Nýr Stormur - 01.10.1965, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR >1. október 1965

HVERGI MEIRA HUSGAGNAURVAL
LAUGAVEGI 26 - SÍMI 22900
Heldur hafa reykvísku blöðin
verið bragðdauf seinustu dag-
ana. í raun vita leiðarahöfundar
þeirra ekki um hvað á að skrifa
og er þetta ósköp skiljanlegt.
Leiðarahöfundarnir eru yfirleitt
leigupennar, sem ekkert mega
segja eða gera nema eftir fyrir-
skipun ofan frá. Og þar uppi er
allt hljótt eins og stendur. Al-
þingi kemur saman 10. október
og þingmenn fara að skrim-
skæla sig hver framan í annan
að venju. Litlu hálfdálkamynd-
imar fara að birtast í blöðunum-
og þingfréttaritararnir teygja
lopann tim einskisvert kjaftæði,
því stóru málin koma ekki
strax. Þingmennirnir hafa raun-
ar ekki mikið um þau að segja,
vegna þess að ráðum er ekki
ráðið á Alþingi, nema að sára-
litlu leyti. Allar meiriháttar
ákvarðanir eru teknar af ríkis-
stjórninni 1 samráði við flokks-
ráðin. Flokksráðunum er aftur
stjórnað af hagsmunaklíkunum
og eru þær margar í hverjum
flokki.
Hrærigrautnum, sem úr
þessu öllu kemur, er síðan
dembt yfir þjóðina og þing-
mennirnir blása sig út af ætt-
jarðarást, sem síðan birtist í
blöðunum, með hálfdálka mynd.
Hinir réttkjörnu fulltrúar þjóð
arinnar á Alþingi, sem hafa
svarið stjórnarskránni eið og
þar með að hlýða engu nema
samvizku sinni, hafa annað
hvort mjög slæma samvizku eða
alls enga, sem er öllu trúlegra
og hafa þeir því, hvað það
snertir, ekki svarið rangan éið.
Þingfréttaritararnir verða að
vera pennaliprir og mega að
sjálfsögðu enga samvizku hafa.
Þeim er gert að segja þannig
frá orðum og gjörðum flokks-
manna blaðanna á þingi, að allt
líti það vel út og samvizkuleys-
ið komi hvergi fram. Lesend-
um blaðanna er svo ætlað að
trúa. En þar bregzt oft boga-
listin. Til er að vísu fólk, sem
trúir öllu, sem í „þess“ blaði
stendur, en því fer sífækkandi,
guði sé lof. Lygin hefur heldur
aldrei verið honum þóknanleg
og bætir þar litlu um þótt þing
menn hafi gengið til kirkju áð-
ur en þeir settust á þingpall.
Það er þó bót í máli, að þing-
fréttariturunum er ekki gert að
sækja kirkju, enda mun það fá-
títt. Það er ömurlegt hlutskipti
fyrir sæmilega greinda menn,
að vera launaðir blekkingasmið
ir.
Þannig er það með þá blaða-
menn, sem skrifa um pólitík í
dagblöðin.
Um leið og ráðamennirnir
hafa ákveðið eitthvað mál, er
pennum blaðanna skipað að
skrifa. Og þeir skrifa án þess
að hafa hugmynd um hvað þeir
eru að skrifa um, hvað þá að
þeim hafi gefizt tími eða kestur
á að kynnast málinu áður,
hvað þá mynda sér skoðun um
það, enda aldrei um þeirra
skoðanir spurt. Vegna þessa m.
a. leiðast þessir menn út í að
skrifa alls konar endaleysu,
sem þeir myndu annars aldrei
gera. Má til gamans benda á
nokkrar setningar úr leiðara
Vísis þ. 24. þ. m. og eru þær
svohljóðandi:
„Bjart er nú framundan, þar
sem áður var blika og sorti.
Aldrei hafa gjaldeyrisvarasjóð-
ir íslenzku þjóðarinnar verið
svo gildir sem þessi misserin.
Þama er nú hálfur annar mill-
jarður í handraðanum. Lengur
emm við ekki beiningamenn 1
gjaldeyrisefnum“.
Svo mörg og brosleg eru þau
orð. Ekki er minnsti vafi á því,
að þessi maður er að skrifa fyrir
peninga og veit ekki hvað hann
á að skrifa. Yfirlætið er að vísu
meðfæddur eiginleiki mannsins,
en fyrr má nú vera. Sannleik-
urinn er sá, að birta sú, sem
ritstjórinn sér, er aðeins hræv-
areldur. Eldur, sem logar án
eldsneytis. Landið skuldar á
fjórða hundrað milljónir í er-
lendum gjaldeyri og þó öllu
meir, ef með eru taldar lausa-
skuldir kaupsýslumanna, sem
bankarnir verða að leysa inn.
Þær upphæðir nema hundruð-
um milljóna. íslendingar fá
stórar gjaldeyrisgjafir árlega
frá Bandaríkjunum, sem síðan
eru lagðarM svokallaðan mót-
virðissjóð. Framkvæmdabank-
inn er byggður upp á gjaldeyr-
isgjöfum í formi matvæla. Ef
gera ætti upp reikningana nú,
væri ekki ein einasta króna til
í gjaldeyri og gjaldeyrisskuld-
irnar yrðu taldar í milljörðum.
Hitt er svo annað mál, að ef
vinir ritstjórans í kaupsýslu-
stétt skiluðu þeim gjaldeyri,
sem þeir hafa stolið undan á
undanförnum árum og áratug-
um, myndi sennilega vera
hreint borð og vel það. Morgun
blaðið talar um það á forsíðu
sama dag, að víða sé deilt um
en á íslandi og er tilefnið til-
raun til stjórnarbyltingar i
Saudi-Arabíu. Munu uppreisnar
menn hafa haft hug á að ná
sjónvarpsstöðinni á sitt vald
ásamt öðrum fjölmiðlunartækj-
um. Ekki er undarlegt þótt
Morgunblaðinu þyki mikið við
liggja að viðhalda sjónvarpinu
af Miðnesheiði í heiðri meðal
þjóðarinnar og er vonandi að
andstæðingar þess hafi ekki
lagt Morgunblaðsskilning i and
stöðu sína við það, þvi eftir
þessu að dæma jafngildir það
stjórnarbyltingu að ónotast við
Þsettir úr stjórnmálasögu.
Framhald at 11. síðu.
stefnuna sjálfa mátti heita að
þingið væri allt á einu máli.
Þó að þessi stefna fari ekki
fram á margar breytingar, þá eru
samt kostir hennar eigi allfáir.
Til þess að gera sér vel ljóst,
hverjir þeir eru, er nauðsynlegt,
að athuga núverandi stjórnarfar
vort til samanburðar og hverjir
megingallar eru á Því. Jafnframt
verða menn að hafa hinar aðrar
umbótastefnur i huga og aðgæta,
hvernig þessi stefna sneiðir fyrir
öll þau sker, sem þær hljóta að
stranda á.
Mjólkárvirkjun
Starfsmann vantar á Mjólkárvirkjun í Arnarfirði til
gripahirðingar og ýmissa annarra starfa. Þarf a<5
vera fjölskyldumaður, en með litla fjölskyldu. Um-
sóknir meS upplýsingum um fyrri störf sendist starfs-
mannadeildinni fyrir 4. október.
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS.
Starfsmannadeild
Laugavegi 116 — Reykjavík'

■■■■■■■■■■•■■■■■■
máli hans, en þeir voru alda
vinir, og hófst sú vinátta
vegna hinnar miklu þekking
ar Jóns á rúnum.
Árið 1658 var hinn ungi
prestssonur Guðmundur Guð
mundsson þá 15. ára að aldri
sendur til Kaupmannahafnar
til náms í Vor Frue skóla. Á
þeim tíma var stríðið milli
Svía og Dana og var hann
tekinn til fanga af Svíum.
Skip það, sem hann var stríðs
fangi á var aftur hertekið af
Dönum og eru líkindi til, að
hér sé um að ræða skip það
sem Jakob Nielsen Dannefer
frá Mön hertók hinn 2. októ
ber 1658. Eftir þetta hætti
Guðmundur við nám sitt og
lét skrá sig í herinn. Var
hann þar í fjögur ár, en þá
var hann leystur út af dönsk
um herramanni, sem tók
hann í þjónustu sína. Hús-
bóndi hans mat hann míkils
bæði vegna dugnaðar hans og
ritleikni. Var Guðmundur í
þjónustu hans fram til árs-
ins 1666, en þá réði hann sig
hjá Soffíu Amaliu, drottningu
og náði mikilli hylli hennar.
Árið 1674 var honum veitt
sýslumanns embættið í Borg
arfjarðarsýslu en þegar
drottning frétti af þessu, lét
hún í ljósi óánægju sína, og
að hún myndi sjá til þess, að
hann fengi betri stöðu hjá
sér. Hann þorði ekki annað
en verða við ósk hennar og
var þá skipaður sem ráðs-
maður eigna hennar á Lá-
landi og giftist þar þýzkri
stúlku af góðum ættum. Um
1680 fékk hann leyfi til að
heimsækja föður sinn á ís-
landi og færði honum að gjöf
frá drottningu mjög dýrmæt
an hökul. Þegar hann hafði
verið um sex mánuði á íslandi
fór hann aftur til Danmerk
ur til bús síns og var í miklu
áliti fyrir störf sín. Síðar var
hann ákærður af bændum
fyrir ofmikla sköttun. Málið
kom fyrir rétt í Kaupmanna
höfn, en hann var sýknaður
af ákærunni. Eftir andlát
drottningar (1685) var málið
tekið upp að nýju. í þetta
skipti tapaði hann málinu og
var leystur frá störfum, þrátt
fyrir að hann héldi því fram,
að hann hefði aðeins hlýtt
yfirboðurum sínum. Þar sem
hann var einnig grunaður
um að hafa skrifað ýms bréf
sem rituð voru i nafni drottn
ingar, en menn þóttust
þekkja rithönd hans á þeim
áleit hann bezt fyrir sig að
hverfa á brott og fluttlst til
Holsetalands og bjó þar í ár
hjá mági sínum, sem var
bryti konungs nálægt Gliick
stad. Þýzkukunnátta hans var
talin mjög góð, og sagt er,
að meðan hann dvaldist
þarna, hafi hann þýtt Pass
íusálma séra Hallgríms Péturs
sonar á þýzku.
Hvarf Guðmundar.
Árið 1688 hverfur hann ger
samlega og eftir það hefur
íslenzkum annálariturum ekki
tekizt að hafa upp á honum.
Það er ekki ólíklegt að hér
sé um herforingjann að ræða.
Ekki er vitað um annan ís-
lending frá þessum tíma sem
lýsingin ætti betur við. Þar
sem Guðmundur á sínum
yngri árum hafði verið í her
þjónustu, er ekki ulíklegt að
hann hafi farið lengra suður
á bóginn og ásamt mörgum
Þjóðverjum látið skrásetja
sig í málalið hertogans af
Savoyen og fljótlega verið
hækkaður í tign og gerður
að herforingja. Samkvæmt
vitnisburði þeim sem annála-
ritarar hafa gefið honum, þar
sem talað er um miklar gáf-
ur, þekkingu hans í herfræð
um, sem hann aflaði sér í
danska hernum og hina góðu
þýzkukunnáttu hans, bendir
allt til þess, að hér sé um
hinn rétta mann að ræða.
Að lokum má geta þess, að
tímatalið bendir einnig til
þess. Guðmundur var fædd
ur 1643. Árið 1707 hefði hann
þvi átt að vera 64 ára gamall
og það er 19 árum eftir að
hann hverfur frá Holseta-
landi.