Íslendingur - 06.02.1975, Blaðsíða 5

'ifar um eldvarnir:
að fá boð um eldinn, áður en í
óefni er komið.
• AÐ BREGÐAST VIÐ
A RÉTTAN HÁTT
En það er ekki nóg að fá
boð um eldinn, þú þarft að
bregðast við honum á réttan
hátt. Ef þú valcnar eina nótt-
ina við eld í íbúðinni eru litl-
ar sem engar líkur til að þú
bregðist við á réttan hátt,
nema þú hafir áður gert þér
grein fyrii hvernig brugðist
skuli við. Þú þarft því að gera
þér ljósa hættuna sem af elds-
voða stafai og vera búinn að
hugsa fyrirfram til hvaða ráða
megi grípa, hvaða möguleikar
séu fyrir hendi. Eitt af því
sem þarf að vcra ljóst er hvaða
undankomu leiöir eru mögu-
legar, ef hefðbundnar útgöngu
leiðir skyldu lokast (gangur,
stigi, útidyr), og eru þá til
nauðsynleg hjálpargögn ef
fara þarf t. d. út um glugga,
þ. e. stigar, brunakaðlar o. þ.
h.? Hver fjölskylda þarf að
ræða þessi mál innbyrðis og
gera áætlun um undankomu i
neyðartilfellum. Þá er einnig
mjög nauðsynlegt, að fjölskyld
an hittist öll á cinhverjum fyr-
ir fram ákveðnum stað, eftir
að út er komið.
Ef þú að næturlagi vaknar
við reylc eða eld í íbúðinni þá
þarftu að fara að með mikilli
gát. Opnaðu ekki hurðir án
þess að hafa fyrst þreifað á
þeim efst. Ef hurðin er heit
eru allar líkur á, að eldur sé
hinum megin og jafnvel eldur
sem er vannærður af súrefni
sem þýðir sprengingu, ef hurð
in er opnuð. Þá er ráðlegra að
athuga, hvort aðrar undan-
komuleiðir séu mögulegar.
Það má tefja töluvert fyrir
eldi við hurð með því að þétía
hana með fatnaði og rúmföt-
um (ekki úr gerfiefnum) sér-
staklega ef þau eru bleytt.
Brothljóð í rúðum og köll milli
húsa heyrast vel að næturlari
og það tekur slökkviliðið ekki
margar mínútur að koma á
staðinn.
Ef nauðsynlegt er að fara
gegnum reykfyllt eða logandi
hcrbergi til un'dankomu, þá
klæðist í hlífðarföt, en urn-
fram allt verið ekki í fatnað'
úr gerfiefnum, og skríðið á
maganum eftir gólfinu. Þar er
oftast mikið minni reykur og
hiti.
Ef kviknar í pönnu eða fitu
potti er best að setja þétt lok
yfir og færa pönnuna af hell-
unni. Til eru sérstök aspest
teppi ælluð til þessara nota.
Ef þetta nægir ekki til að
slökkva eldinn þá gríptu til
handslökkvitækisins, ef þú tel
ur þig nokkuð öruggan um að
geta ráðið niðurlögum eldsins.
Að öðrum kosti lakarðu hurð-
inni og glugganum, því eldur-
inn getur þá takmarkast við
eldhúsið (herbergið), sem eld
urinn kom upp í, og hringdu
í slökkviliðið.
® SLÖKKVITÆKI
Sem betur fer uppgötvast
eldurinn oft á byrjunar stigi
og er þá afar mikilvægt að
hafa handslökkvitæki við
hendina. En hvaða hand-
slökkvitæki? Þrjár gerðir hand
slökkvitækja eru algengastar
og fer það eftir efninu sem
brennur, hvert þeirra er heppi-
legast og áhrifamest.
VATNS-handslökkvitækið
notum við á efni sem brenna
Framhald á bls. 7.
Jón G. Sólnes:
Y
X
t
I
!
t
*
4
4
4
4
4
Y
Y
f
|
4
4
4
4
f
I
ATHUGASEM
I síðasta blaði Alþýðumannsins
er afslaða mín á bæjarstjórnar-
fundi 22. ]j. m. í sambandi við
tillögu um orkumál o. fl. gerð
að umtalsefni á miður smekk
legan hátt.
Athugasemdir mínar við um-
ræddan tillöguflutaing mótuðust
af því, að hún var flutl í sam-
bandi við umræður um fundar-
gerð Rafveitustjórnar frá 16.
des. sl. I þeirri Jundargerð var
mjög ákveðin samþykkt um á-
stand orkumála og aðgerði: í
þeim málum. Ataldi ég að á
fundi, sem haldinn var í bæjar-
stjórn, daginn eftir hinn 17.
des. sl. (meira að segja voru
Iveir fundir haldnir í baíjar-
stjórn þann dagl skvldi nm-
rædd ályklun Rafveitustjórnnr
um orkuvandræðin ekki haía
verið tekin til afgreiðslu. Míu
skoðun var sú, að bæjarstjórn
haji borið jxi þegar, að laka
fyrir afgreiðslu málsins, eins og
það kom frá llafveitustj órn, en
ekki að biða með sllíkar að-
gerðir í margar vikur. Ems taldi
ég, að eðlilegt hefði verið, að
tillagan, sem borin var fram á
fundi bæj arstj órnar 22. jan.
liefði fyrst komið til umræðu á
fundi í syórn Laxárvirkjunar og
komið þaðan til afgreiðslu bæj-
arstjórnar. Til þess var nægur
tími.
Rætnislegum hugleiðingum
hlaðsins um „livaða meðmæli
jón G. Sólnes muni flytja flokks
bræðrum sínum í ríkisstiórn-
inni“, vísa ég til föðurhúsanna.
Eg tel ekki að störf mín á
liðnum árum i bæjarstjórn, og
á öðrum vettvangi hér í bænum,
gefi thefni til þess, að væna
mig um eitt eða annað, sem
orðið geti til þess að spilla fyrir
hagsmunamálum bæjarfélagsins
eða Norðlendinga yfirleitt,
hvorki í orkumálum eða öðru.
Með þökk fyrir birtinguna,
Jón G. Sólnes.
HLJÓÐMEIMGUIM
EFTIR: Jón Hlöóver Áskelsson
2. þáttur
Mengun andrúmslofts og um-
hverfis ei víða farin að
þrengja kosti mannlífsins og
eru flestir á einu máli um að
grípa þurfi til skjótra bjarg-
ráða á því sviði. En því miður
hafa aðrir vágestir fengið að
starfa óáreittir í skugga hins
mikla mengunartals, en þar á
ég við hávaðamengunina.
Hávaðinn er ekki aðeins hætlu
legur heyrninni, því að hann
raskar einnig og veikir aðra
þætti líkamsstarfseminnar.
I Mexíkóborg átti eftirfar-
andi dæmi sér stað: Risastór
fallhamar gekk dag og nótt,
og framleiddi þann mesta
hávaða, sem heyrst hafði í
borginni til þess tíma, um leið
og stórir triábolir voru keyrðir
niður í jörðina. Afleiðingar
hávaðans létu ekki á sér
standa, því öll starfsemi í ná-
grenni þessa fallhamars lagð-
ist niður vegna torkennilegra
veikinda starfsfólksins, sem
lýsti sér í ógleði, höfuðverk oj>
annari vanlíðan fólksins. Fólk-
ið hlaut strax bata, þegar ham-
arinn þagnaði.
Max Planck stofnunin í
Vestur-Þýzkalandi kannaði,
hvernig á því stæði, að verka-
menn, sem unnu á hávaðasöm
um vinnustöðum, eins og við
járnbrautina, ættu við fleiri
fjölslcylduvandamál að stríða
og sálræna erfiðleika en til
dæmis verkamenn, sem unnu
í hijóðlátu umhverfi. Og þar
virtist hávaðinn vera skað-
valdurinn
Vísindamenn, sem unnið
hafa að uppfinningu nýrra
vopna, hafa gert tilraunir með
eyðileggingarmátt hljóðsins,
og tókst þeim að útbúa vopn,
sem sendi frá sér hátíðnihljóð,
er gerði út af við tilraunadýr
á svipstundu.
Þannig birtist eyðileggingar
máttur hljóðsins í einni eða
annarri mynd. Hávaðinn er
kominn í okkar nánasta um-
hverfi, hann hefur flust með
tækninni inn á heimilin, vinnu
staðina og að ógleymdum
skemmtistöðunum, þar sem
ástandið er mjög alvarlegt.
Þess vegna er baráttan gegn
hljóðmengnun ekki síður tíma
bær en baráttan gegn menguti
lofts og láðs. Hávaðinn er
margslungið fyrirbæri, sem ger
ir baráttuna gegn honum sýnu
erfiðari.
I fyrsta lagi slævir hávað-
inn heyrnina og getur
valdiö heyrnardeyfð eða
jafnvel hluta heyrn-
arleysis á því heyrnarsviði,
sem hávaðinn berst til eyrans.
Það hefur aftur á móti í för
með sér, að hlutaðeigandi
krefst aukins hljóðstyrks, svo
hann fái notið eða greint
hljóðið.
í öðru lagi er skynjun á
hávaða háð afstöðu olckar til
þess hlutar, senr hávaðanum
veldur.
Til að mynda lætur ungl-
ingi, sem eignast hefur mótov •
hjól, vel í eyra vélargnýr síns
farartækis, og raunar finnst
honunr hljóðin njóta sín best,
ef hljóðdeyfirinn er fjarlægð-
ur. Þessi sömu hljóð raska svo
sálarró þeirra vegfarenda, sem
ekki hafa fallið fyrir mótor-
hjólatískunni.
Ekki er heldur óalgengt, að
unglingur afgreiði alla sin-
fóníulónlist með einu orði,
hávaði eða arg. Ég held, að
þeim finnist þetta í raun og
veru, því tískubundin afstaða
til annarrar tegundar tónlist-
ar, að viðbættri litilli tónlistar
þekkingu, gerir sinfóníuna að
óþægilcgum hávaða í eyrum
þeirra.
Að öllu samanlögðu rná því
segja, að hávaði í eyrum hvers
einstaklings séu þau hljóð,
sem honum leiðast, og sem
hann vill ekki að berist til
eyrans.
Næsta grein fjallar um
áhrif tækniþróunar á fram-
vindu tónsköpunar og tónlistar
neyslu á þessari öld, og um
hljóðmengun þá, sem leitt hef-
ur af þeirri þróun.
Best að auglýsa í
ÍSLENDINGI
ÍSLENDINGUR - 5