Íslendingur - 07.05.1968, Blaðsíða 5

Til vinstri er verzlunarhús Valbergs hf., en örin til hægri bendir á verzlunarhús Kaupfélags Ólafs-
fjarðar.
GUNNAR SIGVALDASON FRAMKVÆMDASTJÓRI:
legum. Úrslitum sýndist þó
valda að kaupfélagsstjóri lét þau
orð falla, að fengi Valberg
mjólk til sölu, yrði „stokkað
upp í kaupfélaginu".
Form. Mjólkursamlagsins tjáði
okkur niðurstöðu fundarins og
þar með að málinu væri end-
anlega synjað, vegna afstöðu
kaupféiagsins.
Við þessi málalok birtum við
yfirlýsingu hinn 15. janúar sl„
þar sem í þessari yfirlýsingu
felst í fáum orðum afstaða okk-
ar til þessa máls, birtum við
hana hér í heild:
„Ólafsfirði 15. jan. 1968.
Að gefnu tilefni og vegna
óska sem okkur hafa borizt, rilj-
um við taka fram eftirfarandi,
vegna samþ. fundar Mjólkursam-
lags K.Ó. þann 12. des. sl., i
SAMVINNUVERZLUN, SAMKEPPNI
- OG HAGSMUNIR NEYTENDA
EF TIL VILL má segja að það
sé að bera í bakkafullan læk-
inn, að skrifa lengra mál í blöð
um mjólkursölumálin f Ólafs-
firði. En þar sem mál þessi eru
dæmigerð fyrir furðulega túlk-
un ýmissa samvinnumanna á
„frjáisri verzlun" og áhrifum
hennar á hagsmuni framleið-
enda og neytenda og kaupfélags-
stjórinn í Ólafsfirði hefu’r séð
ástæðu til að skrifa hcilsiðu
grein í „Dag“ hinn 1. maí sl„
tll þess að koma sjónarmiðum
Kaupfélagsins á framfæri i
mjólkurdeiiu þeirri, scm nú
stendur yfir í Ólafsfirði, þykir
okkur rétt að ræða málið dá-
lítið nánar opinberlega.
Þegar Valberg h.f. hóf starf-
semi slna, settum við okkur það
mark að leitast við að bæta og
auka þjónustu við neytendurna.
Við opnuðum nýja kjörbúð, þá
fyrstu hér í bænum, hinn 7. des.
1961 og verzlum þar með allar
venjulegar matvörur. Nokkru
áður fórum við þess á leit að' við
fengjum keypta mjólk og mjólk-
urvörur frá Mjólkursamlagi
Kaupfélags Ólafsfjarðar og kjöt
frá Sláturhúsi K. Ó.
Svarið var nei, og sennilega er
það algjör tilviljun, að sama
daginn og kjörbúð okkar var
opnuð, var Ólafsfjörður gerður
að sérstöku mjólkursölusvæði.
Þar með skyldi einokunhrað-
staða K.Ó. tryggð á þessari al-
gengustu neyzluvöru almenn-
ings og allar húsmæður og við-
skiptavinir hvers heimilis í Ól-
afsfirði skyldaðir til að ganga i
gegn um kjörbúð K.Ó., sem síð-
ar var byggð, til þess að sækja
hana, hvar sem þeir annars
bjuggu I bænum.
Kjötvörum höfðu samvinnu-
menn þó ekki aðstöðu til að
méina okkur að dreifa. Við höf-
um keypt þær bæði frá Skaga-
firði og Svalbarðseyri með tölu-
verðum tilkostnaði, sem færist
á reikning bænda, en sfðan hef-
ur K.Ó. orðið að flytja allt af-
gangskjöt til annarra lands-
hluta, einnig á kostnað bænda
Þetta má heita hagræðing í
munni þessarra manna, sbr.
hneykslunina yfir þvl, að „óhag-
ræðing" sé að þvi að láta Val-
berg hafa mjólk til dreifingar.
Vart verður því þó trúað að hér
sé farið að hagsmunum fram-
leiðanda og neytenda, og skiptir
þá ekki máli hvort rikissjóður
greiðir hluta aukakostnaðarins
vegna flutnings á kjötinu. Hvað-
an fær hann peninga?
Við töldum í fyrstu að af-
staða K.Ó. til umsóknar okkar
um kaup á ofangreindum vörum
til dreifingar væri gerð í fljót-
færni og gerðum þvf nokkurt
hlé á málaleitun okkar, svo
þeim gæfist nckkur timi til að
jafna sig á breyttum aðstæðum,
en allt kom fyrir ekki.
Við skrifuðum þvi mjólkur-
framleiðendum bréf dags. 26.
okt. 1966, þar sem við skýrðum
okkar sjónarmið og bentum m.a.
á breyttar aðstæður vegna til-
komu Múlavegar og nýrra við-
horfa almennt i viðskiptahátt-
um. Þetta gerðum við einungis
til þess að bændur gætu í tfma
gert ráðstafanir til að firra sig
fjárhagslegu tjóni. Afstaða
stjórnar Mjólkursamlags K.Ó.
var enri óbreytt og óhagganleg.
í samræmi við eindregnar
óskir viðskiptavina ókkar útveg-
uðum við þeim, — þegar þannig
var komið niálum, mjólk frá Ak-
ureyri, þeim algjörlega að kostn-
aðarlausu. Mjólkina fáum við
smásöluverði frá Akureyri,
geymum hana i merktum köss-
um í kæli niðri i kjallara, og
dreifum henni til viðskiptavina
okkar á Isama verði og hún er
keypt á Akureyri. Fyrir þessa
viðskiptahætti skulum við nú
dæmdir sem ótýndir lögbrjótar.
Mjólkin frá Akureyri varð
brátt svo eftirsótt, að við gát-
um yfirleitt ekki annað eftir-
spurn, en það hefur áhrif á af-
komu bænda hér, vegna þess,
að verulegur hluti mjólkur
þeirra fer í vinnslu og fellur
við það i verði til þeirra. Við
þessu fáum við þó því miður
ekkert gert að óbreyttri afstöðu
stjórnar K.Ó. og Mólkursamlags-
ins.
Eftir óskum bænda kom form.
stjórnar Mjólkursamlags K. Ó.,
Nývarð Ólfjörð, að máli við okk-
ur sl. haust og óskaði .eftir end-
urnýjun umsóknar okkar
viljum við lýsa því yfir, að við
erum reiðubúnir að sækja
mjólkina samlaginu að kostnað-
arlausu, en gerum ráð fyrir að
starfsmenn samlagsins afhendi
mjólkina á bíl.
Hvað viðkemur afhendingar-
tíma, erum við reiðubúnir til að
sækja hana þegar hún er til-
búin til afhendingar og förum
auðvitað ekki fram á yfirvinnu
starfsmanna þess vegna.
Einnig viljum við taka það
fram, að við erum, eins og fram
kemur á viðræðufundinum,
reiðubúnir að veita fyrir-
greiðslu vegna væntanlegra
kaupa á fitusprengingartækjum,
ef þess væri óskað.“
Svo sem þessi yfirlýsing ber
með sér fellur aðalviðbára kaup-
félagsstjórans um óhagræði og
kostnaðarauka af afhendingu
mjólkurinnar til Valbergs um
sjálfa sig. Þann kostnað hefur
Valberg lýst yfir að það sé
reiðnbúið að greiða.
Nú er hins vegar eftir að vita
hvort Kaupfélagið vill áfram
fórna hagsmunum bænda hér í
Ólafsfirði til þess eins að sitja
að ósanngjamri einokun á
mjólkursölu hér. Við erum
reiðubúnir að ræða samkomu-
lag á ofangreindum grundvelli.
Kjósi hins vegar K.Ó. þann kost
að halda áfram kæru fyrir dóm-
stólum á okkar hendur fyrir að
veita viðskiptavinum okkar þá
þjónustu að kaupa fyrir þá
mjólk á Akureyri vg Hfhenda
þeim á sama verði héi 1 Ólafs-
firði, þá þeir um það. Víst er að
slíkar aðfarir munu vekja at-
hygli svo um munar um land
allt. Væri vissulega vel ef þetta
mál yrði til þess að athugað
yrði frá grunni úrelt skipulag
á afurðasölumálum landbúnaðar-
ins í landinu, framleiðendum og
neytendum til hagsbóta.
F.h. Valberg h.f.
Gunnar Sigvaldason.
llllltlllllllllllllllllllllllIIMMIIIilllIlllltllllMIIIIIIimilllllllllllMIIIIIIIIIHIIIilllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
F 51
Askorun til Akureyringo og núgrunnu um stuðning við |
Prestsembættið í Kaupm.höfn |
þá haldinn um málið með full-
trúum okkar og kaupfélagsins.
Fundurinn var boðaður með
góðum fyrirvara og voru kaup-
félagsstjórinn og form. Mjólkur-
samlagsins viðstaddir. Til gam-
ans má geta þess að fundurinn
hófst með karpi á milli þeirra
um hvor ætti samlagið, bændur
eða K.Ó., en um það mál sýn-
ist sitt hverjum.
Niðurstöður þessa fundar
voru teknar fyrir á almennum
fundi bænda og forustui^ianna
K.Ó. og Mjölkursamlagsihs. Á
þessum fundi mistúlkuðu þessir
aðilar mjög niðurstöðu hins
fyrri. Mistúlkun þessi lá í því að
gera grein fyrir tilboðum okkar
sem afdráttarlausum og endan-
Ilringveri og þar sem okkur
virðist að afgreiðsla málsins
hafi verið á röngum forsendum
og misskilningi byggð:
Þau atriði, sem rædd voru á
sameiginlegum fundi Valbergs
og fulltr. Mjólkursamlagsins og
Kaupfélagsins voru af okkar
hálfu aðeins hugmyndir að
samningi og alls ekki nein skil-
y.rði af okkar hendi sett fram,
enda málið rætt þar á frum-
stigi, og virtust allir gera ráð
fyrir áframhaldandi umræðum
urii það.
Þar sem samþ. fundarins
byggist á því að um óviðráðan-
legan kostnað yrði að ræða,
vegna flutnings á mjóikinni
vegna skilyrða frá okkar hendi
nz.
á =
til =
BLAÐINU hefur borizt
greinargcrð um prestsem-
bættið í Kaupmannahöfn, á-
samt áskorun til Akureyr-
inga og nágranna um stuðn-
ing við þetta embætti, sem
fellt var niður af fjárlögum
rikisins í ár. Áskorunin er
undirrituð af 4 kunnum Ak-
ureyringum.
Með greinargerðinni fylgja
umsagnir um starf séra Jón-
asar Gíslasonar, sem gegnt
hefur prestsembættinu í
Höfn, m.a. frá próf. dr. med.
J. Riishede við taugaskurð-
deild Ríkisspítalans í Kaup-
mannahöfn, Hauki Þórðar-
syni yfirlækni á i Reykja-
lundi, Þórði Möller yfir-
lækni á Kleppi, Páli Sigurðs-
syni tryggingayfirlækni, svo
og nokkrum Islendin^um,
sem leitað hafa lækniriga i
Höfn eða átt þar ástvini í
þeim erindagerðum eða til
annarrar dvalar.
Allar þessar umsagnir eru
á einn og sama veg. Þar er
lögð mjög rík' áherzla á mik-
ilvægi preststarfsins fyrir
landa, sem búsettir eru í
Danmörku, eða eiga þangað
Mjólkursamlagsins. Fundur var .T.
erindi til lengri eða skemmri
dvalar við nám, til lækninga
o.s.frv.
Rúmið leyfir þvi miður
ekki að þessar umsagnir séu
raktar, en sumar þeirra og
ýmsar aðrar hafa þegar birzt
annars staðar
Hér á eftir fer hins vegar
niðurlag greinargerðar og á-
skorunar Akureyringanna
fjögurra:
„í dagblöðum í Reykjavík
hafa nokkrir áhugamenn birt
ávarp til almennings um, að
ákveðið sé að efna til al-
mennrar fjársöfnunar til
þess að halda prestsstarfinu
áfram þetta ár i trausti þess,
að embæt.tið verði aftur tek-
ið upp á launaskrá ríkisins
næsta ár.
Ávarpið er m.a. undirritað
af biskupi Islands, herra Sig-
urbirni Einarssyni, Þóröi
Möller yfirlæknir á Kleppi,
Eysteini Jónssyni frv. ráðh.,
Ragnhildi Helgadóttur frv.
alþingismanni og auk þess 5
öðrum þekktum áhrifamönn-
um 1 Reykjavík.
Kirkjumálaráðherra hefur
einnig lýst sig mjög fylgj-
andi þessu máli.
Biskup hefur tilkynnt í
dagblöðum, að biskupsskrif-
stofan, prestarnir i Reykja-
vík og dagblöð taki á móti
fjárframlögum. Til hagræðis
fyrir þá, sem búa hér á Ak-
ureyri og f nágrenni og vilja
veita þessu máli lið, taka
prestar bæjarins og skrifstof-
ur blaða á móti fjárframlög-
um og liggja þar frammi
söfnunarlistar til móttöku
fr^mlögunum.
Það, sem mestu máli skipt-
ir er, að söfnunin verði al-
menn, en ekki hvað hver
einstaklingur gefur mikið.
Smáupphæðir, 10 kr., 25 kr.
eða 100 kr. gera stórupphæð,
ef margir eru gefendurnir.
Ýmsir einstaklingar hér
hafa heitið þessu málefni
góðum stuðningi nú þegar.
Við, sem undirritum þessa
blaðagrein, væntum þess, að
Akureyringar leggi sig fram
um að styrkja þetta starf,
svo það falli ekki niður.
Séra Birgir Snæbjörnsson,
Séra Pétur Sigurgeirsson,
Björgvin Jörgensson,
Freydis Laxdal."
IMI11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
5 ISLENDINGUR