarlegra en
það, að liafa verið „ölvaðir til óþæg-
inda“.
Hinar tilfærðu lölur gefa ekki, að
öllu leyti, rjetta hugmynd um ástand-
ið hjer í bænum, því alllangan tíma
ársins 1943—4 lágu „Tankskip“ á
vegum hersins, hjer í grcndinni, og
voru þau, að nokkru, mönnuð mis-
jöfnum innlendum lýð, sem lögregl-
an átti stöðugt í brösum við, og
hækkuðu Jieir og aðrir aðkomusjó-
menn töluna til stórra muna. Áfeng-
feSSS
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinóttu
við andlát og jarðarför,
Onnu Thorarensen.
Börn og tengdabörn hinnar látnu.
Innilega þökkum við öllum fyrir samúð við fráfall
Hjalta Espholin.
Einnig þökkum við innilega öllum þeim, er aðstoðuðu liann
og við úlför hans.
Elísabet Olajsdóttir. Ingóljur G. S. Espholin.
Það tilkynnist vinum og vandamönnum, að
Guðrún Guðmundsdóttir,
fyrrum húsfreyja á Belgsá, andaðist að heimili sínu, SörlastöSum
í Fnjóskadal, þann 28. maí s. 1.
issalan hjer var ýmsum takmörkun-
um háð hin fyrri stríösárin, en svo
var slakað á klónni, og ber talan fyr-
ir árið 1944 þess glögg merki.
Lögreglan telur ekki, að ástandið
í heild, hafi versnað á árinu 1945 og
Jieim hlula, sein liðinn er af Jiessu
ári; frekar |iað gagnstæða, enda
hcnda tölurnar til þess. Akureyring-
ar munu fremur drjúgir við drop-
ann, en ástæða er til að líla svo á, aS
miklum fjölda þeirra, sem áfengis
neyta, hjer í hæ, sje Jiað Ijóst, að
|iað er viðurstyggilegur ómenning-
arvottur að láta sjá sig ölvaðan á al-
mannafæri, og má segja, að Akur-
eyri sje rólegur bær, þegar fáLt er
um framandi gesti, og Jvá ekki sízt,
Jiegar burtu er úr bænum, tiltölulega
fámennur hópur sjómanna, sem bágt
eiga með að takmarka sig og hafa
jafnvel, með framkomu sinni, varp-
að skugga á hálíðisdag stjeltarinn-
ar, Sjómannadaginn.
Það virðist bera ástandinu hag-
stætt vitni, aS Jiað má kallast hrein
Undffntekning, að ölvaður maður
snerti bifreið til aksturs, enda er
hjer fátl um ökuslys og dauðaslys, af
virkilegri ákeyrslu hjer á götunum,
er líklega ekki nema aðeins eitt, síð-
an bifreiðaakstur hófst hjer í bæn-
um. Lögreglan hefir að vísu kært þó
nokkra hifreiðastjóra, fyrir að hafa
ekið, eftir að hafa bragðað áfengi.
Sjaldan hefir Jió hlotist meiðsli af
akstri nefndra bifreiöastjóra, enda
sumir þeirra verið sýknaðir, svo lít-
ið höfðu Jæir bragSað. Mun þessi
vitnisburður um bifreiðastjórasljett-
ina stinga allverulega í stúf við stað-
reyndirnar í höfuðstaðnum, og vissu
lega væri óskandi, aS jafngott, eða
hclzt enn betra ástand, gæti haldist
hjer um ókomna framlíð.
Framanritað er að rneslu miðaS
við samborgarana og hegðun Jteirra
á almannafæri, en því miSur er hjer
1
.1
1
|
I
I
SVEFNPOKAR
BAKPOKAR
TJÖLD
fást í
Fataverzlun Tómasar Björnssonar h. f.
Sími: 1 55
y
I
1
I
1
1
i
Jarðarförin ákveðin síðar.
Aðstandendur.
ekki sögð sagan öll. Drykkj uskapur
á „hálíðum“ og í heimahúsum ælli
að eiga sjer allmiklu þrengri tak-
mörk, og meö ári hverju fjölgar
þeim heimilunum, sem leysast upp,
vegna ofdrykkju heimilisföSurins.
Þar ailti stjórn bæjarins að grípa inn
í, með viðeigandi aðgerðum, og
mætti Jiá svo fara, að Jiessum ósóma
linnti.
Þá er ekki hitt bölið betra, hve
Bakkus á ljell með að ná tangar-
haldi á æskulýðnum. Að vísu hefir
lögreglan, tillölulega sjaldan þurft
að laka kornunga drengi úr umferð,
])ó það hafi komið fyrir of oft, en
það er sLaðreynd, að hin svokölluðu
sveitaskröll eru hvað mest sótt af
unguin slúlkum og drengjum, og cr
framferðið þar talið ósegjanlegt.“
Utanríkisráðhérrafundi
fjórveldanna var freslað 15. þ.ni.
lil 15. n.m. Verður sá fundur einnig
haldinn í París. Ekkert samkomulag
er enn fengið um Jtað, hvenær alls-
herj ar-friSarráðsteínan verði hald-
in, og mögur má leljast uppskeran
af starfi utanríkisráðh. fundarins.
OryggisráSið kom saman 17. þ.
m. lil ])ess að ræða nýjar reglur fyr-
ir ráðið. Ásakaði ])á forseti ráðsins
fulltrúana fyrir þröngsýni og sjer-
drægni.
Gúmmístimplar
útvegaðir með litlum
fyrirvara.
Einnig eiginhandarstimplar.
Prentsmiðja
Björns Jónssonar h. f
5 ími 24.