Prentarinn - 01.01.1944, Blaðsíða 7

um stund gera rá'ð fyrir þvi, að spádómar
„stríðshetjanna" í íslenzku fjármálalifi, um
hið margumtalaða hrun, eigi eftir að rœtast.
Þessar skoðanir hafa einnig komið fram hjá
sumum þeirra, sem þiggja álitlegan gróða-
hlut frá uppsprettum hins prentaða máls.
Ef slíkir timar eru í nánd, sem stríðsgróða-
stéttin islenzka hefur áformað að skapa, þá
er einnig rétt fyrir okkur prentara að vera
við þeim búnir.
Hinn fullkomni og mikli vélakostur, sem
til landsins er kominn, mundi án efa gera
eigendum prentsmiðjanna kleift að afkasta
því, sem arðbært reynist með litlu meiri
liðsafla en fyrir var, þegar veltan hófst, svo
þrátt fyrir ákvæðin i samningum okkar um
nemendatakmörkun er aukningin nú svo mik-
il, að orsakað gæti atvinnuleysi. í kjölfar
slíks ástands siglir svo venjulega krafan um
skerðingu réttinda og lægri launa. Þetta er
í fám orðum sú hætta, sem yfir vofir, ef
horfið yrði aftur inn á braut hinna úreltu
skipulagshátta auðmannastéttarinnar, sem
býður alþýðunni „frið“ og skort, stríð og
hörmungar.
En hvernig eru skilyrðin til að mæta slík-
um árásum nú? Hefur ])róun striðsáranna
dregið úr möguleikum okkar til að standa
fast á réttinum, eða hafa þeir vaxið svo, að
okkur sé mögulegt að sækja skrefi lengra?
Raddir heyrast um það meðal prentara, að
fjölgun prentsmiðjanna geri aðstöðu okkar
verri. Ég sé þar enga verulega hættu. Hitt
skulum við gera okkur ljóst, að því auð-
ugri og stærri sem fyrirtækin eru, því meira
er vald þeirra og öflugri andstöðu að vænta.
Og í þá átt hefur þróun stríðsáranna farið.
Þrátt fyir þessa þróun vil ég hiklaust full-
yrða, að aðstaða okkar til framsóknar sé hag-
stæð, svo frainarlega sem stétt okkar kann
að notfæra sér reynslu undanfarinnar bar-
áttu, mistök hennar og styrk, til að velja
þær leiðir, sem færastar eru til sigurs.
Prentarar hafa lengst af háð baráttu sína
einir síns liðs við tiltölulega veikan og ein-
angraðan andstæðing. Þetta hefir orðið til
þess að skapa þann hugsunarhátt, að við
þyrftum ekki að vera upp á aðra komnir,
samheldni og sæmileg fjárráð væru trygging
fyrir þvi, að við stæðum af okkur hverja
raun. Það er ekkert vanmat á styrk okkar
og stórhug þótt ég segi: Þessi hugsunarhátt-
ur þarf að hverfa. Við höfum fullgildar á-
stæður til að svæfa hann svefninum langa.
Hið prentaða mál er orðið það stórveldi
í landinu, að engin deila verður háð svo af
prenturum, að hún snerti ekki hið pólitíska
valdasvið og sagan frá 1942 mun endurtaka
sig: Afturhaldsöflin — sem mestan blaða-
kostinn hafa, mest eiga á hættu, ef fólkið
vitkast vegna minnkandi áróðurs, og stærst-
an hag telja að knésetja bezt skipulögðu
verklýðsfélögin — munu fylkja liði við hlið
prentsmiðjueigenda og tryggja þeim ef unnt
er ihlutun ríkisvaldsins til hagkvæmrar
lausnar fyrir þá. Þannig var það 1942. Þá
var það samheldni iðnfélaganna, sem brást.
Sameiginleg forusta og traust allsherjar-
samtök hefðu þá orðið öllum sjálfbyrgings-
hætti og innilokunarstefnu affarasælli.
Þótt sá leikur væri ójafn og ósigurinn
skammvinnur, var hann sá lærdómur, sem
við eigum að marka stefnu framtiðarinnar
eftir.
Heilbrigt, náið samband við iðnfélögin,
verklýðshreyfinguna í Reykjavík og Alþýðu-
sambandið er nú orðið fyrsta skilyrði fyrir
því, að Prentarafélagið haldi áfram að vera
eitt sterkasta, framsæknasta og bezt skipu-
lagða verklýðsfélag landsins.
Ég hef gert mér far um að ræða málefni
okkar í því Ijósi, sem á þau myndi falla, ef
spádómarnir um hrunið ættu eftir að ræt-
ast. En ég vil biðja stéttarbræður mína að
vera þess minnuga, að okkur nýtast sömu
ráð til þess að sporna gegn þvi, að fá-
mennum hópi stríðsgróðamanna og auðvalds-
sinna takist að færa alþýðu þessa lands í
sömu fangatreyjuna og hún áður var.
í samhentu starfi við þá tuttugu þúsund
menn og konur, sem Alþýðusambandið skipa,
er hægt að koma í veg fyrir hverja árás af
hendi afturhaldsins. Með þessi samtök að
vopni, sem prentarar ásamt öðrum framsækn-
um verklýðsfélögum lögðu hornstein að fyr-
ir 28 árum, er alþýðan þess megnug að skapa
slíka hagsæld í landi sínu, að full not séu
allra manna og véla, sem að bókagerð starfa,
án þess að talin verði til munaðar góð skil-
yrði fyrir alþýðuna til að öðlast fræðslu og
varanlega menningu.
Stefán Ögmundsson.
Prentarinn 21