Faxi - 01.02.1973, Blaðsíða 11

Myndin er af hjónunum Einari Magnússyni, sem var skólastjóri lcngur en nokkur onnar í Gerða-
skóla, og Mafthildi Finnsdóttur, sem einnig kenndi Þessi mynd er tekin eftir mynd þcirri,
sem Sigvaldi Sveinbjörnsson, skipstjóri i Hofnorfirði, (fró Eiði í Garði) gaf Gerðaskóla
leikfimikennslu. Uppi voru svo nokkur
herbergi, sem skólastjóri bjó í. Auk þess
var svo stór gangur niðri. Leiksvæði fyrir
börnin úti var svo allt Útskálatúnið og
tjörnin að auki, þegar frost var á. Ög-
mundur hafði kennsluna á hendi frá
1887—1896. Þótti öllum eftirsjá að
honum úr byggðarlaginu. Hann varð
síðar kennari og skólastjóri í Flensborg í
Hafnarfirði, og þótti einn af fremstu
skólamönnum landsins á sinni tíð.
★ f tíð Matthildar voru
hljóðfæri til á flestum bæjum
Við skólastjórn eftir Ögmund Sigurðs-
son tekur nú Bjarni Jónsson. Var hann
gagnfræðingur úr Möðruvallaskóla og
hafði verið kennari við barnaskólann á
Eskifirði. Hann var félagsmálamiaður
góður og vann hér ötullega að bindindis-
málum. Sérstaklega naut unglingastúkan
góðs af störfum hans. Með honum sem
kennari var Einar Magnússon frá Mið-
húsum hér í Garðinum. Þeir héldu skól-
anum mjög í sama horfinu, er gert hafði
Ögmundur Sigurðsson. Bjarni lét af
skólastjórn hér 1903 og hvarf til Reykja-
víkur og varð ritstjóri trúamálablaðsins
Bjarma.
Eftir að Bjarni hætti hér kennslu taka
þær við skólanum systurnar Oddný og
Matthildur Finnsdætur Jónssonar fræði-
manns frá Kjörseyri. Þær systur kenndu
hér til 1904. Eftir það hætti Oddný, en
Matthildur hélt áfram og giftist sama ár
Einari Magnússyni, kennara við skólann.
Einar var prúðmenni mikið og var mjög
fágaður maður í framgöngu og mjög
grandvar maður bæði til orðs og æðis
og hafði mjög mótandi og góð áhrif á
nemendur sína. Hann var maður sann-
gjarn, og vitur kennari. Hann hafði ekki
skólagöngu áð baki sér, en var maður
vel sjálfmenntaður. Hann var söngelskur
og félagsmálamaður ágætur. Hann var í
ár-atugi gæzlumaður unglingastúkunnar
og ihafði þar rnikil og góð áhrif. Matt-
hildur, kona hans, var mjög músíkölsk
og kenndi hér mörgu fólki að leika á
orgel. í hennar tíð voru hljóðfæri til á
flestum betri bæjum. Glæddi hún mjög
áhuga fólks á söng- og hljóðfæraslætti,
einnig stofnaði hún hér 2 kóra, blandað-
3n kór og karlakór, og voru þeir starf-
andi hér í nokkur ár. Þeirra hjóna verð-
ur áreiðanlega lengi minnzt með þakk-
læti og hlýhug, fyrir hin miklu áhrif,
som þau höfðu á menningu þessa byggð-
arlags. Árið 1904 verður sr. Kristinn
Daníelsson prestur hér á Útskálum. Það
var í þann mund sem Einar Magnússon
og Matthildur Finnsdóttir taka við stjórn
skólans. Áhrif sr. Kristins urðu hér nrörg
og mikil og rná óefað t.elja hann meðal
hinna merkustu presta þessa lands. Það
lætur að líkum, að svo ágætur maður
hafi látið sig miklu varða skólann, sem
var undir handajaðri hans, enda varð sr.
Kristinn skólanum mikill heilla-maður.
Hann gekkst fyrir því að til skólans voru
nú keypt ný borð og bekkir, og talsvert
af kennsluáhöldum, sem lítt. höfðu þekkst
hér áður. Varð þetta allt til að glæða á-
'huga fólksins á ný á starfi skólans. Sr.
Kristinn kom að jafnaði í skólann á
hverjum degi, talaði við nemendur og
glæddi þannig áhuga þeirra á náminu, og
má segja, eins og ég sagði áðan um heim-
ili sr. Jens, að heimili sr. Kristins var
skólanemendum opið og hafði mikil á-
'hrif til siðmenntunar öllum öðrum nem-
endum að fá tækifæri til að umgangast
þetta ágæta fólk. En nú voru breytingar
miklar til hins betra í aðsigi.
Gísli á Sólbakka gaf 5 þúsund
i leikfimisalinn
Ný fræðslulög voru sett 1907. Með
þeim tekst ríkið á hendur að greiða að
verulegum hluta kostnað við skólahald
og byggingu skólaihúsa í landinu. Ákvað
þá hreppsnefndin í samráði við skóla-
nefnd að ráðast í byggingu nýs skóla-
húss. Var staður fyrir hið nýja hús á-
kveðinn á melunuin upp frá Gerðum.
Var svo hafizt handa um byggingu húss-
ins, og sá Guðmundur Þórðarson um
bygginguna fyrir hönd hreppsins og var
því lokið 1911. Þetta var stórt og mikið
hús með 2 kennslustofum og litlu áhalda-
herbergi og stórum gangi. Skólinn flutt.i
svo að Útskálum í þetta hús um haustið
1911. Hvorki var staðurinn né húsið hið
nýja betra né skemmtilegra en hús það,
sem á Útskálum var, og umhverfið allt
var hálf nöturslegt. Brá nú nemendum
við Útskálatúnið og alit umhverfis það.
Nú varð ekki aftur snúið, hér var skól-
inn kominn og hér varð hann að standa.
Nýjungar ýinis konar komu samt í hinn
nýja skóla, ýmis kennsluáhöld, landa-
bréf, eðlisfræði, áhöld og margt fleira. í
þessu húsi starfar svo skólinn til 1943,
en þá fóru iað heyrast óánægjuraddir um
skólann. Aðallega þótti skorta á, að ekki
var hægt að sinna leikfimikennslu og
einnig þótti öll hreinlætisaðstaða við skól-
ann í lakara lagi. Menn töluðu um þetta
fram og aftur og virtust ekki á eit.t sáttir.
Sumir töldu þetta allt í lagi og töldu
þetta svo sem ekki verra en annars stað-
ar. Þá skeði það, að Gísli Sighvatsson,
útgm. á Sólbakka, gefur kr. 5 þúsund
til byggingar á leikfimisal við skólann.
Þetta voru miklir peningar í þá da-ga, þó
ekki þyki mikið nú.
Framhald í uœsta blaði.
F A X I — 31