Nýr Stormur - 05.01.1968, Blaðsíða 2

\
z
SÓÐALEGUR....
Framhald af bls. 1.
rýnenda. Lýsingar á kynlífi
þurfa ekki að vera neitt klám.
Það er fyrst og fremst hugar-
farið sem á bak við býr, sem
gerir slikar lýsingar að klámi,
og ekki sízt í hvaða tilgangi
slikar lýsingar eru skrifaðar.
Það gegnir því mikilli furðu,
að bók þessari, „Ástir sam-
lyndra hjóna“, sem alls ekkert
á skylt við nafnið, skuli hafa
verið tekið með slíkum fögn-
uði, af mönnum, sem litið er
til, sem leiðandi manna í bók-
mcnntalífi þjóðarinnar.
Höfundurinn sjálfur hefir
greinilega hæfileika, sem
gætu enzt honum til verð-
skuldaðrar viðurkenningar og
ef til vill frægðar. Hann hefir
góða frásagnargáfu og gott
vald á tungunni á köflum, en
leggst ofan í svaðið að því er
virðist eingöngu af þörf til
þess — eða þá að hann telur
sig hafa fundið góðan sölu-
jarðveg fyrir ritverk sín.
Menn verða þó að gera til-
raun til að afsaka þennan
unga mann með því, að sálar-
líf hans sé eitthvað brenglað,
því að ósvífni hans virðast
engin takmörk sett, svo sem
sjá má á því, að hann veigrar
sér ekki við að vitná í Einar
Benediktsson, mitt í öllum
óþverranum.
Vel mætti afsaka þessa út-
gáfu, ef hún væri-veruleg á-
deila og þjónaði þeim tilgangi
að gagnrýna og kveða niður
einhvern ósóma. En það er því
miður mjög erfitt að finna
slíka ádeilu og ef hún er fyrir
hendi, þá missir hún marks
fyrir alla aðra en höfundinn
sjálfan.
Skulu nú birt nokkur sýnis-
horn úr þessari „jólabók“ og
gefur á að líta:
Menn skulu vita að í íslenzk
um bókmenntum hefir upphaf
ist fyrirbrigði, sem heitir
„Kenndin Kringlótt vömb“.
Þessi kennd er „talin vera af-
kvæmi fýsibelgs“ — „Af-
kvæmi manns og kenndar eru
hinir svonefndu loðinvemblar,
sem aldrei birtast öðrum en
fælnum dýrum, einkum hest-
um.“ „Kenndin Kringlótt
vömb er algeng meðal flug-
freyja, þar er hún einslags at-
vmnusjúkdómur, einkum á
lengri flugleiðum.
Vegna rúmleysis verða þess-
ar skýringar höfundarins á
kendinni Kringlótt vömb að
nægja.
Höfundur dregur, að hætti
skálda, fram ýmis séreinkenni
á persónum sínum til að gera
þær minnisstæðari. Hér kem-
ur brot úr samtali á bls. 40:
„Sko-sko, Heyrirðu? Haldið
''llORMUR
það sé! Hún njósnar, sagði
pabbi hneykslaður og leit á
Palla, bendandi á mömmu.
Nei, mig þjáir varla myrk-
fælni hjá kvenmanni nema í
bælinu. Af því ég er giftur
draug! Sona-sona, jarmaði
Palli og lyfti undir punginn.“
Á bls. 69 er brot úr samtali:
„Honum verður að vaxa grön,
svo að náttúran í honum glæð
ist, murrar afi.
— Ég er búinn að fá nátt-
úru, segi ég, hún er í pungn-
um.
— Suss, væni minn, segir
amma, þú hefir enga náttúru
fengið. Guð vill það ekki.
Afi hlær, gultenntur í munn
strikinu. Gunna stappar í gólf
ið, tryllt af viðþolslausum
hlátri. Amma nuddar af mér
sápuna. Gunna veinar, og ég
bið guð að láta mér vaxa skegg
eins fljótt og hann geti.
— Víst er ég graður, segi ég
höstugur, graður, graður, grað
ur í eggjapungnum."
Bls. 76:
„Afi stendur mígandi og
spýtir mórauðu undir hesthús
vegg.
Pabbar ykkar eiga engan
eyri, stynur hann, brettir
skorpinn tilla og hreytir
sprænum í vegginn. Þið étið
peningana jafnóðum, gemling
arnir ykkar.
Við görgum, þráttum og
segjum pabba okkar raka sam
an seðlum. Afi ljómar, hlær
og heldur okkur líklega geta
migið, full af þambi.
— Má ég smakka bragð af
þessu ykkar, biður hann og
tekur sopa. Já, þetta er prýði-
legt hland við þorsta; — í röð
og sýnið!
Afi kannar liðið, skoðar tipp
in og tekur tollsopa af hverri
flösku. Við stöndum á öndinni,
hann sýpur mikið tilbúinn að
spræna. Nansý og stelpurnar
fletta kjól og bretta niður bux
ur, og rembast og sperra vömb,
sem rétt frussar á tærnar. Við
strákarnir mígum glitrandi
sprænu. Okkur vöknar um
augu af áreynzlu. Ég bretti
upp á hann eins og afi,
mjólka, rym og þrýsti á hett-
nna. Ég vil fá stóran uppbrett-
an tilla; þessi sprænir engu.
Afi spyr hvert ölgumsið fari,
hvar pungurinn sé. Enginn
pissar jafnhátt og hann. Hann
?æti migið yfir húsþak."
„ . . . . Ég hugsa hvernig ég
getj tælt Nansý í mömmuleik,
læknað fótinn og fært hana úr
buxunum. Strákarnir grípa
hana veinandi og æfa sig á
henni, bláir af kulda og hún
gónir og blæs horkúlum fram-
an í þá, liggjandi á jörðinni.
Ég fer öðruvísi að. Mér er al-
vará.
Nóttin er komin, Nansý mín,
hvísla ég. Liggðu stíf. Ég verð
enga stund.“
Skáldið virðist litlar mætur
hafa á kristinni trú og gerir
tilraun til ádeilu á trúarbrögð
in, á sinn smekklega hátt. Hér
kemur kafli úr ræðu biskups
nokkurs, þar sem hann lýsir
hugrenningum Hallgríms Pét-
urssonar, sem ekki virðist
hafa verið haldinn holdsveiki,
heldur kynsjúkdómi, sem Guð
rún simonardóttir hafði fært
honum frá Algeirsborg.
„Meira en nóg er komið af
sálmum til að syngja næstu
tvær eilífðir. Hér er engu við
að bæta. Árið tvö þúsund geta
sálmarnir sungið sjálfir úr
mettuðum kirkjufjölum. Þeir
verða orðnir þrályndir og
syngja fólki til skapraunar í
velmeguninni.
Rustamennska, klám og ó-
heflaður munnsöfnuður veitti
honum hvíld frá sér og væmni
sálmanna.
Nú lagðist hann í grasið, af
því honum geðjaðist betur að
því að liggja í því, en leggja
það að velli handa kúm og
heiðbláum Iömbum. Konan
böðlaðist með Ijáinn meðan
hann flatmagaði á nýslegnu
túninu í sláttuvísu. Kjóllinn
flettist um læri hörkuduglegr-
ar konunnar í skáranum. Oft
hló hann unz hún lamdi hann
aftur til vits með orfhælnum.
Djöfullegur hlátur hans ,ætl-
aði að setja hana af sönsun-
um. Hann girntist sjúkt klof
hennar, sem aldrei myndi
unna honum hvíldar fyrr en í
gröfinni . . . .“
Undir lok bókarinnar er höf
undur kominn í essið sitt. Ást
kæra ylhýra málið liggur hon
um létt á tungu og nú taka
hjörtu gagnrýnendanna að slá
hraðar. Hvílíkann dýrðaróð
hafa þeir ekki áður lesið. Það
er svo sem ekki um að villast.
Þessi bók er enn betri en Met-
sölubókin. Hér eru stórfengleg
þáttaskil í fslenzkri skáld-
sagnagerð og íslenzkum bók-
menntum almennt. Hér rís
spámaður meðal vor, sem lík-
legur er til að bera hróður ís-
lands víðar og breiðar, en smá
kallar eins og Snorri, Nonni
og Laxnes og gagnrýnendurn-
ir, prófdómendur dagblað-
anna, gefa fyrstu ágætiseink-
unn, sem fer beina leið á skrif
borð úthlutunarnefndar lista-
mannalauna. Og hér er lítið
sýnishorn af snilldinni:
„Þeir fussuðu og slefuðu
hver framan í annan. Þeir
föðmuðust. Og kaupfélags-
stjórinn lét hina geta, hvað
myndin af manninum með
höggormsböllinn kostaði á
vissu pissirii, sem hann vildi
ekki nafngreina, vegna þess
að hann skipti alltaf við þetta
pissirí og þekkti vörðinn ....
— Ég hefi aldrei séð þessar
frægu verjur, sem gera kven-
fólk brjálað; þessar með horn
in og hanakambana, sagði
maðurinn.
— O, þær eru fínar sagði síld
arkóngurinn; alveg fyrsta
flokks, en þær rífa; djöfull
rífa þær. Ég fór með eina
svona til Glasgow. Ég sagði við
næturvörðinn; útvegaðu mér
eina fína; ég lagði tíu pund á
borðið; ég borgaði henni fjöru
tíu pund; en djöfull reif hún;
en hún hefði heldur viljað fá
gaddavír en verða af því. Svo
flaug ég heim um morguninn.
Ég fór aftur í klósettið og
BILA-
VIDGERCIR
Réttingar
Boddýviðgerðir
Almenn
Viðgerðarþjónusta
Pantið tfma f símn S7260
Bifreiðaverkstæði
VAGNS GUNNARSSONAR
Siðumúla 13
FÖSTUDAGUR 5. JAN. 1968.
hringdi á aðstoð flugfreyjunn
ar; ég tók hana þarna á stund
inni og hefði skolað bölvaðri
pfkunni niður hefði það verið
hægt.
— Er ekki hægt að skola
niður f þessum flugvélum,
sagði gamlj maðurinn. Ég hélt
að flugvélarnar væru eins og
skítandi fuglar í loftinu. Það
er bölvaður óþrifnaðttr að
þeim . . .“
Skáldið lýsir af mlklu skáld-
legu innsýni og tilfinningu
athöfnum stúlkurlnar, eftir að
hún vaknaði og útlendingur-
inn var farinn úr rúminu og
kominn inn í baðherbergið á
hótelinu:
„Hann hafði látlð vatn
renna og hitað upp herbergið.
Stúlkan hreinsaði úr baðker-
\
inu skrúfaði sundur sturtu-
handfangið á gormleiðslunni,
lagðist á hnén, spennti upp
rassinn og sprautaði volgu
vatni á milli fótanna. Hún
skrúfaði fullt frá báðum krön
um.
— Æ þetta er þér mátulegt,
að sofna á verðinum, kisulúr-
an þín, hugsaði hún með sér
og tautaði, hvað með öðru
þegar vatnsstraumurinn
meiddi hana. En ég fer ekki
að leyfa þér að verða ólétt, það
veit guð.....Maðurinn svar-
aði ónotum. Stúlkan fór sár-
móðguð í kjólinn. Hún var
talsvert timbruð nema á milli
fótanna. Ég ætti að baða mig
alla, hugsaði hún, mér líður
svo vel á henni, hún er svo
svöl og góð. En fara svona
móðgandi . . ég er reglulega
sár fyrir þína hönd .... vfs-
víst-víst.“
Jæja, lesandi góður. Ætli
þér finnist ekki nóg komið úr
þessum tímamótabókmennt-
um.
Það má ekki á milli sjá, hver
er aumkunarverðastur, höf-
undurinn, ritdómararnir, út-
gefandinn eða úthlutunar-
nefndin.
t
Kannske ert þú ekki á sama
máli. Kannske finnst þér
þetta vera það sem koma skal
í bókmenntum íslendinga?
Tæplega. En findist þér ekki
rétt að Alþingi afnæmi bann-
ið við útgáfu klámrita, áður
en það veitir verðlaun fyrir
svona skrif?
Og þótt hægt sé að fyrirgefa
manni, eins og Ragnari í
Smára margt, er ekki hægt að
fyrirgefa honum að leggja
nafn sitt við þennan bölvaða
óþverra — þið fyrirgefið orð-
bragðið!