Morgunblaðið - 03.01.2009, Blaðsíða 30
30|Morgunblaðið
Það þarf ekki að mæta í glænýjum
galla í ræktina frekar en maður vill
en sumt er nauðsynlegt að hafa
með sér. Til dæmis stór og góð
íþróttataska sem rúmar vel skó, föt,
handklæði og snyrtidót. Best og
hreinlegast er að hafa skóna í poka
á botninum. Vatnsbrúsann eða
flöskuna má ekki vanta en brúsann
er mikilvægt að þvo reglulega svo
og að skipta um flösku því slíkt get-
ur reynst gróðrarstía baktería.
Sokka er best að hafa án sauma til
að þeir nuddist ekki við fæturna.
Eftir góða líkamsrækt er fátt betra
en að fara í heita sturtu og mörgum
sem finnst þægilegt að taka með
sér sjampó, krem og annað slíkt í
litlum og léttum umbúðum.
Þægilegt Snyrtivörur í minni um-
búðum eru hentugar í ræktina.
Nauðsynlegt
í ræktina
Eftir Svanhvíti Ljósbjörgu
svanhvit@mbl.is
Orkumeiri eftir föstu
Elísabet Reynisdóttir næring-arþerapisti fastar reglulega ogsegir það hafa mjög góð áhrif á
líkamann. Hún segir þó mikilvægt að
fasta undir eftirliti. „Það á ekki hver sem
er að fasta, því það getur verið misjafnt
líkamsástand á fólki og svo getur fólk
verið veikt eða illa fyrirkallað, bæði and-
lega og líkamlega. Eins getur fasta haft
miklar breytingar í för með sér, til dæm-
is hjá fólki sem hefur verið á lyfjum því
ef það fer í harða föstu þá getur það orð-
ið fárveikt, þannig að það er aldrei gott
að fasta einn. Hins vegar er sniðugt að
hvíla líkamann og borða bara grænmet-
issúpu og léttsoðið grænmeti í þrjá daga. Þá er maður í
raun að hvíla allt kerfið og hreinsa út úr líkamanum með því
að borða miklar trefjar. Fólk á þó aldrei að fara af stað og
fasta án þess að hafa kynnt sér málið og leitað sér þekk-
ingar.“
Mismunandi leiðir
Elísabet segir það vera sérstaklega sniðugt að fasta eftir
langar matartarnir, eins og jól og páska. „Þá höfum við
borðað mikið af reyktum mat, mikla fitu og mikið af sykri. Í
slímhúðinni eru frumur sem endurnýja sig á fjögurra daga
fresti. Þess vegna ákveða margir að taka viku í föstu, þá er
byrjað á að trappa sig niður í 2-3 daga og svo er mjög einfalt
fæði í fjóra daga. Þetta hjálpar frumunum í slímhúðinni að
endurnýja sig og þannig vinnum við matinn betur og fáum
meiri orku,“ segir Elísabet og bætir við að það séu margar
mismunandi leiðir til að fasta. „Sumir léttsjóða hollt græn-
meti en aðrir fara á strangt, lífrænt mataræði. Svo virðist
vera útbreiddur misskilningur hjá konum sem fasta en nota
samt snyrtivörur, sjampó og annað. Ef þú ert að fasta af
heilum hug þá notarðu engin efni því efnin fara jafnt inn í
líkamann, hvort sem þú smyrð þeim á húðina eða borðar
þau.“
Alls ekki megrun
Það er þó eitt sem fólk má aldrei gera, að sögn Elísabet-
ar, og það er að líta á föstu sem megrunarkúr. „Það eru
stærstu mistökin sem hægt er að gera, að ætla að losa sig
við nokkur kíló með því að fasta. Það á alltaf að hugsa um
föstuna sem hreinsun, til að hvíla líffærin eftir mikið álag.
Ef við erum skynsöm þá vinnum við allt öðruvísi úr matnum
okkar eftir föstu. Ensímin hafa fengið tíma til að jafna sig
og þá er auðveldara að brjóta matinn niður. Gerlaflóran í
ristlinum sem hjálpar til við að brjóta niður matinn er að
heila sig í föstu þannig að það skiptir gríðarlegu máli að
fasta,“ segir Elísabet sem segir sér alltaf líða mun betur
eftir föstu. „Líðanin er ofboðslega góð eftir viku föstu og
maður er orkumeiri. Fyrst þegar maður er að fasta þá kem-
ur höfuðverkur og slappleiki en ef maður nær að halda
þetta út þá líður manni gríðarlega vel. Oft er maður líka að
taka til í andlegu hliðinni þegar maður fastar og andlega er
þetta svolítil rússíbanareið.“
Varhugaverð
hreinsun
Alfons Ramel, doktor í nær-ingarfræði, segir engarvísindalegar rannsóknir
styðja það að það sé hollt fyrir
fólk að fasta reglulega. „Það er
mikilvægt að spyrja um magn
föstunnar og hver sé tilgangur
hennar. Ef markmiðið er góð lík-
amsþyngd þá er fasta ekki það
besta en það skiptir líka máli
hversu langt tímabilið er. Í
tveggja daga föstu er yfirleitt
bara vökvatap en ekki fitutap og
það hefur því frekar lítil áhrif á
þyngdarstjórnun. Ef of þungur
einstaklingur vill byrja á föstu
sem nýtt upphaf og breyta svo
yfir í hollt mataræði þá er það
auðvitað í lagi. En það eru engar
rannsóknir sem styðja að það sé
hollt að fasta reglulega.“
Líka góðar bakteríur
Alfons segir að það sé margt sem hafa þarf í huga
ef fólk ætlar að fasta. „Til dæmis þegar fasta er not-
uð sem hluti af ristilhreinsun og alls kyns hægðalos-
andi efni eru tekin sem geta verið varhugaverð.
Slæmu bakteríurnar skolast vissulega út en líka þær
góðu og það er spurning hvað það tekur langan tíma
að byggja þær aftur upp. Mér finnst þessi hugsun
um ristilhreinsun ekki byggð á góðum grunni,“ segir
Alfons en tekur fram að það sé vissulega góður
punktur að líffærin þurfi hvíld. „En er það ekki hvíld
ef maður sefur í átta eða tíu klukkutíma? Ég er ekki
á móti því að borða mjög lítið eftir að við höfum borð-
að mjög mikið, til að koma strax í veg fyrir þyngd-
araukningu. Það er ekki vitlaus hugmynd en mun
verri er sú að það þurfi að hreinsa ristilinn reglu-
lega.“
Ein vika skiptir ekki höfuðmáli
Alfons ítrekar að fasta sé ekki nauðsynleg til að
hreinsa líkamann. „Eiturefni í líkamanum safnast
saman í fituvefnum og eru oft fituleysanleg sem þýð-
ir að fituvefurinn geymir þessi efni en ef það er
þyngdartap þá fara efnin inn í blóðið. Með því að
fasta verður niðurbrot á fituvefnum og þessi efni
fara út í blóðið og fara jafnvel í heila eða vöðva sem
er kannski miklu verra en að hafa þessi efni í fitu-
vefnum. Þótt efnin fari út í blóðið er ekki þar með
sagt að líkaminn geti losað sig strax við þau því þau
geta farið í aðra vefi líkamans. Það er því nauðsyn-
legt að kynna sér föstu vel áður en farið er af stað og
helst að fara til læknis og sjá hvað hann ráðleggur.
Svo er líka hægt að velta fyrir sér hve mikil áhrif
fasta í eina viku hefur. Ég held að það skipti meg-
inmáli hvað maður borðar og gerir hinar 51 vikurnar
á ári.“
Vellíðan eða vandræði eftir föstu?
Margir vilja byrja nýtt ár með heilbrigðum lífsstíl og ákveða jafnvel að fasta í nokkra daga til að hreinsa líkamann eftir ofgnótt
matar og drykkja yfir hátíðirnar. Ekki eru allir á sama máli um hvort fasta sé góð fyrir líkamann en ljóst er að alltaf er nauðsyn-
legt að kynna sér slík mál vel áður og fá jafnvel ráð hjá lækni.
Að fasta Það eru til margar leiðir til að fasta og ein þeirra er til dæmis að
borða ekkert nema grænmetissúpu í nokkra daga.
Elísabet Reyn-
isdóttir: „Það á
ekki hver sem
er að fasta.“
Alfons Ramel:
„Það er því
nauðsynlegt að
kynna sér föstu
vel áður en farið
er af stað og
helst að fara til
læknis og sjá
hvað hann ráð-
leggur.“
! """#$%&'()&*)+)#),
- . • Hjarta og æðakerfi
• Kólesteról í blóði
• Blóðþrýsting
• Liði
• Orkuflæði líkamans
• Minni og andlega líðan
• Námsárangur
• Þroska heila og miðtaugakerfi
fósturs á meðgöngu
• Rakastig húðar
Í fitusýrum er að finna undirstöðefni sem eru okkur
lífsnauðsynleg á sama hátt og prótín, vítamín, steinefni o.fl.
Udo‘s Choice fæst í apótekum og heilsubúðum
Lífsnauðsynlegar
fitusýrur á hverjum degi!
Udo's choice 3•6•9 olíublandan er fullkomin
blanda af lífsnauðsynlegum fitusýrum sem
byggja upp ónæmiskerfið og hafa áhrif á: