Íslendingur - 09.10.1975, Blaðsíða 4

Útgefandi: íslendingur hf.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigrún Stefánsdóttir.
Auglýsingastjóri: Valgerður Benediktsdóttir
Dreifingarstjóri: Drífa Gunnarsdóttir.
Ritstjórn og afgreiðsla: Kaupvangsstræti 4, sími 21500.
Prentun: Prentsmiðja Björns Jónssonar.
Ástand
»0
horfur
Öllum er Ijóst að þjóðin á nú við mikla efnahagserfiðleika að
etja. Stórkostlegur greiðsluhalli er búinn að vera á utanríkisvið-
skiptum okkar um lengri tíma. Ríkissjóður hefur sl. tvö ár verið
rekinn með miklum halla og fyrirsjáanlegt er, að verulegur
greiðslluhalli verður hjá ríkissjóði á yfirstandandi ári. Hér er
mikið alvörumál á ferðinni, því það er öllum ljóst, að ef ekki
er hægt að sigrast á efnahagserfiðleikum þjóðarinnar og skapa
öryggi og festu í þeim málum, þá er mikil vá fyrir dyrum.
Alþingi kemur saman eftir nokkra daga, og mun höfuðverk-
efni þings og stjórnar verða að fást við hið erfiða efnahags-
ástand þjóðarinnar og freista að finna skynsamlega úrlausn á
þeim málum. í því sambandi beinist athygli alls almennings
fyrst og fremst að sjálfri fjárlagagerðinni. Því það er öllum
ljóst, sem um þessi mál hugsa af skynsemi, raunsæi og ábyrgðar-
tilfinningu, að nú verður eltki lengur haldið áfram á þeirri braut,
sífellt að hækka fjárlög svo milljörðum króna skiptir og auka
síðan skattaálögur að sama skapi. Sú stefna hefur gersamlega
gengið sér til húðar, og má með sanni segja að því miður hafi
hún verið of lengi ráðandi okkur öllum til ómetanlegs tjóns.
Það sem almenningur ætlast fyrst og fremst til af þingi og
stjórn, er að tekið sé á aðkallandi vandamálum af festu og
djörfung. Um þjóðarbúskapinn gildir hið sama og hjá einstakl-
ingum og fyrirtækjum, að til lengdar verður ekki eytt meira en
aflað er. Hversu nauðsynlegar og þarflegar sem framkvæmdir
og verkefni kunna að vera, verður fortakslaust að taka upp þá
stefnu að minnka útgjaldahlið fjárlaganna til þess, að hægt verði
að tryggja hallalausan rckstur ríkissjóðs. í þessu sambandi má
benda á, að almenn þjónusta hins opinbera og er þá bæði átt
við ríki og sveitarfélög, verður ekki til langframa innt af hendi
langt undir kostnaðarverði. Þjóðin hefur hreinlega ekki efni á
slíkri ofrausn. Enda eru margir slíkir kostnaöarliðir hjá ríki og
sveitarfélögum komnir út í hreinar öfgar. Þá eru það skatta-
málin. Þau þarf að taka til gagngerðrar endurskoðunar. I þessum
dálkum hefur áður verið bent á það óréttlæti sem felst í því,
að sterkefnaðir einstaklingar geti í skjóli vafasamra frádráttar-
reglna komist þannig út úr skattgreiðslum, að þeir verði því
næst skattfrjálsir og dæmi munu vera fyrir því að slíkir aðilar
hafi fengið láglaunabætur frá ríkinu. Slíkt nær náttúrlega engri
átt og ber tafarlaust að leiðrétta, enda mun það ekki þurfa að
verða erfitt í framkvæmd að lagfæra þennan agnúa á skatta-
lögum. Þá eru það ákvæðin um helmings frádrátt á tekjum
giftra kvcnna. í mörgum tilfellum eru slík ákvæði úrelt og skapa
mikið óréttlæti. Það er því áreiðanlega kominn tími til þess að
taka þau ákvæði skattalaganna til endurskoðunar. Hví skyldi
ekki kvenréttindaár, verða valið til þess að ákveða að tekjur
kvenna sem slíkar skuli vera metnar jafngildar til þess að standa
undir þörfum þjóðfélagsins og tekjur karlmanna. Yfirieitt má
segja að öll ákvæði uin víðtækar undanþágur frá ákvæðum al-
mennra laga sérstaklega að því er varðar skattgreiðslur séu mjög
varhugaverðar og verði að fara mjög gætilega í, að festa slík
undanþáguákvæði varanlega í framkvæmd.
Hér að framan hafa verið hafðar uppi noldrrar áhyggjur af
þeim efnahagsörðugleikum sem við er að glíma, en þó skal það
tekið skýrt fram, að því fer víðsfjarri, að ástæða sé til þess fyrir
okkur að vera með sút eða væl. Það ríkir ekkert hallærisástand
á Islandi og þjóðin er að mörgu Ieyti vel undir það búin að mæta
erfiðlcikunum. Ef við berum gæfu til þess að taka á vanda-
málum okkar af djörfung, karlmennsku og dugnaði, munum við
með samstilltu átaki þjóðarinnar allrar, fara Iétt með að lcoma
okkur út úr þeim vanda sem við nú erum í. — J. G.S.
4 - ISLENDINGUR
Þaö gerast engin li
en þar er reynt að
börnunum til eins
mikils alhliöa þrosl
og hæfileikar leyfa
Rætt við Hólmfriði Guðmundsdóttur kennara I
vangefinna barna —
Á þessu hausti var hafin starfræksla sérstakrar
deildar í Barnaskóla Akureyrar fyrir börn með ýms-
ar sérþarfir, þ. e. börn sem af einhverjum orsökum
geta ekki notið kennslu í almennri bekkjardeild. í
deildinni eru nú 11 börn og koma þau úr mismun-
andi skólahverfum. Hér er ekki um að ræða svokall-
aðan hjálparbekk heldur bekk fyrir kennsluhæf
vangefin börn. Sérkennsludeild í þessari mynd hef-
ur ekki verið starfrækt hér áður. Tveir kennarar
Hólmfríður skilgreindi sér-
kennslu, sem kennslu barna
og unglinga, sem ekki geta
notið kennslu í almennum
skóla vegna líkamlegra, and-
legra eða félagslegra orsaka.
Líkamlegar orsakir geta t. d.
verið lömun, blinda, heyrnar-
leysi, skemmdir á heila og fl.
Andlegar orsakir geta verið
margar, þar á meðal geðtrufl-
anir, afleiðingar heilaskaða og
f 1., en af félagslegum orsökum
má nefna hegðunarvandkvæði
ýmis konar og hamlanir sem
stafa t. d. af erfiðum heimilis-
ástæðum.
Sérkennslan fer ýmist fram
í sérstökum deildum innan al-
mennra skóla eða í sérskólum,
sagði Hólmfríður. — Af sér-
skólum má nefna Blindraskól
ann, Heyrnleysingjaskólann,
Skólann fyrir hreyfihömluð
annast kennslu barnanr
mundsdóttir og Valdís Jó
lærður kennari kennsluh
Valdís er talkennari.
En hvað er sérkennsla?
fyrir skömmu til þess að
ingu og jafnframt til að
sem varða börn með sérþj
börn, Öskjuhlíðarskólann fyr-
ir kennsluhæf vangefin börn
og Fjölfatlaðraskólann.
Talgallar algengir
Síðan vék Hólmfríður að
því hvernig námið er byggt
upp í sérdeildum eins og
þeirri sem nú er starfrækt 1
BA. í flestum tilfellum hafa
nemendur slíkra deilda mikla
þörf fyrir talkennslu. Talgall-
Fötlun getur verið margs konar og búið er að koma á fót ýmsum skólum fyrir b
Tegund fötlunar: Skóli:
Blind og sjóndöpur börn ........................... Blindraskóli
Heyrnarlaus og heyrnardauf börn ................... Heyrnleysingjaskóli
Lömuð og hreyfihömluð börn ........................ Reykjadalur, Mosfellssveit
Börn með hegðunarvandkvæði......................... í sérstökum deildum
Börn með geðveilur................................. Á geðdeild barnaspítala Hringsins, Dó
Greindarskert börn má flokka niður eftir greindarvísitölu:
Þau sem hafa greindarvísitöluna
0—25 kallast örvitar og njóta hælisvistar
25—50 kallast fávitar og dvelja einnig á hælum
50—70 kallast kennsluhæf vangefin og sækja nám í Öskjuhlíðarskóla og sérdeild BA
70—85 kallast tornæm börn og þau eru í hjálparbekkjum og stuðningskennslu
Va
Ef um er að ræða fleiri en eina teg. fötlunar er talað um fjölfötluð börn og þau njóta kennslu í í
Samheiti yfir kennslu allra þessara barna er sérkennsla og hún fer annað hvort fram í sérskóli
Athygli skal vakin á því að ekki má taka greindarvísitölu bai’na of alvarlega þar sem hún get
❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖‘^^♦❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖.^•❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖.•♦❖.♦..'v
Gott í
gráum
hvers-
anum
Að áskorun Júlíu Þórsdóttur
og Hjartar Unasonar koma
hjónin Guðrún Stefánsdóttir
og Halldór Ágústsson hér með
uppskrift vikunnar:
Fiskgratin:
400 gr. soðinn beinlaus fiskur
75 gr. smjör
75 gr. hveiti
3—4 dl. fisksoð
2—3 egg
1 tsk. sykur
salt
Smjörið og hveitið er bakað
upp og þynnt með soðinu. —
Jafningurinn er tekinn af plöt
unni og eggin sett út í og
hrært vel ásamt sykrinum og
saltinu. Eldfast mót er smurt
vel að innan og stráð raspi.
Svolitlu soði hellt í mótið og
síðan er fiskurinn látinn í og
bökuðu sósunni hellt yfir.
Raspið er sett yfir ásamt litl-
um bitum af smjöri. Bakað í
ofni í ca. klukkustund, eða
þar til það er orðið ljós brúnt
að ofan. Borðað með heitum
kartöflum og fitu ef vill.
í eftirmat bjóðum við svo
flauelsgraut:
40 gr. smjör
40 gr. hveiti
30 gr. rúsínur
1 msk. sykur
1M: 1. mjólk
salt eftir smekk.
Smjörið og hveitið bakað
upp, þynnt út með mjólkinni
og suðan látin koma upp. Syk-
ur, rúsínur og salt látið út í og
soðið í 4—5 mínútur. Gott er
að bera berjasaft með eða bara
mjólk.
•❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖*:•❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖
❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖.j ;•❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖