Morgunblaðið - 16.09.2009, Síða 23

Umræðan 23
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 2009
Sérlega björt, opin og afar rúmgóð 137,6 fm
íbúð á 1. hæð í lyftuhúsi auk stæðis í bílakjall-
ara. Íbúðin er mjög vel skipulögð og með
miklu og björtu stofurými. Innan íbúðar eru
tvö svefnherbergi. Gestabaðherbergi við hlið
minna svefnherbergis. Hjónaherberginu fylgir sér baðherbergi með sturtuklefa og
baðkari, flíslagt í hólf og gólf. Inn af baðherbergi er þvottahús með glugga.
Hjónaherberginu fylgir einnig fataherbergi með opnum fataskápum. Tveir inngang-
ar, annar úr sameiginlegum stigagangi, og sérinngangur úr lyftu sem gengur m.a.
niður í bílakjallara og geymslur. Hol, eldhús, stofa og borðstofa er í stóru alrými.
Úr borðstofu er gengið út á suðurverönd. Á öllum gólfum nema baðherbergjum er
eikarparket. Íbúðinni fylgir sérgeymsla í kjallara. Þetta er sérstaklega falleg og
björt íbúð á eftirsóttum stað. Íbúðin getur verið laus strax. Ásett verð 49,5 millj.
ekkert áhv.
Íbúðir í húsinu eru byggðar sem lúxusíbúðir og er sérstaða þeirra hversu
ríkulega búnar þær eru og mikið lagt upp úr þægindum. Þær eru sérstaklega
miðaðar við þarfir fólks sem komið er yfir miðjan aldur.
Íbúðina sýnir Hákon eftir nánara samkomulagi í síma 898-9396
BORGARTÚN 30-A
Hákon Svavarsson, löggiltur fasteigna-, fyrirtækja og skipasali
Kirkjubraut 5, 300 Akranesi, Sími 570-4824, fax 570-4820, gsm 898-9396, www.valfell.is
RAFBÍLAVÆÐING
bílaflotans er framtíð-
arsýn sem er ekki
fjarri lagi ef stjórn-
málamenn bera gæfu til
að halda rétt á spöð-
unum. Til þess að af
því geti orðið þurfa
ákveðnir hlutir að
koma til og þá ekki
einungis niðurfelling
á vörugjöldum rafbíla.
Grunnurinn í bílvæðingu meðal al-
mennings er í kennslunni sjálfri
og því þarf að breyta lögum og
reglugerðum í þá veru að nóg sé
að taka próf á sjálfskiptan bíl. Það
er nefnilega þannig að allir rafbíl-
ar eru með búnað sem virkar í
grunninn eins og sjálfskipting, þ.e.
Drive, Park og Neutral. Í kennsl-
unni fer fram ákveðin við-
horfamótun og til þess að hún skili
sér hratt og vel út til almennings
er hvergi betra að byrja en á byrj-
uninni, nemandanum sjálfum.
Unga fólkið er móttækilegra fyrir
nýjungum og myndi ekki aðeins
læra það að keyra bíl í umferð
heldur líka hvernig maður notar
og umgengst tækniundrið sem raf-
bíllinn er. Rafbíllinn er nefnilega
ekki lengur þunglamalegur kassa-
bíll eins og áður, heldur er hann
nýtískulegur bíll, oftar en ekki
hlaðinn nýjasta tæknibúnaði og
lithium-rafhlöðurnar gera það að
verkum að hann er mun léttari,
langdrægari og kraftmeiri en fyrr.
Eflaust eru einhverjir sem
halda því fram að kennsla á bein-
skiptan bíl sé nauðsynleg hér-
lendis en ef við skoðum aðeins
samsetningu bílaflotans kemur í
ljós að mikill meirihluti hans er
sjálfskiptur. Meðan enn eru til
beinskiptir bílar í einhverju magni
má hugsa sér að sett sé 4-5 tíma
skylda á beinskiptan bíl í nám-
skrá, en ekki yrði lengur nauðsyn-
legt að taka próf á beinskiptan bíl
til að fá réttindi á hann eins og nú
er. Þeir sem taka prófið á sjálf-
skiptan bíl í dag öðlast að-
eins réttindi á bíl með
sjálfskiptingu. Krakkar
sem eru að taka skelli-
nöðrupróf taka það í
flestum tilvikum á vesp-
ur sem eru ekki með
gírkassa og láta það
duga, ekki er ólíklegt
að það sama yrði uppi
á teningnum þegar
kæmi að bílnum.
Fyrir ökukenn-
arann er margt sem
mælir með því að
kenna á rafbíl. Ökukennsla fer að
mestu leyti fram innan ákveðins
svæðis og því auðvelt fyrir öku-
kennara að nota rafbíla við
kennslu. Tölvuspilakynslóðin ætti
líka auðvelt með að læra á stjórn-
tæki bílsins og þeim tíma sem fer
í kennslu á tengipunkti í bein-
skiptum bíl er satt best að segja
betur varið í annað. Til þess að
breyta bílaflotanum úr bílum sem
brenna eldsneyti í rafbíla þarf að
verða hugarfarsbreyting og ef þú
lest þetta og ert sammála því sem
hér er skrifað er auðvelt að lofa
sjálfum sér að gera eitthvað í
hlutunum. Ég fyrir mitt leyti er
búinn að lofa sjálfum mér því að
vera kominn með rafmagnsbíl fyr-
ir árið 2012 og hjálpa þannig til
við að vernda umhverfið um leið
og ég styð við íslenska efnahags-
kerfið með því að minnka innflutn-
ing á orku. Best af öllu yrði þá að
sá bíll yrði kennslubíll.
Rafbílavæðum
kennslubílana
Eftir Njál
Gunnlaugsson
» Grunnurinn í bílvæð-
ingu er í kennslunni
sjálfri og því þarf að
breyta lögum og reglu-
gerðum í þá veru að nóg
sé að taka próf á sjálf-
skiptan bíl.
Njáll Gunnlaugsson
Höfundur er ökukennari.
ÁSTÆÐAN þess að
ég skrifa þessa grein
er að víða hefur verið
vitnað í mig í tengslum
við möguleg umhverf-
isáhrif sem útiræktun
erfðabreytts byggs
gæti haft á Íslandi.
Fyrir fjórum árum tók
ég þátt í pallborðs-
umræðu um erfða-
breyttar plöntur og í
framhaldi af því birtist yfirlýsing um
að ég staðfesti að bygg gæti kyn-
blandast við melgresi, sem er mjög
algeng landgræðslujurt og vex víða
á melum og söndum landsins.
Leyfið mér fyrst að útskýra hvaða
fyrirbæri við erum að tala um. Gena-
flæði í þessu samhengi er kallað á
ensku introgression eða introgres-
sive hybridization og frá upphafi
hefur það verið skilgreint sem nátt-
úruleg erfðabreyting vegna kyn-
blöndunar á milli plöntutegunda 1).
Það er tvær plöntutegundir víxlast,
tegundablendingur myndast og
blendingurinn bakvíxlast við aðra
eða báðar foreldrategundirnar og
þar af leiðandi flyst erfðaefni á milli
tegundanna. Dæmi um þetta er
genaflæði á milli birkis og fjalldrapa
á Íslandi 2). Til þess að slíkt gena-
flæði geti átt sér stað, þ.e. frá byggi
til melgresis, þarf bygg að geta víxl-
ast (frjóvgast) við melgresi og blend-
ingurinn að vera nægilega frjór.
Bygg sem ræktað er víða á Íslandi
tilheyrir tegundinni Hordeum vulg-
are, en hún er meðal mest ræktaðra
korntegunda í evrópskum landbún-
aði. Æxlun þessarar byggtegundar
hefur ekki verið mikið rannsökuð en
sérfræðingar telja hana vera einkum
sjálfsfjóvgunartegund 3), þ.e. fræ
(korn) myndast eftir fróvgun á milli
frjókjarna (karlkyns) og eggfrumu
(kvenkyns) innan blómsins. Blóm-
skipan byggplöntunnar er þannig að
blómagnir eru meira og minna lok-
aðar, fræflar sem eru smáir þrosk-
ast í blómi og eru til staðar þegar
frævan er tilbúin og móttækileg.
Talið er að náttúruleg
víxlfrjóvgun í byggi sé
breytileg eftir yrkjum
og að hún sé að með-
altali innan við 0,2%,
þegar náttúruleg víxl-
fjóvgun er algengari
hjá öðrum kornteg-
undum sem hafa sömu
blómskipun, t.d. 3-4% í
hveiti 4). Víxlfjóvgun er
oftast metin með því að
tilgreina tíðni fræ-
myndunar í skipulögð-
um útitilraunum. En
hér erum við að tala um
frjóvgun innan tegundar, þ.e. bygg
víxlast við bygg. Það er einmitt þetta
atriði sem þarf að vera alveg á
hreinu þegar hugað er að ræktun
erfðabreytts byggs utandyra. Meta
verður víxlfjóvgun á milli erfða-
breytts byggs og byggyrkja sem eru
í ræktun víða í landinu.
Hins vegar mun frjóvgun á milli
byggs og melgresis ekki ganga upp
auðveldlega í náttúrunni, vegna þess
að umræddar tegundir hafa mis-
munandi litnun (e. ploidy level).
Bygg er tvílitna tegund með 14 litn-
inga, en íslenska melgresið (Leymus
arenarius) er áttlitna tegund með 56
litninga í erfðamengi. Stærsta
hindrunin er sú að fræhvíta sem
verður næring fyrir kímplöntuna
myndast ekki þótt blendingskím
(fóstur) myndist. Frjóvgun blóm-
plantna er tvöföld. Í tilraunastofum
geta vísindamenn bjargað blend-
ingskímum með vefjarækt-
unartækni, eins og við höfum gert
við víxlanir á milli hveitis og mel-
gresis 5). En í náttúrunni hefur
blendingskím grasategunda mjög
litla möguleika á að lifa af án fræ-
hvítunnar. Ef það lifir af í nátt-
úrunni, er alveg öruggt að blend-
ingsplanta byggs og melgresis verði
ófrjó, vegna mislitnunar þeirra sem
veldur því að kynfrumuskipting
verður gölluð. Því á genaflæði á milli
byggs og melgresis ekki að geta
gerst.
Líffræðileg kerfi eru þó aldrei ein-
föld. Kynfrumuskipting blendings-
plantna er ekki endilega algölluð.
Talið er að myndun lífvænlegra kyn-
fruma hjá tegundablendingum
blómplantna sé að meðaltali 0,5% 6),
en um er að ræða myndun óskiptra
kynfruma (e. unreduced gametes).
Dæmi eru til um frjósemi teg-
undablendinga sem myndast hafa
með víxlunum á milli byggs og ann-
arra korntegunda 7-8). Þótt sjaldgæft
sé, er það nákvæmlega þetta fræ
sem miðlar genaflæði á milli foreldra
tegundanna, af því að slíkt fræ er að
öllum líkindum myndað í bakvíxlun.
Það er ekki hægt að svara líf-
fræðilegum spurningum einfaldlega
með jái eða neii, en ég vonast eftir að
hafa lagt hér fram fræðilegar upp-
lýsingar og skýringar sem almenn-
ingur þarf á að halda til að geta met-
ið sjálfur fyrirhugaða útiræktun
erfðabreytts byggs á Íslandi.
1) Anderson E (1949) Introgres-
sive hybridization. Chapman &
Hall, London.
2) Thórsson ÆTh et al. (2007) Ann-
als of Botany 99: 1183-1193.
3) von Bothmer et al. (1995) Hor-
deum, 2nd edition. IPGRI,
Rome.
4) Strayer D (2002) Identity – Pre-
served Systems. CRC Press,
USA.
5) Anamthawat-Jónsson K et al.
(1997) Euphytica 93: 293-300.
6) Leitch AR & Leitch IJ (2008)
Science 320: 481-483.
7) Pershina LA et al. (2005) Russi-
an Journal of Genetics 41: 635-
641.
8) Pickering R & Johnston PA
(2005) Cytogenetics & Genome
Research 109: 344-349.
Genaflæði frá byggi til mel-
gresis í íslenskri náttúru?
Eftir Kesara
Anamthawat-
Jónsson
» Til þess að genaflæði
frá byggi til mel-
gresis geti átt sér stað
þarf bygg að geta víxl-
ast við melgresi og
blendingurinn að vera
nægilega frjór.
Kesara Anamthawat-
Jónsson
Höfundur er prófessor í plöntu-
erfðafræði við Háskóla Íslands.
FRAMKOMA ráð-
andi afla í þjóðfélaginu
með skerðingu á fjár-
hagsafkomu þeirra
þegna þjóðfélagsins
sem orðnir eru 67 ára
er neyðaröskur stjórn-
enda sem ekki ráða við
það verkefni sem þeir
hafa tekið að sér.
Neyðaróp stjórn-
endanna þýðir að þess er krafist að
ómagar þjóðfélagsins, þ.e. þeir sem
orðnir eru 67 ára og eldri og eru hætt-
ir að skila eyðslufé í stjórnarhítina,
eigi að sjá sóma sinn í því að yfirgefa
þessa vesælu jarðvist og koma sér
með hraði sex fet undir yfirborð jarð-
ar.
Með því móti aukist eyðslufé stjórn-
enda landsins um marga tugi milljarða
og þeir (stjórnendurnir) geti látið
drauminn rætast um að verða eitthvað
númer innan erlendra samfélaga.
Þessir vesælu stjórnendur landsins
voru sumir hverjir hugsanlega frumur
í líkömum foreldra sinna þegar sjálf-
stæðisbaráttan stóð sem hæst í kring-
um 1944. Þessar frumuómyndir vinna
nú hörðum höndum að því að eyði-
leggja líf komandi kynslóða með því að
koma þjóðinni í ánauð erlendra auð-
hringa, jarla og annarra erlendra
valdsmanna. Þetta gera þessar frum-
ur í þeirri von að þeim hlotnist einhver
upphefð eða nafnbót sem viðgengst í
erlendum samfélögum.
Hvort titill sá, sem Gissuri nokkrum
sem hlaut jarlstitil við
það að koma Íslandi und-
ir Noregskonung á árinu
1262, að því talið er, mun
nægja þessum titlasjúku
einstaklingum sem harð-
ast ganga fram í barátt-
unni um afnám sjálf-
stæðis landsins er óljóst.
Framtíðin verður að
skera úr um það hvort
sjálfstæði þjóðarinnar
verður selt fyrir nokkrar
evrur eða hvort þjóðinni
auðnast að hindra það sem þessir
evruaðilar hafa boðað með sinni land-
ráðakenningu.
Fjárskortur í eyðsluhít stjórn-
arráðsins hefur undanfarna tvo ára-
tugi bitnað á þeim sem lögðu mest til
þess velferðarþjóðfélags sem stefnt
var að í íslensku samfélagi. Þetta fólk
byggði upp það velferðarþjóðfélag
sem var að verða til á Íslandi. Fólkið
sem bar þungann af uppbyggingu
landsins frá örbirgð til bjargálna en
þjóðin var orðin bjargálna á seinni
hluta tuttugustu aldar.
Þegar niðurrifsöflin hófu starfsemi
sína í von um að ná persónulegri upp-
hefð erlendis var ekki verið að hugsa
um þá sem unnu Íslandi. Samið var
við erlend öfl en samningurinn svo
illa unninn af þeim sem voru í for-
ystusveit niðurrifsaflanna að þeir
vöknuðu upp við vondan draum,
mörgum árum seinna, þegar í ljós
kom að svo alvarlegir gallar voru á
samningnum að nokkrir fégráðugir
framapotarar gátu á nokkrum árum
komið þjóðinni í fjárhagsfjötra eftir
að þeir höfðu hirt eða sólundað þeim
sparnaði er landsmenn höfðu nurlað
saman á umliðnum áratugum.
Hinir fégráðugu framapotarar
ásamt stjórnarliðinu verða ekki gerð-
ir ábyrgir fyrir skaðanum af hvarfi
sparifjárins því þeir eru stikkfrí eins
og ómálga börn í leik með sér eldri
leikfélögum. Hinn almenni skatt-
borgari á Íslandi verður um ókomin
ár að greiða fyrir óráðsíuna og
græðgi þessara aðila. Þess ber að
gæta sérstaklega að lög á Íslandi
hafa aldrei þann tilgang að koma lög-
um yfir auðvaldið í landinu því við-
urlagaákvæði skortir. Viðurlaga-
ákvæði íslenskra laga ná aðeins yfir
þá sem ekki geta borið hönd fyrir
höfuð sér. Það eru viðurlagaákvæði
við því að skemma eigur auðmanna
með því að sletta málningu á eigur
þeirra en engin viðurlög við því að
láta sparifé landsmanna hverfa.
Kröfum stjórnvalda um að þeir
sem eru taldir ómagar á þjóðfélaginu
láti sig hverfa og hætti að vera baggi
á vegferð framapotaranna verður að
svara. Þessari árás stjórnenda valda-
græðginnar verður ekki hrundið
nema tekið verði á móti valdagræðg-
inni af fullri hörku.
Neyðarkall úr stjórnarráðuneytinu
Eftir Kristján
Guðmundsson » Að mati stjórnenda
eru of margir ómag-
ar í íslensku samfélagi
og því þarf að skera nið-
ur greiðslur til þeirra.
Kristján Guðmundsson
Höfundur er fv. skipstjóri.