Prentarinn - 01.01.1973, Blaðsíða 6

Svíar
eru ágætisfólk
og gott að vinna
með þeim
Mörgum er ugglaust enn i
fersku minni landflótti
íslendinga á árunum 1968 og
1969, þegar atvinnuleysi var
landlœg plága hérlendis.
Flestir þeirra sem flúðu at-
vinnuleysið á þessum árum
fóru til Norðurlandanna, en
dœmi voru þó þess, og þau
ekki fá, að farið var alla leið
suður til Astraliu.
Prentarar fóru ekki varhluta
af þessum hörmungum,
fremur en aðrar launastéttir.
Einn þeirra prentara, sem
fóru úr landi á þessum árum,
kom nýlega heim í stutt orlof.
Það var Þorsteinn Einarsson
setjari, sem dvalizt hefur í
Málmey i Svíþjóð síðan vorið
1969. Við hittum Þorstein
að máli, meðan hann var
staddur hér.
StórtorgiO i Máltney.
6
Hvar starjaðir j)ú áður en þú jórst
út?
— Ég lærði á Alþýðublaðinu á árun-
um 1964 til ’68. Síðan starfaði ég um
tíma á Morgunblaðinu. Þegar ég liætti
þar fór ég á sjóinn, en varð svo at-
vinnulaus, og það ástand stóð í hálft
ár. Þá gafst ég upp og fór til Svíþjóð-
ar, til Málmeyjar nánar tiltekið.
Varstu þá búinn að tryggja þér
vinnu?
— Nei. Ég fékk alþjóðapassa lijá
félaginu hér heima, og þegar ég kom
til Málmeyjar fór ég beint á skrifstofu
prentaranna þar og bar upp mín mál.
Ég talaði við Stig Nilson, sem var á
skrifstofunni, og áður en ég vissi,
hafði hann hringt út í bæ og ráðið
mig í vinnu. Satt að segja hafði ég
hugsað mér að halda áfram til Stokk-
hólms, en Nilson var svo snöggur að
hringja, að ég var höndum seinni að
segja honum það. Og úr því ég fékk
vinnu þarna, sá ég ekki ástæðu til að
halda áfram. Ég kom á föstudegi til
Nilsons og á mánudeginum hóf ég
vinnu.
Hvar jékkstu vinnu?
— Hjá stærsta kratablaði Svíþjóðar,
Arbetet, og þar vann ég alla tíð síðan.
Var Arbetet byrjað i offset þegar þú
komst?
— Já, þeir voru að byrja. Voru
komnir með offsetpressu en settu allt
í blý ennþá. Þróunin í áttina til ljós-
setningar hefur þó verið stöðug og
jöfn síðan. Til dæmis voru 18 eða 20
setjaravélar í notkun þegar ég kom
þarna fyrst, en þegar ég fór heim um
daginn, 10. ágúst, var aðeins sett á eina
vél. Innskriftarborðin hafa tekið við.
Hvaða tceki eru notuð þarna?
— Innskriftarborðin cru af gerðinni
IBM, en setningin er keyrð í gegnum
Plioton-heila. Þetta er ekki filmusetn-
ing heldur sett á pappír, eins og mér
skilst að sé hér í Blaðaprenti.
I hverju varstu nú fyrst eftir að þú
byrjaðir?
— Ég var fyrst settur f aflagningu.
Þarna var mikið að leggja af, eins og
sést á því, að við vorum tveir f því ein-
göngu. Nú, svo fór maður að smá-
hækka í tign, ef svo má segja, og fór
að setja auglýsingar, og eftir sex mán-
uði tók ég að ganga vaktir eins og
hinir umbrotsmennirnir. í svona stóru
fyrirtæki tekur langan tíma að komast
inn í hlutina, svo sem að læra hvar
allir stílar eru geymdir og svo fram-
vegis.
Arbetet er geysimikið fyrirtæki, til
dæmis vinna í fyrirtækinu í Málmey
500 manns, og auk þess eru svæðis-
skrifstofur víða um land. En það cr
ekki bara Arbetet sem er prentað
þarna, Suður-Svíþjóðarútgáfur af Aft-
onbladet og Expressen eru prentaðar
þar líka, auk ýmissa tímarita. Auk
þess voru til skamms tíma settar þarna
bækur, en það hefur minnkað síðan
nýja tæknin tók við.
Svo hœtlirðu jiarna. Hvers vegna?
— Þessir breytingatímar höfðu ýmsa
röskun í för með sér, og einn daginn
vorum við átta menn kallaðir inn á
skrifstofu og okkur tilkynnt, að vegna
ástæðna, sem blaðið réði ekki við, sé
okkur sagt upp. Og ég var atvinnu-
laus í þrjá mánuði.
Blaðaprentarar þarna verða lítið
varir við það efnahagslega, þótt þeir
verði atvinnulausir. Atvinnuleysis-
sjóður félagsins leggur fram ákveðna
upphæð á dag í atvinnuleysisstyrk,
auk þess sem samtök blaðaútgefenda
PRENTARINN