Morgunblaðið - 07.12.2009, Page 23

Fjölskylduhjálp Íslands
Neyðarkall frá
Fjölskylduhjálp Íslands
Hátt í 16000 einstaklingar eru nú án atvinnu auk þeirra þúsunda, sem
minna mega sín í þjóðfélaginu. Stór hópur þessa fólks reiðir sig á að-
stoð Fjölskylduhjálparinnar nú um hátíðirnar.
Tökum höndum saman og leggjum okkar að mörkum til að allir geti
haldið gleðileg jól.
Tekið er á móti matföngum að Eskihlíð 2-4
í Reykjavík þriðjudaga kl 9-13, miðviku-
daga kl. 9-18 og fimmtudaga kl. 9-13. Símar
Fjölskylduhjálparinnar eru 551 3360 og 892
9603. Einnig er tekið á móti framlögum á
reikningi Fjölskylduhjálpar Íslands bnr.
101-26-66090, kt. 660903-2590. Netfang:
fjolskylduhjalp@simnet.is
Menning 23FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. DESEMBER 2009
JÓLATÓNLEIKAR Fíladelfíu
verða haldnir þrjú kvöld í röð
nú í byrjun vikunnar; í kvöld, 7.
desember, á morgun, 8. desem-
ber og 9. desember. Tvennir
tónleikar verða haldnir hvert
kvöld, kl. 19.00 og 21.00.
Gospelkór Fíladelfíu kemur
fram undir stjórn Óskars Ein-
arssonar og sérstakur gestur
tónleikanna í ár verður söng-
konan Jóhanna Guðrún. Meðal
annarra einsöngvara eru Edgar Smári Atlason,
Maríanna Másdóttir, Hrönn Svansdóttir, Jóhann-
es Ingimarsson, Íris Guðmundsdóttir og María
Magnúsdóttir. Flutt verða þekkt jólalög ásamt
nýju efni. Aðgangseyrir er 4000 kr.
Tónlist
Jóhanna Guðrún á
jólatónleikum
Jóhanna Guðrún
Jónsdóttir
Í DAG, mánudaginn 7. desem-
ber kl. 17.30, spilar Dixie-
landhljómsveit Árna Ísleifs á
Bókasafni Seltjarnarness.
Tónleikarnir eru í röðinni Te
og tónlist og eru stuttir tón-
leikar og hugsaðir þannig að
fólk geti komið við á bókasafn-
inu, hvílt sig og notið tónlistar
á heimleiðinni. Að þessu sinni
er það fastagestur á safninu,
Þórarinn Óskarsson bás-
únuleikari, sem er hvatinn að þessum tónleikum. Í
sveitinni eru auk Árna og Þórarins; Sverrir
Sveinsson, Guðmundur Nordahl, Björn Björns-
son, Roine Hultgren, Sigurður Þórarinsson og
Friðrik Theodórsson. Allir eru velkomnir.
Tónlist
Te og tónlist á
bókasafni
Árni
Ísleifsson
ERINDI um matarmenningu
samtímans verður haldið í dag
kl. 17 í húsnæði Matís, Borg-
artúni 21 í Reykjavík.
Jón Þór Pétursson, dokt-
orsnemi í þjóðfræði við Há-
skóla Íslands, fjallar um mat-
armenningu samtímans og
skoðar hvaða merkingu ein-
staklingar leggja í daglega
matarhætti sína. Inn í þá um-
fjöllun verður síðan fléttað því
hvernig reynt hefur verið að skapa persónuleg
tengsl við matvælaframleiðslu samtímans. Enn-
fremur verður fjallað um samspil hins hnatt-
vædda og hins staðbundna með tilliti til matar.
Aðgangur er öllum opinn og ókeypis.
Hugvísindi
Matarmenning
samtímans skoðuð
Jón Þór
Pétursson
ÍSLENSKI sendiherrabústaðurinn
í Berlín fékk átta síðna umfjöllun í
bókinni Salons der Diplomatie sem
kom nýverið út hjá útgáfufyrirtæk-
inu DOM Publishers í Berlín. Höf-
undar bókarinnar eru Kirsten
Baumann og Natascha Meuser og í
henni beina þau sjónum sínum að
völdum sendiherrabústöðum í Berlín
og varð sá íslenski m.a. fyrir valinu.
Bókin er 352 síður innbundin og
kom jafnframt út á ensku undir heit-
inu Ambassadors’ Residences in
Berlín. Fyrirsögnin um íslenska bú-
staðinn í bókinni hljóðar svo: „Ice-
land the typically northern reserve
towards anything smelling of pomp
and circumstance also extends to the
interior design“. Í tilefni af útgáfu
bókarinnar var gerður sjónvarps-
þáttur sem sýndur var á sjónvarps-
stöðinni Rundfunk Berlín-Branden-
borg. Aðeins tveir bústaðir voru
valdir til sýningar í sjónvarpinu, sá
íslenski og sá spænski. Þar tekur
annar höfundurinn Kirsten Baum-
ann viðtal við Helgu Einarsdóttur,
sendiherrafrú, sem sýnir henni bú-
staðinn. Það var arkitektastofan
Arkitektar Hjördís & Dennis við
Klapparstíg sem hannaði bústaðinn,
sem fékk fyrstu verðlaun í opinni
arkitektasamkeppni árið 2003. Lok-
ið var við bygginguna 2006. Arki-
tektarnir teiknuðu jafnframt allar
innréttingar hússins og völdu öll
húsgögn og annan búnað eftir ís-
lenska hönnuði. Þannig má segja að
bústaðurinn sé alíslensk hönnun.
Áður hafði birst sex síðna umfjöll-
un um bústaðinn í hinu virta þýska
fagtímariti Md moebel interior des-
ign þar sem farið er lofsamlegum
orðum um arkitektúr byggingar-
innar og hönnun inréttinganna.
Athyglis-
verð
hönnun
Fjallað um íslenska
sendiherrabústaðinn í
Berlín á átta síðum
Berlín Sendiherrabústaðurinn.
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@mbl.is
Í GÁSAGÁTUNNI, nýrri barna-
bók eftir Brynhildi Þórarinsdóttur,
koma tveir bræður í Gásakaupstað
sumarið 1222. Annar ætlar að
hefna föður síns og hinn ferðast
með dularfullan böggul. Gásar
voru stærsti verslunarstaður Norð-
urlands á miðöldum og þangað
kom fjöldi manns víðs vegar að af
landinu og utan úr hinum stóra
heimi. Bræðurnir lenda því í ýms-
um ævintýrum í kaupstaðnum
enda rekast þeir bæði á gott fólk
og glæpamenn; munka, sagnarit-
ara, knattleikskappa, stórhöfðingja
og harðsvíraða þjófa.
Spenna í fyrirrúmi
Brynhildur skrifaði bókina í
samstarfi við Gásakaupstað í Eyja-
firði og Minjasafnið á Akureyri.
„Gásakaupstaður heldur utan um
fornleifasvæðið á Gásum og vinnur
að því að gera það aðgengilegt og
lifandi og hefur boðið skólakrökk-
um á Eyjafjarðarsvæðinu í heim-
sókn á staðinn. Ég var spurð hvort
ég væri til í að skrifa skáldverk
fyrir börn sem tengdist staðnum
og því miðaldasamfélagi sem þar
var,“ segir Brynhildur. „Ég ákvað
strax að gera bók þar sem spenna
væri í fyrirrúmi. Ég vildi að krakk-
ar gætu lifað sig inn í söguna, að
þar yrðu sterkar persónur og auð-
velt væri að átta sig á samfélaginu
í gegnum líf þessara persóna.
Þetta er spennusaga frá 13. öld og
á léttan hátt reyni ég að tengja inn
í hana þekkta atburði úr Sturlungu
og Íslandssögunni. Ég kynni þarna
til sögunnar ýmsar persónur sem
krakkarnir munu lesa seinna um
eða hafa aðeins kynnst, eins og
Snorra Sturluson, Guðmund biskup
Arason og fleiri. Sturla Þórðarson
er til dæmis þarna í stóru hlut-
verki, 8 ára gamall, og Þórður kak-
ali kemur talsvert við sögu og er
rétt að verða unglingur.“
Spennandi og heillandi
Brynhildur hefur í barnabókum
sínum ítrekað leitað í fortíðina og
meðal annars sótt í Njálu, Eglu og
Laxdælu. Hvað er það sem heillar
hana við miðaldasamfélagið ís-
lenska? „Það er svo margt, bæði
samfélagsgerðin og bókmennt-
irnar,“ segir hún. „Þetta er fram-
andi heimur í augum barna og mér
finnst bæði nauðsynlegt og
skemmtilegt að kynna hann fyrir
þeim. Ég lít svo á að ég sé að
byggja brýr fyrir börn svo þau
geti ferðast til þessara fjarlægu
tíma. Ég hef farið víða til að kynna
Íslendingasögurnar og miðalda-
samfélagið fyrir krökkum. Hug-
myndin um hefndarskylduna og
sæmdarsamfélagið er nútíma-
krökkum vissulega framandi en
þeim finnst þetta um leið spenn-
andi og heillandi efni. Sjálf eru þau
stöðugt að reyna að setja niður
deilur í frímínútunum í skólanum
og takast á við þörfina fyrir að
svara fyrir sig. Þau eiga auðvelt
með að lifa sig inn í þennan tíma
ef þau fá að nálgast Íslandssöguna
á eigin forsendum. Þau þurfa sitt
eigið lesefni því þau verða að geta
samsamað sig söguhetjunum.“
Hreyft við öllum
skilningarvitum
Um stíl sögunnar segir Bryn-
hildur: „Þetta er saga fyrir nú-
tímakrakka þannig að hún er skrif-
uð á nútímamáli og á að vera
auðlesin. Þegar krakkar eru spurð-
ir hvernig bækur þau vilja lesa
segjast þau kjósa bækur sem eru
spennandi og fyndnar. Ég hef
þetta að leiðarljósi og reyni að
skrifa þannig að textinn renni
þægilega áfram og lesendur sökkvi
inn í söguna. En ég nota talsvert
af gömlum orðum vegna þess að
hluti af tilgangi mínum með sög-
unni er að kynna gamalt samfélag
og fjalla um lífshætti, klæðnað,
leiki, mat og fleira sem tengist
daglegu lífi barna og verður stund-
um út undan þegar fjallað er um
þetta tímabil. Ég sæki líka stund-
um fyrirmyndir í fornritin, til
dæmis hvað varðar mannlýsingar.
Og þegar markmiðið er að blása
lífi í fornt samfélag verður að
hreyfa við öllum skilningarvitum
lesenda, ég vil að þeir sjái Gása-
kaupstað fyrir sér, finni lyktina af
steikta brauðina og brennistein-
inun, heyri snarkið frá eldsmið-
inum og finni fyrir muninum á vað-
máli og líni upp við hörundið.“
Morgunblaðið/Ásdís
Byggir brýr fyrir börn
 Ný barnabók frá Brynhildi Þórarinsdóttur  Spennusaga sem gerist á 13. öld
 Sturla Þórðarson og Þórður kakali meðal sögupersóna
Brynhildur Þórarinsdóttir er
fædd árið 1970. Hún lauk M.A.-
prófi í íslenskum bókmenntum
frá Háskóla Íslands, hefur
starfað við ritstörf og blaða-
mennsku, ritstýrði TMM á ár-
unum 2001-2003 en er nú
lektor við kennaradeild Há-
skólans á Akureyri.
Brynhildur sigraði í smá-
sagnasamkeppni Samtaka
móðurmálskennara árið 1997
með sögunni „Áfram Óli“. Árið
2002 komu út tvær fyrstu
barnabækur hennar: Lúsa-
stríðið, ærslasaga úr nútíman-
um, og Njála, endurritun á
Njáls sögu fyrir börn. Fyrir þá
síðarnefndu hlaut Brynhildur
Vorvindaviðurkenningu IBBY-
samtakanna á Íslandi og fyrir
endurritanir sínar á þremur Ís-
lendingasögum, Njálu, Eglu og
Laxdælu, hlaut hún Norrænu
barnabókaverðlaunin árið
2007. Þá sigraði Brynhildur í
samkeppninni um Íslensku
barnabókaverðlaunin árið
2004 með sögunni Leyndar-
dómur ljónsins.
Sigursæll barna-
bókahöfundur
Brynhildur Þórarins-
dóttir „Þetta er fram-
andi heimur í augum
barna og mér finnst
bæði nauðsynlegt og
skemmtilegt að kynna
hann fyrir þeim.“
Augnabliki síðar
kemur nefnilega
risavaxin maríuhæna aftur
inn á sviðið. 28
»
Morgunblaðið/Kristinn
Arkitektarnir Hjördís Sigur-
gísladóttir og Dennis Jóhannesson
hönnuðu bústaðinn.