Íslendingur - 02.05.1958, Side 2

2
ÍSLENDINGUR
Föstudagur 2. maí 1958
Frd 11 þingi U. N. í E.
íþróttamálin efst á blaði. — Frammistaða eyfirzkra
íþróttamanna oft með ágætum.
Þann 12. apríl s. 1. var 37. þing
Ungmennasambands Eyjafjarðar
sett að Freyvangi. Hóst það með
ávarpi Jónasar Halldórssonar á
Rifkelsstöðum, er bauð fulltrú-
ana velkomna í hið nýja félags-
heimili Ongulsstaðahrepps.
Formaður sambandsins, Þór-
oddur Jóhannsson setti þingið og
gat þess, að vegna samgöngu-
erfiðleika í héraðinu væri það nú
háð með seinna móti.
Þingið sóttu um 40 fulltrúar
frá 13 sambandsfélögum auk
stjórnar og gesta. Forseti þingsins
var kjörinn Guðm. Benediktsson.
Formaður flutti skýrslu um
störf sambandsins á liðnu starfs-
ári, og verður hér drepið á helztu
atriði hennar:
UMSE réð Einar Helgason
íþróttakennara nokkurn tíma til
leiðbeininga í frjálsíþróttum og
fimleikum. Hafði yfirumsjón með
Landsgöngu (á skíðum) á sam-
bandssvæðinu og hlaut bikar að
verðlaunum fyrir almennasta
þátttöku á öllu landinu. Háð var
skákmót innan sambandsins, og
sigraði UMF Skriðuhrepps. Þrír
keppendur sendir á Skíðamót ís-
lands, og þrír í Víðavangshlaup
I.R., vann sú sveit farandbikar.
Sveit send í Maí-boðhlaupið á
Akureyri, dg þáttur tekinn í vor-
móti á Akureyri, þar sem UMSE
hlaut sigurvegara í 5 keppnis-
greinum af 7. Héraðsmót haldið
á Akureyri 22.—23. júní. Efnt til
hópferðar suður á Þingvelli með
55 þátttakendum. Þáttur tekinn í
Meistaramóti Norðurlands í frjáls
íþróttum og 4 bandalaga keppni.
Keppt við ÍBA á 17. júní-móti og
farið með sigur af hólmi. Knatt-
spyrnumót haldið innan sam-
bandsins. Þátttaka í Bændadegi.
Tveir félagar UMSE náðu bezta
árangri á árinu í íþróttum: Stefán
Árnason í 3000 m. hindrunar-
hlaupi og Matthildur Þórhallsdótt-
ir í 80 m. hlaupi kvenna. Mikil
þátttaka sambandsins í mótum
utan héraðs reyndist kostnaðar-
söm og olli halla á fjárhagsaf-
komu sambandsins.
í árslok 1957 voru 14 félög í
sambandinu með 763 félagsmenn,
þar af 569 skattskylda.
Þá upplýsti formaður, að leitað
hefði verið til Sambandsstjórnar
um aðild að skógrækt á komandi
sumri, að væntanlegum Bænda-
degi og að minningahátíð um
Jónas Hallgrímsson í Oxnadal í
sumar.
Á kvöldfundi hinn fyrri fundar-
dag mætti Þorsteinn Einarsson
íþróttafulltrúi og ávarpaði þing-
ið. Kvaðst hann fagna því að hafa
loks átt kost á að mæta á þingi
UMSE. Þakkaði hann samstarf
við sambandið á liðnum árum cg
þá sérstaklega á tveim landsmót-
um UMFÍ, hinu fyrra á Akureyri
en í síðara skiptið á 50 ára íf-
mælismóti á Þingvöllum sl. sum-
ar, en þar hefði UMSE borið af
öðrum héraðssamböndum í um-
gengni og framkomu og einnig í
góðum íþróttaárangri. Þá ræddi
hann um íþróttamálin og gildi
íþróttanna. Taldi hann æskilegt,
að íslenzka glíman, sem eitt sinn
hefði verið höfuðíþrótt eyfirzkra
ungmennafélaga, yrði að nýju
hafin til vegs. Lauk hann ræðu
sinni með því, að í íþróttunum
væru það ekki „metin“, sem
keppa bæri að, heldur það, að
iðkendur þeirra gætu gengið heil-
ir og hraustir til starfa fyrir þjóð-
félagið.
Auk íþróttafulltrúa heimsótti
þingið Ármann Dalmannsson
framkvstj. Skógræktarfél. Eyfirð-
inga, Hermann Stefánsson form.
Skíðasambands íslands og Stefán
Runólfsson úr Reykjavík, stjórn-
armeðlimur í UMFÍ og ÍSÍ. Ár-
mann vann með þingfulltrúum að
skógræktaráætlunum, en hinir á-
vörpuðu þingið. Flutti Stefán
kveðjur frá íþróttasambandi ís-
lands og árnaði UMSE og félög-
Vestur-lslendiflgor
Framh. af 1. síðu.
var, að Vestur-íslendingar ósk-
uðu eftir því, að styrkja mætii
samstarf og samskipti þjóðbrots-
ins vestra við heimaþjóðina, og
hefði hann rætt það mál síðar við
þáverandi forsætisráðherra,
Steingrím Steinþórsson og hann
síðan falið sér að gera tiilögur
um, hvernig þessum auknu sam-
skiptum skyldi hagað. Tillögur
þessar hafa nýlega verið prentað-
ar sem handrit, og afhenti Árni
blaðamönnum eintak af þeiin.
Voru þær síðan ræddar og skýrð-
ar. Tillögur þessar eru í 5 aðal-
flokkum, alls 40, og fylgir þeim
ýtarleg greinargerð. Fjalla þær
um gagnkvæma landkynningu,
heimboð og mannaskipti, marg-
vísleg menningarmál, viðskipta-
mál o. fl. Hér er ekki rúm til að
rekja þær, en margt er þar at-
hyglisvert, sem e. t. v. vérður
drepið á síðar.
Árni hefir nú í prentun all-
mikið rit um samskipti íslendinga
vestan hafs og austan. Nefnist það
Edda og mun koma út í þessum
mánuði í miklu upplagi, og verð-
ur verulegur hluti af því sendur
vestur um haf. í ritið skrifa um
30 kunnir Islendingar vestan haís
og austan, þar á meðal forseti og
biskup íslands.
Árni Bjarnarson mun fara í
júnímánuði vestur um haf, og
verða í för með honum sr. Benja-
mín Kristjánsson, Steindór Stein-
dórsson og Gísli Olafsson varð-
stjóri, sem fer til að kynna sér
lögreglumál vestra. — Aðaler-
indi þeirra verður ævi-
skrárritun íslendinga í Vest-
urheimi, en að því verki loknu
um þess allra heilla. Hermann
hvatti þingfulltrúa til. aukinnar
iðkunar skíðaíþróttarinnar, þakk-
aði sambandinu og einkum for-
manni þess ágæta framkvæmd
skíðalandsgöngunnar og afhenti
fagran bikar sem viðurkenningu
fyrir þátt UMSE í göngunni.
Umræður á þinginu urðu mest-
ar um íþróttamálin, enda er
íþróttastarfsemi mjög vaxandi
meðal samhandsfélaganna. Hefir
sambandið hug á að ráða sér
íþróttakennara, koma upp íþrótta-
völlum og taka þátt í sem flestum
íþróttamótum, sem háð verða
norðanlands.
Þingið samþykkti að vinna að
fyrirhugaðri minningarhátíð um
Jónas Hallgrímsson í samráði við
aðra aðila og vinna með öðrum
að því að koma á Bændadegi í
ágústmánuði í sumar með líku
sniði og í fyrra. Þá skoraði þing-
ið á sýslunefnd Eyjafjarðarsýslu
að hlutast til um að snjóbíll yrði
keyptur í héraðið fyrir næsta vet-
ur, sem fyrst og fremst verði not-
aður til sjúkraflutninga, ef þörf
gerist.
í stjórn UMSE hlutu kosningu:
Þóroddur Jóhannsson formað-
ur, Kristján Vigfússon ritari,
Hörður Zophoniasson gjaldkeri,
Sveinn Jóhannsson og Eggert
Jónsson meðstjórnendur.
verður æviskráin gefin út á svip-
aðan hátt og „Hver er maðurinn“,
lögfræðingatal, kennaratal og
önnur slík mannfræði. Mun séra
Benjamín Kristjánsson búa rit-
verkið undir prentun. Nefndar-
mennirnir þrír munu vinna að
skráningunni en Gísli taka mynd-
ir af Vestur-íslendingum o. fl.
meðan hann dvelur vestan hafs.
Gert er ráð fyrir, að Vestur-ís-
lendingar kjósi aðra slíka nefnd
úr þeirra hópi, og munu nefndiru-
ar hafa samráð um þau mál, er
hér um ræðir. Meðal þeirra er
stofnun íslendingahúss í Winni-
peg, þar sem gert er ráð fyrir
miðstöð þessara samskipta, svo
sem gagnkvæmri fréttaþj ónustu,
ritstjórn vestur-íslenzku blaðanna,
upplýsingaskrifstofu og félags-
heimili fyrir íslendinga í borg-
inni og ýmsu fleira.
Sjómannaheimilið
á Siglufirði
hefir nú starfað í 19 ár. Sam-
kvæmt skýrslu þess starfaði það
s. I. ár frá 29. júní til ágústloka.
Forstöðukona heimilisins var
Lára Jóhannsdóttir.
Gestafjöldi var 3825 í júlímán-
uði og 1838 í ágúst. Baðgestir
urðu alls 1772. Heimilið er rekið
af stúkunni Framsókn nr. 187, en
nýtur nokkurs styrks frá ríkis-
sjóði (5000 kr.), stórstúkunni
(3000), Siglufjarðarbæ (1000)
og Síldarútvegsnefnd (2000). Þá
áskotnast því nokkur fjárupphæð
árlega í gjöfum og áheitum skips-
hafna á síldveiðum.
BLÖÐ OG TÍMARIT

QorQGróálári Zr -•
’ HÁDtfÚS TORG /. SÍMtyitÖfj '.K . v
Ahureyrorbær hefir
greitt 1 lillj. til bygg-
ingo »verkamanna-
hústaða«
Fyrir bæjarráðsfundi 17. apríl
lá símskeyti frá Félagsmálaráðu-
neytinu þar sem upplýst er, að
samkvæmt hinum nýju lögum um
húsnæðismálastofnun o. fl. er
sveitarfélögum gert að greiða ár-
lega 24 kr. minnst af hverjum í-
búa sem framlag í Byggingasjóð
verkamanna, en í áætlun fyrir
þetta ár var reiknað með 18 kr. á
íbúa, eða um 150 þús. kr. Þær ca.
50 þús. kr. er á vantar verða því
að takast á næstu fjárhagsáætlun.
í sambandi við þessar upplýs-
ingar tók Jón G. Sólnes til máls á
síðasta bæjarstjórnarfundi. Kvað
hann Akureyrarbæ vera búinn að
leggja í þenna byggingasjóð um
2 milljónir króna síðan lögin um
verkamannabústaði tóku gildi,
eða allt frá árinu 1931 og staðið
flestum bæjarfélögum betur í skil-
um. Hins vegar hefði bæjarstjórn
engan ráðstöfunarrétt á þessu fé,
en Byggingasjóður verkamanna
veitti einhver hagstæðustu lán til
húsabygginga, sem nú þekktust.
Fátækustu barnafj ölskyldurnar,
Rósin þío
Eg er rósin, sem þögnina þrái,
ég er þögul að skapa mín verk,
ég er rós þín í einu og öllu,
ég er auðmjúk og viðkvœm en sterk.
Eg er rósin í háttsettum heimum,
ég er hugsjón hvers dauðvona manns,
ég er ástin, sem gaj honum gleði,
ég er gœjan í tilveru hans.
Eg cr rósin i dalbúans draumi,
ég er dýrð hans og komandi líf,
ég er kröjtug í stríðandi stormi,
ég er stöðugt hans vörður og hlíf.
Ég er rós þín, svo voldug á vorin,
að ég vitna um kœrleika minn,
ég er sál þinni bjartasta birta,
ég er bliðasti líjgeislinn þinn.
Eg er rós þín í brekkum og brúnum,
ég hef baðað þinn hrjóstuga svörð,
gegnum bros mitt er lán þitt og lukka,
ég er líjið að skapa á jörð.
Ég er rós þinna tignustu tinda,
ég á töfra, sem huga þinn ber,
ég á bœnir í Ijájasta Ijóði,
ég á leikvöll, sem hentar bezt þér.
Ég er rós þín á deyjandi dœgri,
ég er dyggðin, — í hjartanu meyr, —
ég á rósir í vetrarins veldi,
ég á vini í frostköldum leir.
Eg er rós þín, sem lífga og liji,
ég á líjið, — en heimurinn deyr, —
ég er rós þín og kœrleikans kveðja,
ég er kœrleikans mildasti þeyr.
Ég er rós þinna veikustu vona,
ég er vorið og sólskríkjan þín,
ég er sumarsins glitrandi gylling,
ég er glóð, sem að eilífu skín.
A. Guttormsson.
sem helzt þyrftu á slíkum lánum
að halda, mundu látnar sitja fyr-
ir þeim, ef bæjarfélögin hefðu
einhvern íhlutunarrétt um þetta
mikla fé, er þau greiddu í sjóðinn,
en víða byggju nú atvinnurekend-
ur, útgerðarmenn, iðnaðarmenn
og fastlaunamenn í þessum svo-
nefndu „verkamannabústöðunT1.
Kvað Jón fyllstu ástæðu til, að
þessu máli yrði hreyft á næsla
fulltrúaþingi bæja- og sveitafé-
laga, því einlivern íhlutunarrétt
ættu bæja- og sveitafélögin sið-
ferðilega kröfu á að fá um ráð-
stöfun þeirra milljóna, er þau eru
skylduð til að greiða í þenna
Byggingasjóð.
SoUlijargaviDisfa
í Brossanesi
Stjórn Krossanesverksmiðjunn-
ar hefir leitað eftir heimild bæj-
arstjórnar til lántöku að upphæð
1J/2 millj. króna til endurbóta á
verksmiðjunni og með það fyrir
augum, að koma þar upp soð-
kjarnavinnslu, en með henni nýt-
ast mikil verðmæti, er nú renna
beint í sjóinn.
Erindi þessu fylgir greinargerð
frá forstjóra Vélsm. Héðins í
Reykjavík, sem gert hefir athugun
á nauðsynlegum breytingum mið-
að við fulla nýtingu hráefnisins,
með svokallaðri heilmjölsfram-
leiðslu. Telur forstjórinn það
staðreynd, að 20% mjölefnisins
renni í sjóinn með skilvindu-
vatninu, er samsvari 7 kg. af
mjöli úr hverju síldarmáli, sem
verksmiðjan vinnur.
Framkvæmdir þær, breytingar
og viðbætur, sem gera þarf í verk-
smiðjunni í þessu skyni áætlar
forstjóri Iléðins að kosti um 1.5
millj. krónur. Hagnaður af þeim
fari svo að sjálfsögðu eftir hrá-
efnismöguleikum verksmiðj unnar.
Gerir hann ráð fyrir, að með 50
þús. mála vinnslu á ári og 5 þús.
tonna vinnslu karfa og fiskúr-
gangs, yrði hreinn hagnaður á
ári 614.500 krónur.
Áður munu hafa komið fram
tillögur um soðkjarnavinnslu í
verksmiðjunni, þótt ekki hafi orð-
ið af framkvæmdum.
Andrés hafði misst konuna sína
og sóknarpresturinn var kominn
í heimsókn til þess að hughreysta
hann.
— íhugaðu það, Andrés minn,
að nú er hún hamingjusöm og
slær hörpuna með englunum.
— Ég er anzi hræddur um,
svaraði Andrés, að hún slái held-
ur englana með hörpunni.
Bekkurinn átti að skrifa stíl um
Múhameð, og Ester, sem var 12
ára skrifaði m. a. á þessa leið:
— Þegar Múhameð lagði af
stað frá Medina til Mekka, tók
hann aðeins það allra nauðsyn-
legasta með sér: Ulfalda og 5 eig-
inkonur.