Bankablaðið - 01.12.1952, Blaðsíða 22

Bankablaðið - 01.12.1952, Blaðsíða 22
Bretar óhagstæðan greiðslujöfnuð við út- lönd og gjaldeyrishöft, og gullinnlausn hef- ur verið afnumin. En þrátt fyrir Jjcssa gerbreytingu, nýtur pundið enn sérstakrar stöðu í heimsvið- skiptunum. Ástæðurnar fyrir [jessu skulu nú skýrðar nokkru nánar: Fyrst ber Ji>ar til að nefna hið einstæða skipulag brezkra fjármálastofnana (City of London). Þetta er erfitt að skýra fyrir þeim, sem Jækkja Jretta ekki af eigin raun. Gjald- eyrishöftin eru þessum stofnunum að vísu fjötur um fót, en Jrað er samt furðulegt, hversu [teim hefur tekizt að laga sig eftir hinum nýju aðstæðum. Englandsbanki á sinn mikla Jrátt i þessu með Jtví, að neyta ekki um of aðstöðu sinnar, en dreifa vald- inu nokkuð rneðal fleiri stofnana, og liand- hafar gjaldeyrishaftanna reyna að taka sem rnest tillit til aðstöðu Bretlands og láta sér nægja eftirlit eftir á frekar en að setja Jn'öngar skorður fyrirfram. Síðan Englands- banki var þjóðnýttur, hefur hann að sjálf- sögðu lagalega aðstöðu til Jress að beita þvingunum við aðra banka. Það hefur hann ekki gert. Ef hann gerði Jrað, Jjá væri úti um City of London og Jrað frjáls- ræði í viðskiptum, sem lifir enn Jrrátt fyrir allt. Bindiefnið, sem tengir saman hið mikla fjármálakerfi Lúndúna, er heiðarleiki og drengskapur í viðskiptum og kunnings- skapur hinna ýmsu aðila. Enn eru margir samningar gerðir aðeins munnlega, án skiffinnsku og lagalegrar staðfestingar. Allar tilraunir til Jress að gróðursetja þetta skipulag í öðrum löndum hafa mistekizt. Það hefði mátt ætla, að af Bandaríkja- mönnum hefði mestrar samkeppni verið að vænta, Jrar senr Bandaríkjadalurinn gerist nú allfyrirferðarmikill. En, Jtótt undarlegt megi virðast, hafa ameríkskir bankar ekki fyllt Jtað skarð, sem nú er fyrir skildi, síðan gullinnlausn pundsins var liætt og Bretland orðið skuldunautur. Til þess að Jrað megi verða er dollarinn of sjaldséður fugl. Fjár- málaforysta Breta byggðist á frjálsri verzl- un. Ef Bandaríkjamenn hyggjast feta í fót- spor Breta sem bankamenn fyrir aljtjóðleg viðskipti, verða Jseir fyrst að sýna meiri við- leitni til frjálsrar verzlunar. Lítil von virð- ist til Jress. Viðskipti sterlingslandanna við lönd ut- an sterlingsvæðisins nema um 10,000 mill- jón pundum á ári, þar af er hluti Bretlands 6,500 milljónir punda. Viðskiptin milli sterlinglandanna og þeirra landa, sem eru í Greiðslubandalagi Evrópu, nema um 3,500 milljón pundunt á ári. Megnið af þessum viðskiptum fer fram í pundum. Þessi staða pundsins byggist sem sagt að nokkru á því áliti, sem pundið nýtur enn og að nokkru á Jmi, að um verulega samkeppni frá öðr- um aðiljum er ekki að ræða. Aðstaða Breta í Jtessum málum mundi batna mjög, ef aft- ur væri tekin upp gullinnlausn, eða óllu heldur munu Bretar smámsaman missa ]>á aðstöðu, sem Jreir hafa enn, ef pundið held- ur enn áfrarn að vera óinnleysanlegt í gulli. Og hér er komið að einu helzta vandamáli dagsins. Urn Jretta verður að taka ákvörðun nijög bráðlega. Frá stríðslokum hefur skollið á fjárhags- kreppa í Bretlandi á tveggja ára fresti. Ein kreppan enn mundi Ianta einingu og skipu- lag sterlingsvæðisins, sem hefur reynt mik- ið á undanfarið. Samvinna sterlingland- anna byggist á frjálsum samtökum þeirra Jjjóða, sem telja sér hag að Jrví að vera í þessum félagsskap. Ef stoðunum er kippt undan þeirri sannfæringu, Jrá fer hópurinn að tvístrast og samtökin leysast upp. Þetta viðurkenndu fjármálaráðherrar samveldislandanna, er Jseir hittust á ráð- stefnu í Lundúnum í janúar síðastliðnum. 32 BANKABLAÐIÐ

x

Bankablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bankablaðið
https://timarit.is/publication/720

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.