Sjómaðurinn - 01.01.1941, Qupperneq 29

SJÓMAÐURINN
23
sjó liefi ég aldrei séð. Lágum við iitla stund
við sundið og leituðum lags, eu á meðau bar bái
einn að okkur, drekkblaðinn, m,eð seilar tvær
utanborðs og í eftirdragi; var það Isieifur, sem
bátnum stýrði og bjóst liann þá þegar að leggja
á sundið og fara fram bjá okkur. \'ið áttum lagið,
ef nokkurt hefði verið og réttinn til að liota sund-
ið, þar sem okkur bar fyrri að en hann. Um leið
og Bjarni kallaði lagið og komst á móts við ís-
leif, kallaði faðir minn lil iians: „Siepptu seiiun-
um, maður!“ Óvist var að Isleifur liefði heyrt
þetta og sáum við svo ekkert tii hans eða báts
hans, fyr en við vorum koninir inn úr aðalbrim-
garðinum, á Snepillón; var ísleifur þá koniinu
inn undir Miðboða og var nú báli lians að berast
á; hann hafði lagt á sundið svo að segja i kjölfar
skipis okkar, en ekld sleppl seilunum, sem nú
töfðu lionum róðurinn svo, að hann drógst aftur
úr okicur. Báti lians var nú ýmist að hvolfa eða að
rétta við, menn að komast á kjöl eða lirekjast af
lionum; þrátt fyrir afspyrnurokið og æðisgengið
brimrótið, sem liann hafði á undanlialdi og því
hefði átt að fleygja báti lians fram á við með
hverju falli, sem undir haim reið, sat liami þar
sem hann var kominn, eins og stjóraður væri. Var
nú samstundis snúið við, þarna á lóninu og búist
til að fara fram í sundið og reyna að bjarga mönn-
uin þeim, er enn kynni á kili að verða, er þangað
va:ri komið; en sökum svigrúmsleysis á lóninu,
þar sem brimið og skerin voru á allar liliðar, vildi
svo óheppilega til, að skipi okkar fleygði upp á
Snepilinn og var eigi unnt að þoka þvi þaðan fyr-
ir briminu og bálviðrisrokinu. Björgunarviðleitni
okkar var því lokið i liili, en þá sáum, við, að skip
kom úr landi; það skeytti vitanlega ekki uin okk-
ur, en liéll rakleiðis fram i sundið, enda voruni
við í engri hættu. Formaðurinn á skipi þessu var
binn ágæti, gamli formaður, Sigurður sál. Eyjólfs-
son á Kaðlaslöðum og bjargaði hann þeim Isleifi
°g Guðmundi, þjökuðuni mjög. Síðan kom annað
skip úr landi, okkur til lijálpar. Ilöfðum við þá
i ult skipið og vorum að losna af Sneplinum, er
það bar að.
A leiðinni til lands sá Sigurður gamii mann
e|un fljóta á árum; liafði hann borizt inn úr
brimgarðinum, undan sjó, vindi og straumi, m,eð
tvær árar undir herðum sér, og virtist liann ör-
eudur, er að var komið, enda reyndust lífgunar-
tdraunir með öllu árangurslausar. Þelta var Vigius
tpá Heylæk, en sökum þess, að iiann hafði borið
þannig að árunum, að þær lentu undir baki lians,
en eigi brjósti, liefir honum orðið um megn aö
lialda liöfðinu upp úr sjónmn, ella hefði liann
gelað lialdið þvi fyrir ofan yfirhorðið .og upp úr
sjó. —
N'ar þelta fyrsta sjóslysið, er ég varð sjónar-
vottur að, en þvi miður, mörgum fleiri síðar, og
nærri öll á jafnlöngu færi eða litlu lengra, án þess
nokkurt viðlit væri að bjarga einum einasta
manni. Eins og oft áður munu það einkum hafa
verið lóðirnar, sem voru þessu valdandi, sem áður
segir. Slys þessi o. fl. urðu þvi til þess, að farið
var að koma ýmsum umbótum á í þessum efn-
um: Lúður var keyptur til þess að þeyta liann á
fjörunum, úti við sundin og utan þeirra, mönn-
um til leiðbeininga að sundunum, og inn úr þeim
í myrkri og þoku. Þvi var og það ákvæði sett i
fiskiveiðareglugerðina, að ávalll skyldi binda ut-
an um lóðirnar, stampaðar og óstampaðar, svo
og að dregin væri flögg á stengur á ýmsum stöð-
um á landi, cr gæfi til kynna, livert sjór væri að
versna, öfær orðinn eða livort bíða slcyldi við
sundin eða leita nauðhafnar, og var eigi um aðra
að ræða en Þorlákshöfn, og þó aðeins, ef brim
var vestlægt mjög eða eigi mikið orðið af öðrum
attum. Eg liafði umsjón með þessu um mörg ár,
ásamt Hallgrimi sál. Jóhannessyni, skipasmiði.
Þótt langl sé um liðið síðan atburðir þessir
gerðust og ýnisir aðrir, er að sjóferðum lutu, eru
þeir jafn lifandi og skýrir i liuga mínum enn,
sem gerzt liefði þeir i gær. Þvi miður voru bjarg-
ráðin þá skammt á veg komin og miklu skennnra
en nú, en áræðið og aðfarirnar við sjóinn voru
þó engu minni, og mátti jafnvel segja, að þær
væri oft fífldjarfar og furðulegar, en formennirn-
ir þar eystra höfðu flestir alizt upp við sjóferðir
þessar frá æsku, iært að liaga þeim eftir ýmsum
kennimerkjum, briminu, brimhljóðinu, sem livort-
tveggja var æði mismunandi, blikum i lofti og
skýjafari á fjöllum, straumum og óteljandi mörgu
öðru; var þá engum veðurfregnum fyrir að fara;
annars licld ég, að þær hefði eigi komið þeim að
eins miklu gagni, þótt góðar kunni að vera, sem
„veðurfræði“ sú, er þeir lærðu á unga aldri og
lifðu eftir. Veðurmerki þau hin merlcu og
margvíslegu, er „gamla fólkið“ háfði sér til leið-
beiningar þar eystra, þegar það spáði fyrir veðri
næstu daga, vikur eða jafnvel mánaða, á ég i liand-
ritum, og liefi ég nefnt það „Veðurathuganir al-
þýðunnar í Árnessýslu og víðar, áður en veður-
fregnir útvarpsins komu lil sögunnar“, svo sem,
auk þess sem áður er getið, voru m. a. hátterni
fuglanna, f jörumaðksins og fiskanna, kuðunganna
o. s. frv. við sjóinn, svo og húsdýranna á landi,