Morgunblaðið - 07.12.2009, Síða 4

Breyting á sölu áfengis milli ára
1.800
1.600
1.200
1.000
800
600
400
200
0 Rauðvín Hvítvín Ókr. brennivín
og vodka
Blandaðir
drykkir
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
Bjór
Sala í þúsundum lítra jan.-nóv. 2008 jan.-nóv. 2009
1.588
1.663
1.014977
299338
188
298
14.13014.168
-0,3%-4,5% +3,8% -11,5% -37,1%
Eftir Sigtrygg Sigtryggsson
sisi@mbl.is
SALA áfengis fyrstu 11 mánuði árs-
ins er 1,8% minni í magni talið en
sömu mánuði árið 2008. Þetta kemur
fram í yfirliti Áfengis- og tóbaks-
verslunar ríkisins. Framan af árinu
virtust áhrif mikilla verðhækkana á
áfengi ekki ætla að verða mikil en
nú virðast áhrifin koma fram af full-
um þunga í sölutölum.
Verðhækkanirnar hafa einnig leitt
til þess að sala ÁTVR í krónum talið
er umtalsvert meiri á þessu ári en í
fyrra, eða sem nemur þremur millj-
örðum króna.
Fyrstu 11 mánuði þessa árs seldi
fyrirtækið áfengi fyrir 18 milljarða
og 474 milljónir króna. Sömu mán-
uði í fyrra var selt áfengi fyrir 15
milljarða og 473 milljónir.
Á árinu hefur sala á rauðvíni
dregist saman en sala á hvítvíni auk-
ist. Sala á sterku áfengi, þ.e. ók-
rydduðu brennivíni og vodka, hefur
dregist saman um 11,5% í magni.
Enn meiri samdráttur hefur orðið í
sölu blandaðra sterkra drykkja eða
37%.
Sala á áfengi dróst saman um
4,1% í nýliðnum nóvember
Sala á áfengi í nóvember dróst
saman um 4,1% frá nóvember í
fyrra. Þar vegur þungt minni sala á
lagerbjór og sterkum drykkjum.
Sala á lagerbjór er uppistaðan í sölu
áfengis hjá ÁTVR, eða um 80%.
Framan af árinu seldist lagerbjór í
meira magni hvern mánuð en í fyrra
en þetta hefur snúist við seinni hluta
ársins. Þannig seldust 1.030 þúsund
lítrar af lagarbjór í nóvember sl. en
1.078 þúsund lítrar sama mánuð í
fyrra. Samdrátturinn er 4,5%.
Meira er drukkið af hvítvíni
Sala á hvítvíni jókst um 9,2% í
nóvember og sala á rauðvíni jókst
um 3,6%.
Fyrri verðhækkunin var í desem-
ber í fyrra þegar Alþingi samþykkti
12,5% hækkun á áfengisgjaldi.
Seinni hækkunin varð í maí sl. þegar
Alþingi samþykkti 15% hækkun á
gjöldum á áfengi og tóbaki.
Drekka minna en borga meira
 Verðhækkanir á áfengi á undanförnum mánuðum hafa haft í för með sér minni sölu hjá ÁTVR
 Hins vegar hefur fyrirtækið selt áfengi fyrir þremur milljörðum króna hærri upphæð en í fyrra
4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. DESEMBER 2009
Kanarí
19. desember
Verð frá 109.900
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Birt með fyrirvara um prentvillu. Heimsferðir áskilja sér rétt til leiðréttinga á slíku.
Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Verð kr. 154.900
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn,
2-11 ára, í íbúð á Jardin del Atlantico í 14
nætur með „öllu inniföldu”. Verð m.v. 3 í íbúð
með „öllu inniföldu” kr. 182.900. Verð m.v.
2 í íbúð með „öllu inniföldu” kr. 199.900.
Sértilboð 19. des.
Verð kr. 109.900
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn,
2-11 ára, í íbúð á Green Park Apartments í
14 nætur. Aukalega m.v. gistingu í smáhýsi
m. 2 svefnherb. á Parquesol kr. 18.050.
Verð m.v. 2 í íbúð á Green Park kr. 134.900.
Sértilboð 19. des.
Nú bjóðum við síðustu sætin í sólina á
Kanaríeyjum um jólin á frábæru tilboði.
Í boði er m.a. frábært sértilboð á Green Park
Apartments, sem er einfalt og vel staðsett
íbúðahótel á ensku ströndinni.
Einnig bjóðum við frábært sértilboð með
„öllu inniföldu” á Jardin del Atlantico
íbúðahótelinu. Ath. mjög takmarkaður fjöldi
sæta í boði. Verð getur hækkað án fyrirvara!
AUKIN brögð eru að því
gestir veitingahúsa í
borginni reyni að smygla
vínföngum í hús. Veit-
ingamenn segja þetta
helgast af hærra áfengis-
verði og almennt minni
fjárráðum fólks. „Það er
töluverð aukning í þessu.
Gestir sem hingað koma á
jólahlaðborð eru gjarnan
með flöskuna í töskunni
og geyma uppi á hótelher-
bergi og skjótast síðan
þangað við og við,“ segir
veitingamaður sem Morg-
unblaðið ræddi við. Aðrir
kollegar hans segja svip-
aða sögu.
„Þetta hefur aukist talsvert að
undanförnu, til dæmis á dansleikjum
um helgar. Dyraverðirnir hafa tek-
ist eftir þessu og við höfum tekið á
málinu,“ segir Guðmundur Kjart-
ansson yfirþjónn á Kringlukránni.
Garðar Kjartansson veitinga-
maður á Pósthúsinu talar á svip-
uðum nótum. „Þegar leigubílarnir
renna hér hlaðið er fólk talsvert
drukknara en ég hef áður séð,“ seg-
ir Garðar sem telur skiljanlegt að
fólk spari við sig í áfengiskaupum
sem öðru, jafnvel þó veitingahúsin
hafi reynt að halda verðhækkunum í
hófi. Bjórkúturinn til veitingahúsa
hafi kostað 8.000 krónur fyrir
tveimur árum síðan en sé nú kominn
upp í nær 18.000 kr. Á sama tíma
hafi bjórglasið ekki hækkað nema
um 200 kr. og kosti nú 800 kr.
„Íslendingar eru mjög greinilega
að spara við sig og erlendu gestirnir
eru okkur mjög mikilvægir, sem
aldrei fyrr,“ segir Garðar.
Gestirnir koma
með flösku í tösku
Bjórkúturinn til veitingahúsa úr 8 þús-
undum fyrir tveimur árum í 18 þúsund
Undir borði Algeng aðkoma upp á síðkastið.
Morgunblaðið/Ómar
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
HANN á erfitt með að skilja það
„væl sem er í Íslendingum núna“ og
segir enga kreppu ríkjandi á land-
inu, nóg sé af öllu allsstaðar. Hinn 89
ára Erlendur Árnason frá Hnjóti
man enda tímana tvenna, ekki síst
frá því að hann sigldi til Hamborgar
í Þýskalandi á eftirstríðsárunum og
eldaði þar mat ofan í svanga heima-
menn við hafnarbakkann.
Á laugardag voru ljós Hamborg-
artrésins tendruð á Miðbakka
Reykjavíkurhafnar, en þetta er í 44.
sinn sem þýski félagsskapurinn
Wikingerrunde gefur Reykvík-
ingum jólatré í þakklætisskyni fyrir
matargjafir í kjölfar seinni heims-
styrjaldarinnar.
Erlendur var matsveinn á togar-
anum Gylfa sem sigldi til Hamborg-
ar á árunum 1948 til 1950 og var í
eigu bræðranna Garðars og Frið-
þjófs Jóhannessona, útgerðarmanna
á Patreksfirði. „Við sigldum með síld
en aðallega karfa, sem var landað
þarna og var mjög vel nýttur, enda
var allt matarkyns mjög vel þegið,“
segir Erlendur.
Hann segir það hafa verið sið hjá
þeim bræðrum að veita eins og hægt
var á skipum sínum. „Þess vegna
fengu allir að borða hjá okkur sem
unnu við skipið og komu um borð í
það.“
Börn í loftvarnarbyrgjum
Mikill matarskortur var í Þýska-
landi á þessum tíma og sú hefð skap-
aðist þegar Gylfi var við höfn í Ham-
borg að skipsverjar elduðu ofan í
svanga heimamenn um borð í skip-
inu. „Menn gerðu eins og hægt var
fyrir aumingjans fólkið. Það komu
mjög margir til okkar að borða, bæði
karlmenn, börn og kvenfólk. Við
urðum því að sjá til þess að hafa nóg-
an mat. Við vorum tveir matsveinar
og fengum oft aukamann lánaðan.
Maður taldi það ekkert eftir sér
heldur hafði gaman af því.“
Skipverjarnir létu ekki nægja að
bjóða svöngum Hamborgarbúum
upp á heita máltíð um borð heldur
gaukuðu þeir gjarnan einhverju
matarkyns að þeim áður en þeir yfir-
gáfu skipið. „Þá vantaði aðallega
kaffi, smörlíki og feitmeti og ýmsar
aðrar vörur sem var vont að fá. Okk-
ur var alltaf sagt að taka meiri mat
með okkur fyrir þessa túra en aðra
og það var ekkert rætt um það þótt
við gæfum hann. Garðar og Frið-
þjófur máttu ekkert aumt sjá. En við
fengum margt frítt í staðinn, t.d.
ókeypis í strætisvagna.“ Erlendur
segir það hafa verið sérstaklega
átakanlegt að horfa upp á börnin.
„Oft velti maður því fyrir sér hvern-
ig þau drógu fram lífið. Þau bjuggu
jafnvel ein í loftvarnarbyrgjum eða
kjallaraholum sem sandurinn hafði
verið grafinn upp úr. Ef við gáfum
þeim eitthvað varð maður af skipinu
að fylgja þeim uppfyrir tollskoð-
unina til að þau lentu ekki í veseni og
menn héldu að þau hefðu stolið því
sem þau höfðu meðferðis. Þau voru
auðvitað líka að reyna að fá eitthvað
fyrir heimilin sín því það var ekkert
til í borginni – það myndi enginn
trúa því að Hamborg hefði verið
svona snauð. Ég hugsa að 70% borg-
arinnar hafi verið í rúst á þessum
tíma og þegar við komum var ekki
búið að draga götuvígin burt af öll-
um götum, það voru ennþá brunnir
bílar og drasl út um allt.“
Ekkert volæði í mönnum
Þrátt fyrir bágborið ástandið
kvartaði ekki nokkur maður, að hans
sögn. „Það var aldrei neitt volæði í
þeim – það var ekki þetta væl sem er
í Íslendingum núna. Maður skilur
það ekki því það er engin kreppa á
Íslandi að mínu mati. Það er engin
kreppa fyrr en menn fá ekki neitt en
hér eru allar búðir fullar af öllu. Það
þarf bara að fara betur með pen-
ingana en er gert.“
Morgunblaðið/Ómar
Matsveinninn Erlendur Árnason segir íbúa Hamborgar hafa búið við sáran skort í kjölfar seinni heimsstyrjaldar.
„Gerðu eins og hægt var
fyrir aumingjans fólkið“
Hamborgartréð á Miðbakkanum tendrað í 44. sinn í þakk-
lætisskyni fyrir matargjafir Íslendinga á eftirstríðsárunum