Íslendingur - 19.12.1946, Page 4

4
í SLENOIIÍGUR
Fimmtudaginn 19. desember 1946
ÍSLENDINGUR
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
MAGNÚS JÓNSSON.
Útgejandi: Útgájujélag Islendings
Skrifstofa Gránufélagsgötu 4.
Sími 354.
Auglýiingar og afgreiðsla:
Svanberg Einarsson.
Pósthólf 118.
Stjðrnmáia-
ðngþveitið
Jólin eru nú að ganga í garð, og
ekkert bólar á nýrri ríkisstjórn. For-
seti íslands hefir bent tólf manria
nefndinni á, að bezt muni fyrir hana
að hætta störfum, því að engar lík-
ur virðast vera til árangurs af störf-
um hennar. Þingmenn eru nú að
hverfa heim í jólaleyfi og litlar lík-
ur til, að neinnar stjórnar sé að
vænta fyrir áramót.
Framsóknarmenn og kommúnistar
hafa reynt að saka Sj álfstæðismenn
og Alþýðuflokksmenn um þetta öng-
þveiti. Sennilega má að einhverju
leyti saka alla flokka um það, að
þingið skuli sitja aðgerðalaust viku
eftir viku, án þess að starfhæf ríkis-
stjórn sé mynduð. Hitt er aftur á
móti staðreynd, að hvorugur hinna
síðarnefndu flokka verður sakaður
um að vera orsök þessa ófremdar-
ástands. Kommúnistar rufu stjórnar-
samstarfið vegna þess, að mikilvægt
utanríkismál var leyst í samræmi við
hagsmuni íslenzku þjóðarinnar en
ekki hagsmuni Rússa og hins alþjóð-
lega kommúnisma.
Framsóknarmenn hafa sýnt það
nú sem áður, að þeir eru tækifæris-
sinnaður flokkur, sem hefir þá eina
stefnu að reyna að ná sem mestum
völdum og braska með þau. Hann
kom í veg fyrir myndun fjögurra
flokka stjórnar haustið 1944. Síðan
hefir hann haft allt á hornum sér af
gremju yfir því, að Sjálfstæðisflokkn
um skyldi takast að fá Jafnaðarmenn
og kommúnista til stjórnarsamstarfs.
Hefir flokkurinn ýmist verið vinstra
megin við kommúnista eða langt til
hægri við Sjálfstæðisflokkinn. Sjálf-
stæðismenn hefir hann skammað fyr-
ir samstarf við kommúnista og
kommúnista fyrir samstarf við Sjálf-
stæðismenn. Þess á milli hafa mál-
gögn hans barið sér á brjóst og sagt:
„Ó, þú vanþakkláta þjóð. Okkur,
sem getum leyst öll þín vandræði,
hefir þú hafnað.“ Já, laun heimsins
eru vanþakklæti.
Síðan kommúnistar rufu stjórnar-
samstarfið, hafa málgögn Framsókn-
arflokksins kjassað þá á alla lund.
Er líka komið í ljós nú, að Fram-
sóknarforingjarnir hafa engan áhuga
á myndun fjögurra flokka stjórnar,
þótt þeir hafi setið við samninga-
borð tólf manna nefndarinnar.
Draumur þeirra hefir verið sá að
sitja í forsæti „rauðrar“ ríkisstjórn-
ar, og hafa öll skrif blaða þeirra
bent á þann tilgang. Öll dýrtíð í
landinu og fjármálaerfiðleikar eiga
að vera Sjálfstæðisflokknum að
kenna. „Dagur“ hefir komizt að
þeirri gáfulegu niðurslöðu, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi ekki lengur
þorað að stjórna fjármálum þjóðar-
innar og halda áfram nýsköpunar-
stefnunni, alveg eins og það hafi
verið Sjálfstæðisflokkurinn, sem
rauf stjórnina. Málgögn Framsókn-
armanna leyfa sér nú að halda því
fram, að sá flokkurinn, sem ekkert
hefir gert annað en nudda og nöldra
og draga úr þjóðinni kjarkinn, sé
henni þarfari en Sjálfstæðisflokkur-
inn, sem allt frá þeim tíma, er Fram-
sókn bað hann hjálpar árið 1938,
hefir ætíð verið reiðubúinn til á-
byrgrar stjórnarsamvinnu, þegar
Framsókn hefir skotið sér undan
merkjum af ótta við erfiðleikana.
Þessi óheilindi og brasktilhneig-
ingar Framsóknarflokksins eiga ef
til vill mestan þátt í þeim erfiðleik-
um, sem nú hafa verið á myndun
ríkisstjórnar. Ætla hefði mátt, að
flokkur, sem jafn gífurlega hefir
ráðizt á Sjálfstæðisflokkinn fyrir
samslarf við kommúnista, myndi fús
lega grípa hvert tækifæri til þess að
rýra áhrif þeirra, en því fer fjarri.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir nú
sem endra nær tjáð sig reiðubúinn
til stjórnarsamstarfs við hverja þá
flokka, sem vilja vinna að fram-
kvæmd þeirra umbótamála, sem byrj-
að var á undir stjórnarforustu hans.
Barnalegar fullyrðingar Framsóknar
blaðanna um það, að hann vilji ekki
Ieysa dýrtíðarvandamálið eru svo
fjarstæðar, að þær verða ekki á borð
bornar fyrir aðra en stækustu Fram-
sóknarmenn. S j álfstæðisf lokkurinn
hefir einmitt lagt áherzlu á það, að
þetta og önnur þjóðfélagsvandamál
verði ekki leyst á happasælan hátt,
nema með víðtæku samstarfi allra
stétta. Þetta hefir „samvinnuflokkn-
um“ gengið erfiðlega að skilja.
Barátta Sjálfstæðisflokksins fyrir
stjórnarsamstarfi allra flokka er án
efa í samræmi við vilja og óskir
meginþorra þjóðarinnar. En þelta
samstarf getur auðvitað aldrei tek-
izt, ef einn flokkur á að ráða öllu í
þeirri stjórn, eins og „Dagur“, sagði
um daginn að væri krafa Framsókn-
arflokksins.
Þjóðin getur ekki til lengdar un-
að því öngþveiti, sem ríkjandi er á
Alþingi. Það verður með stjórnar-
skrárákvæði að reyna að tryggja
það, að landið geti ekki orðið stjórn-
laust mánuðum saman, því að slíkt
ástand felur í sér geigvænlega hættu
fyrir lýðræði og þingræði í landinu.
Seta Alþingis allan þennan tíma
hefir verið algerlega gagnslaus sóun
á almannafé.
Vonandi koma þingmenn úr júla-
leyfi sínu með einlægari vilja til
samstarfs en þeir fóru heim. Verði
svo ekki, er þingsela þeirra tilgangs-
laus.
Jólasamkomur í Zíon. Jóladag kl. 8.30
e. h. 2. júladag kl. 8.30 e. h. Gamlárskvöld
kl. 11. Nýársdag kl. 8.30 e. h. Sunnud. 5.
jan. kl. 10.30 f. h. sunnudagaskólinn. Kl.
8.30 e. h. almenn samkoma. Allir vel-
komnir.

PEARL BUCK:
Með austanblænum
Bókaútgáfa Pálma II. Jónssonar.
Bókaútgáfa Pálma H. Jónssonar er
tekin að gerast alluntsvifamikil, og
hefir hún að undanförnu sent hverja
bókina eftir aðra á markaðinn. Hafa
bækur þessar yfirleitt verið vandað-
ar og góðar, en þó mun hin síðasta
þeirra, Með austanblœnum, vera
einna bezt.
Pearl Buck er heimskunn skáld-
kona, sem hefir ritað fjölda bóka, er
allar hafa náð miklum vinsældum.
Hafa ýmsar skáldsögur hennar, eins
og t. d. „Gott land“ og „Drekakyn“,
verið kvikmyndaðar og taldar i hópi
beztu kvikmynda. Báðar þessar skáld
sögur og fleiri hafa verið þýddar á
íslenzku, og munu þær vera alveg
eða næstum uppseldar.
Pearl Buck hefir ritað margar
smásögur ogþykja ýmsar þeirra það
bezta, sem hún hefir skrifað. Með
austanblœnum eru 14 úrvalssmásög-
ur eftir hana, teknar úr amerískri
úrvalsútgáfu af sögum hennar. Sög-
ur þessar gerast í Austurlöndum, þax
sem hún hefir lengstaf dvalið og
bera allar merki þeirrar innilegu
samúðar, sem hún hefir með hinni
erfiðu lífsbaráttu og frumstæðu lífs-
venjum kínverskrar alþýðu. Frásagn-
ir Pearl Buck gefa oss ómetanlegt
tækifæri til þess að kynnast hinym
einkennilegu siðvenjum þessarar
fornú menningarþjóðar.
Þetta smásagnasafn hinnar merku
skáldkonu, verður án efa mörgum
kærkomin jólagjöf.
Bækur
Félagsútgáfunnar
Félagsútgáfan á Akureyri hefir ný-
lega gefið út sex barna- og unglinga-
bækur. Er snotur frágangur á bók-
um þessum, og verð þeirra hóflegt.
Tvær þessara bóka, Tumi þumall
og Stígvéla-Kisi eru gamlir kunningj-
ar íslenzkra barna, en Ríkarður
enski og Kolskör munu ekki hafa
komið áður út á íslenzku. Allar eru
bækur þessar myndskreyttar.
Þá gefur Félagsútgáfan út drengja-
bókina Víkinginn eftir Marryat, sem
er vel þekktur höfundur hér á ís-
landi. Munu flestir unglingar kann-
ast við sögurnar Percival Keene,
Jakob ærlegan og Jón miðskips-
mann, sem allar hafa verið þýddar á
íslenzku og náð miklum vinsældum.
Mun höfundarnafnið eitt vera nægi-
leg meðmæli með þessari bók.
Skemmtilegust og eftirlektarverð-
ust þessara bóka eru Barnasögur séra
Jónasar jrá Hrajnagili. Séra Jónas
er löngu þjóðkunnur maður fyrir
skrif sín og lipran frásagnarstíl. Er
h'ka léttur og viðfelldinn blær á þess-
um barnasögum hans. Er bókin
skreytt mörgum skemmtilegum mynd
um eftir Orlyg Sigurðsson. Er það
ekkert skrum, þótt fullyrt sé, að
þessi bók sé með beztu barnabókum,
sem komið hafa út fyrir þessi jól.
Bjarni hugði Jón þó eigi hafa
fengið nóg, velti honum upp í loft
og keyrði broddinn á staf sínum í
brjóst honum svo fast, að inn úr
gekk bringubeininu. Dró hann síðan
líkið til sjávar, fleygði því af skör-
inni í hann og brotunum yf staf sín-
um á eftir. Jón hafði verið svo búinn
þenna dag, að hann hafði bláa húfu
á höfði, var í bol úrsaumuðum og
síðhempu sauðsvartri utan yfir, i
stuttbuxum úr eltiskinni, fornum og
bættum, hárauðum sokkum, með
roðskó á fótum. Næst sér var hann í
prjónaskyrtu hvítri, með hálshnöpp-
um úr silfri, er voru festir saman
með silfurhlekk. Skömmu fyrir miðj-
an dag kom Bjarni heim aftur; sagði
hann Steinunni og konu sinni, að
Jón hefði farið inn í Skorarhlíðar
að vita, hvort þeir myndu vegna
harðfennis geta náð heyi, er þeir áttu
þar báðir, og kvaðst hann hafa léð
honum staf sinn, er var sterkari en
Jóns. Bjarni kallaði Steinunni á ein-
tal, og vissi enginn, hvað þau töl-
uðu. Síðan snæddi hann mat sinn og
settist að því búnu að sjóbrókarsaum.
En er leið á daginn, lét Steinunn sem
sér væri farið að lengja eftir manni
sínum og bað Guðrúnu að fá Bjarna
til að leita hans. Bjarni var fús til
þess og lagði af stað með staf Jóns í
hendi. Um háttatíma kom hann aft-
ur og sagði þá konu sinni einglega,
að hann væri sannfærður um, að
Rússland:
Einn mesti erfiðleiki rússnesku
stjórnarinnar í aukningu iðnaðarins
í landinu, eru hin litlu framleiðslu-
afköst rússneskra verkamanna. Hefir
komið í Ijós, að rússneskur verka-
maður afkastar ekki nálægt því eins
miklu og hliðstæður verkamaður í
Bandaríkjunum. Hinsvegar gera að
sjálfsögðu hin tíðu verkföll í Banda-
ríkjunum mikinn usla í framleiðslu
þeirra. Einn amerískur kolanámu-
maður afkastar meiru en sjö rúss-
neskir, einn landbúnaðarverkamaður
meiru en fjórir rússneskir og einn
stáliðnaðarmaður meiru en þrír rúss-
neskir stáliðnaðarmenn.
Þýzkaland:
Rússnesku yfirvöldin í Þýzkalandi
hafa lagt undir sig ýms stærstu iðju-
ver Evrópu og reka þau nú sem rúss--
neska eign. Rússneskir forstjórar
hafa verið settir yfir Zeiss gleraugna
verksmiðjurnar og Krupps verk-
smiðjurnar í Magdeburg. Þýzku
verkamönnunum í verksmiðjum þess
um hefir verið tilkynnt, að þeir
væru í þjónustu Rússa.
Rússland:
Húsbyggingar í Rússlandi eru
langt á eftir áætlun. Enn éru ófull-
Jón hefði hrapað til bana í Skorar-
hlóðum í sjó niður. Saga þessi þótti
alltrúleg, því að Skorin og hlíðarn-
ar vestur af henni eru með hamra-
beltum og grasrákum bröttum á
milli, allt ofan frá fjallsbrún og nið-
ur að sjó, en þegar harðfenni legg-
ur í rákirnar, er ekki ójárnuðum
mönnum fært að ganga þær. Þegar
Guðrún heyrði þessa sögu, setti að
henni grát mikinn, og fór til Stein-
unnar og sagði henni, hve komið
var. Steinunn lét sem sér yrði hverft
við og var nokkuð fálátari en hún
var vön nokkra daga á eftir, en tók
brátt aftur gleði sína, og hélt áfram
uppteknum liætti. Engin leit var
gjörð eftir Jóni, og rak lík hans
ekki. Þótti það kynlegt. Mjög voru
þau saman um dagana, Bjarni og
Steinunn, og eftir að hjúin voru
burtu um páskana í aðra sveit, sváfu
þau saman á nóttunni. Guðrún þorði
þar ekkert um að tala, og léti hún
nokkra óánægju á sér heyra, skip-
uðu þau henni að þegja og hótuðu
að drepa hana, ef hún léti nokkurn
mann verða áskynja um athæfi
þeirra. Eigi fékk hún heldur að fara
neitt úr af heimilinu, og kæmi gest-
ur á Sjöundá, höfuðsátu þau Bjarm
og Steinunn svo Guðrúnu, að hun
þorði aldrei að segja neitt. Þeir, sem
þekktu hana bezt, gátu aðeins ráðið
í, að hún mundi eitthvað bágt eiga.
Framh.
gerð mörg þeirra húsa, sem ætlunin
var að ljúka við á fyrstu þremur
mánuðum þessa árs. í byrjun sept-
ember hafði aðeins um 2% af bygg'
ingaráætluninni fyrir 1946 verið
framkvæmt. Nítján af hinum stóru
byggingarfyrirtækjum ríkisins luku
ekki við eitt einasta hús i apríl eða
maí. Stjórnin í Moskva skellir skuld-
inni á sovétstjórnirnar í UkrainU,
Armeniu, Turkmeniu og Byolorus-
SÍu, því að þær hafi ekki séð um að
hraða framleiðslu byggingarefnis.
Frakkland:
í Frakklandi hefir fundizt mikið
af uranium, en það er sem kunnugt
er aðalhráefnið, sem notaÖ er við
kj arnorkuframleiðslu. Uraniumnám-
ur þessar ná yfir víðáttumikið svæði
í Limoges. Verkfræðingar álíta, að
auðvelt muni að vinna uranium
þarna, því að það er aöeins um 10
fet undir yfirborði jarðar.
Viðskiptasamningur við
Pólland
FYRIR nokkru síðan undirritaði
Pétur Benediktsson, sendiherra >s‘
íands í Varsjá, viðskiptasanming
milli íslands og PóIIands.
Samkvæmt samningi þessum selja
íslendingar Pólverjum ull og gæl 111:
en. fá kol í staÖinn. . ...J
lé - um'.-J ■" —
IJtan úr heimi