Morgunblaðið - 14.07.2009, Blaðsíða 13

Fréttir 13INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚLÍ 2009
UNG Vinstri græn telja það ekki
brjóta gegn stjórnarsáttmála VG og
Samfylkingar, að samþykkt verði
breytingartillaga við tillögu ríkis-
stjórnarinnar um aðildarumsókn að
Evrópusambandinu, sem felur það í
sér að haldin verði þjóðaratkvæða-
greiðsla um aðildarumsókn að Evr-
ópusambandinu.
Ung vinstri græn hafa skilning á
þeirri erfiðu stöðu sem margir
þingmenn Vinstri grænna eru í
varðandi aðildarumsókn Íslands að
Evrópusambandinu og styður þing-
menn í því að fylgja eigin sannfær-
ingu í öllum málum sem fjallað er
um á þingi.
Þingmenn fylgi
sannfæringu sinni
Morgunblaðið/Ómar
Barist Kasparov (t.v.) og Karpov tóku þátt í skákmóti í Reykjavík árið 2004.
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
SKÁKJÖFRARNIR Garrí Kasp-
arov og Anatólí Karpov munu heyja
12 skáka einvígi í Valencia á Spáni í
lok september til að minnast þess að
25 ár verða þá liðin frá upphafi frægs
maraþoneinvígis kappanna tveggja í
Moskvu. Síðustu átta skákirnar í ein-
víginu munu verða hraðskákir.
Kasparov er oft talinn mesti skák-
maður sögunnar og árið 1999 hlaut
hann fleiri skákstig á svonefndum
Elo-stigalista en nokkur annar hefur
fengið. Síðast kepptu snillingarnir
tveir 1990, þá sigraði Kasparov
naumlega. Þeir hafa síðar leitt sam-
an hesta sína á hraðskákmótum.
Kasparov hætti að mestu að tefla
opinberlega árið 2005 og hefur síðan
einbeitt sér að stjórnmálum en hann
er eindreginn andstæðingur Vladím-
írs Pútíns og liðsmanna hans. Kar-
pov heimsótti Kasparov í varðhaldið
2007 er hann hafði verið handtekinn
vegna þátttöku í mótmælum.
„Einvígin þeirra fimm voru mögn-
uð, eiga sér enga hliðstæðu í sögunni
og það er ánægjulegt að sjá að Kasp-
arov ætlar að tefla aftur,“ segir
Helgi Ólafsson stórmeistari. „Hann
hætti eiginlega á toppnum, var enn
stigahæsti skákmaður heims og var
að vinna mót með glæsibrag.“ Helgi
segir að Karpov hafi auðvitað verið
frábær og sé vafalaust öflugur enn.
En hann hafi einhvern veginn aldrei
náð sér aftur á strik eftir einvígin
fimm við Kasparov.
Heyja einvígi í Valencia
 Kasparov og Karpov minnast maraþoneinvígisins frá 1984-1985 með nýju einvígi á Spáni í haust
 Hinn fyrrnefndi tefldi síðast opinberlega árið 2005 og hefur síðan helgað sig baráttu gegn Pútín
Hvenær vann Karpov titilinn?
Árið 1975. Bobby Fischer sigraði
Borís Spasskí í Reykjavík 1972 en
Fischer setti síðan skilyrði fyrir
því að tefla við áskorandann Kar-
pov. Alþjóðaskáksambandið tók
loks titilinn af Fischer.
En Kasparov?
Árið 1985. Hann ávann sér rétt til
að skora á Karpov 1984 en flest-
um skákanna lauk með jafntefli.
Svo fór í ársbyrjun 1985 að forseti
FIDE stöðvaði einvígið, taldi heilsu
keppinautanna í húfi. Kasparov
vann næsta einvígi síðar á árinu.
S&S
Fljót | Einu sinni á ári er messað í
Knappsstaðakirkju í Stíflu. Hefð er
fyrir því að messa þar annan sunnu-
dag í júlí. Knappsstaðakirkja er elsta
timburkirkja landsins, reist 1840.
Liðlega hundrað manns sótti guð-
þjónustuna. Venja er fyrir því að
hluti kirkjufólks komi ríðandi til
messu og var svo einnig nú en færra
en undanfarin ár. Knappsstaða-
kirkja var sóknarkirkja um árabil,
en eftir að fólki fækkaði í Stíflunni
sem er fremsti hluti sveitarinnar var
kirkjan aflögð sem sóknarkirkja.
Heimafólk og velunnarar tóku sig
síðan til og endurgerðu kirkjuna að
verulegu leyti eftir að hún hafði ver-
ið í lítilli umhirðu nokkur ár. Síðan
hefur verið messa þar a.m.k. einu
sinni hvert sumar. Kirkjan er lítil,
tekur um 40 manns í sæti og því
verður talsverður hluti kirkjugesta
að hlýða á guðsþjónustuna utan
dyra. Það var auðvelt að þessu sinni í
glaðasólskini og miklum hita eins og
verið hefur undanfarna daga. Eftir
athöfn er ávallt boðið upp á kaffi-
veitingar undir berum himni.
Það er ávallt sérstök stemming yf-
ir messuhaldi að Knappsstöðum þar
sem gamlir kunningjar hittast og
rifja gjarnan upp atburði frá liðinni
tíð.
Messa í
elstu timbur-
kirkjunni
Morgunblaðið/Örn Þórarinsson
Messa Margir hlýddu á guðsþjón-
ustuna í kirkjunni utan dyra.
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
ÁHUGI landsmanna á bænda- eða sveitamörkuðunum
hefur aukist á umliðnum misserum og í takt við það hef-
ur slíkum mörkuðum fjölgað nokkuð milli ára. Þetta
staðfesta framkvæmdastjórar heilbrigðiseftirlits Suður-
lands, Vesturlands og Norðurlands eystra í samtali við
Morgunblaðið. Segja þeir þennan áhuga vafalítið mega
rekja til stefnu stjórnvalda um að neytendur geti keypt
vörur beint af bóndabýlum. Hins vegar virðist nokkur
misbrestur á því að umsjónaraðilar slíkra markaða sem
og seljendur matvæla átti sig á því hvaða leyfi þurfi til að
mega selja neytendum vörur sínar beint.
Að sögn Valdimars Brynjólfssonar, framkvæmda-
stjóra heilbrigðiseftirlits Norðurlands eystra, þurfa um-
sjónaraðilar bændamarkaða að sækja um rekstrarleyfi í
hvert sinn sem markaðirnir eru haldnir, hins vegar sé
hægt að sækja um leyfi fyrir rekstri í heilt sumar ef
tryggt er að aðbúnaður sé sambærilegur milli skipta, en
oft eru markaðirnir aðeins opnir um helgar.
Heimabakstur leyfilegur fyrir kökubasara
„Á bændamörkuðum má selja frumframleiðslu á borð
við grænmeti og sumarblóm, en unnin matvæli má ekki
selja nema þau komi úr viðurkenndu eldhúsi og séu
merkt framleiðanda,“ segir Elsa Ingjaldsdóttir, fram-
kvæmdastjóri heilbrigðiseftirlits Suðurlands. Vísar hún
þar til matvæla á borð við sultur, heimabakstur og kæfu.
„Það er undir öllum kringumstæðum bannað að selja
heimabakstur úr einkaeldhúsi nema um sé að ræða
kökubasar í góðgerðarstarfsemi.“
Í samtali við Morgunblaðið bendir Elsa á að þótt
stjórnvöld hafi talað fyrir því að auðvelda ætti almenn-
ingi að kaupa beint frá býli, hafi þeim fyrirætlunum ekki
verið fylgt nægjanlega vel úr garði. „Þannig má það ljóst
vera að sé það raunverulegur vilji stjórnvalda að auð-
velda fólki að kaupa beint frá býli og ýta þannig undir
sjálfsbjargarviðleitni bænda, þá þarf að gera tilteknar
breytingar á núverandi matvælalöggjöf,“ segir Elsa og
ítrekar að matvælalöggjöfin snúist fyrst og fremst um
neytendavernd, þ.e. að neytendur geti verið vissir um að
varan sem þeir kaupi uppfylli tilteknar kröfur um gæði
og heilnæmi. „Ég tel að það verði að stíga mjög varlega
til jarðar í því að gera meiriháttar tilslakanir á matvæla-
löggjöfinni, en það er alveg ljóst að það er hægt að gera
einhverjar tilslakanir. Að mínu mati þarf þó alltaf að
gera lágmarkskröfur sem snúast m.a. um úttekt á hús-
næðinu þar sem varan er framleidd og gefa út starfsleyfi
til framleiðslunnar.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Súkkulaði Aðeins má selja heimabakstur úr viðurkenndu eldhúsi nema um sé að ræða kökubasar.
Bændamarkaðir
verða sífellt vinsælli
Ekki heimilt að selja unnin matvæli nema þau séu framleidd
í viðurkenndu eldhúsi sem uppfyllir matvælareglugerðina
Í HNOTSKURN
»Í fyrra voru tveir bændamarkaðir starf-ræktir á Suðurlandi en í ár eru þeir fjórir.
»Til þess að eldhús fáist viðurkennt þarf þaðm.a. að uppfylla atriði á borð við að það sé
hreint og auðþrífanlegt, nægt aðgengi sé að
hreinu vatni frá viðurkenndri vatnsveitu og í
rýminu séu að lágmarki tveir vaskar.
»Aðeins tekur nokkra daga að afgreiða fram-leiðsluleyfi matvæla svo framarlega sem all-
ur aðbúnaður sé í lagi.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
taldi að ríkissaksóknari væri hæfur
til að gefa út ákæru gegn manni
sem í liðinni viku
var dæmdur í
átta ára fangelsi
fyrir hrottaleg
kynferðis- og of-
beldisbrot gegn
sambýliskonu
sinni. Lögmaður
mannsins hefur
sagt að málinu
verði að öllum
líkindum áfrýjað til Hæstaréttar og
þá verði aftur láta reyna á hæfið.
Hilmar Ingimundarson hrl., lög-
maður mannsins, hefur vakið at-
hygli á því að eiginkona Valtýs Sig-
urðssonar ríkissaksóknara er lög-
fræðingur á kynferðisbrotadeild
lögreglunnar á höfuðborgarsvæð-
inu. Þá er Hulda Elsa Björgvins-
dóttir, settur saksóknari hjá emb-
ætti ríkissaksóknara og sú sem sótti
manninn til saka, dóttir yfirmanns
kynferðisbrotadeildar. Þessi tengsl
telur Hilmar að kunni að valda van-
hæfi ríkissaksóknara. Valtýr Sig-
urðsson ríkissaksóknari segir lang-
sótt að slík tengsl valdi vanhæfi.
Reynt hafi á þetta álitamál fyrir
héraðsdómi sem hafi ekki tekið
undir með lögmanni mannsins.
runarp@mbl.is
Hæfið var
metið í héraði
Valtýr
Sigurðsson
KORTAÞJÓNUSTAN hefur sent
kvörtun til Samkeppniseftirlitsins
en í henni er fyrirtækið Valitor sak-
að um brot á sam-
keppnislögum og
nokkrum tiltekn-
um skilmálum
þeirrar sáttar
sem fyrirtækið
gerði við Sam-
keppniseftirlitið
á sl. ári. Kvörtun-
in snýr að misnotkun á markaðsráð-
andi stöðu, t.d. með sértækum verð-
lækkunum, ólögmætri samtvinnun
þjónustuþátta, ómálefnalegri beit-
ingu hópaðildarfyrirkomulags o.fl.
Um er að ræða alvarleg brot á 11.
og 12. grein samkeppnislaga, að því
er fram kemur í kvörtuninni.
Fyrir 18 mánuðum náðu Valitor,
Borgun og Fjölgreiðslumiðlun sátt-
um við Samkeppniseftirlitið um
greiðslu á 735 milljóna kr. sektum,
þar sem fyrirtækin viðurkenndu
langvarandi og víðtæk samkeppnis-
lagabrot. Valitor telur kæru Korta-
þjónustunnar ekki eiga við rök að
styðjast, fyrirtækið hafi í hvívetna
fylgt fyrirmælum laga og reglna
um hegðun á markaði.Valitor bend-
ir á að kvörtun Kortaþjónustunnar
sé 20. kvörtunin sem fyrirtækið
sendir frá sér á árinu.
Ásakanir um brot á
samkeppnislögum