Eyjablaðið - 23.12.1947, Qupperneq 8

ÉYJABLAÐIÐ
8
JÓN í HLIÐ:
I M B A
Mcr varO eitt sinn sem oftar gcngiO niOur á bryggju siOla dags i liaust.
}>n rahst cg ú gamlan mann, sem stóO þar i gjólunni, hrimugur i framan, og
var aö bisast viö aö liella úr kolamalum á bil.
„Mig cr alltaf liclzt aÖ hilta, jiar scm shílurinn cr incslur ,“ sagði lianii ug
liló viö mcr œÖrulaust.
þ'ctta var hinn aldurliiiigni rithöfunclur Jón i Hliö. —
Þannig búa íslcndingar aÖ rilhöfundum sinum um miöja tuttugustu
öld, hugsaÖi ég. En ég minntisl þess um leið, að ég átli ógoldna sliuld við
þcnnan grepp mcð gnia og sílaða slteggið. Ég átli eflir að lcsa „Eólli", cinu
löngu skáldsöguna, scin úl. Iiefir kóniið cftir hann.
Síöan liefi ég lcsið „Eólli", og ég varð clihi fyrir vonbrigöum,
Mér pectti ekki ótrúlcgt, þótl börnum okkur og burnabörnum þcetli
btcði merkilegt og ánœgjulegt avinlýrið um Jón i Hlið, cf það yrði varð-
veitt. Það er i senn harmleikur og hctjusaga, að liafa langa cevi vcrið bundinn
flestum stundum við hversdagsleg slörf, cn liafa þó aldrci lálið frásagnar
þrána, þrána til að auðga og fcgra lif samborgara sinna, deyja i barmi scr.
Ég rœð hverjum, sem þcssar linur les, að lcsa „Fólk" eftir Jón i Hlið nú
um hátiOirnar. Og finnist þér lilið til hcnnar homa, allirðu i einrúmi að
shyggnast i barm þinn og alltuga, livort þtí mceltir ekki þcr að skaðlausu
statkha nokkuð sjálfur.
E. B. S.
Kunningi minn, seni allt vildi
fyrir mig gera, léði mér hann
Fák. Þetta var stólpagripur, grár
að lit, og svo tryggur og vinfast-
ur, að ekki þurfti að hefta hann
þar sem við vorum næturgestir,
og Jjegar við fórum yfir djúpar
ár þefaði hann af vatninu. Það
var hans dýptarmælir. Ég sló
aldrei í hann alla þá viku, sem
við vorum saman, en það var
eins og ltann fyndi það á sér, ei
ég vildi fara hraðara.
Jæja, ég komst út ylir ána, og
þegar við komum upp á bakk-
ann, l'laug upp stór lóuhópur,
sem var að fara í haustleiðangur
sinn. Fákur minn, sagði ég. Við
þurfum að liýta okkur út fyrir
fjallið áður en dimmir, og Fákur
lét ekki segja sér það tvisvar. Ég
talaði við hann nokkur vel valin
orð, öðru hverju og liaun vissi
alltaf, hvað ég meinti.
Litli bærinn uppi í holtinu
seiddi mig heim til sín. Hann var
svo lítill og umkomulaus, að
hann hefði eins gctað verið
nokkrir steinar á eyðimörk. Ég
bankaði með svipuhúninum á
bæjarþilið. Út kom bústin kona
í bládropóttum kjól, og önnur
geirvartan stóð út úr barmi kjóls
ins. Jæja, það var nú sláttur og
nóg þjónustubrögð, og þá verður
alltaf húsfreyja á hakanum.
— Gjörið svo vel og gefið mér
vatn að drekka (til málamynda).
— Já, og það var eins og hún
^ypi vatnið fyrir mig. Svo beið
ég æðistund.
— Hana!
— Þakk. Ég drakk einn þriðja
úr líter könnu, sem var Jjann
veg útlítandi, að ég sneri henni
alla vega, til að leita mér að vara-
stæði.
— Þakka yður fyrir og verið
Jjéf nú sælar, og ég fann snert.
af tveirir fingrum.
Fákur var mér vitrari. Hann
drakk úr keknum fyrir norðan
bæinn. Það hefði ég átt að gera
líka.
Ég ætlaði að heimsæk ja Guð-
laug bónda í Ásiun OO' 1 0 rcið Jjví
heim að ba- hans. Þ< -gar ég reið
í h 1; iðið, \ar híifðin gleg kona í
gúigr ;;mum sem sagð i: ..J'etta er
hann
Mc •r i |)etta dá lílið skrít ið,
en hi igsaði ]xj ckki 11 111 |i >að Irck-
ar.
Ég kvaddi dyia, og iíi koin
stúlk a mjög snotur.
f'.r Giiðlaugur l>' óndi heiina?
spurf Vi ég.
— Nci. 1 lann cr í kau| isslaðai -
ferð, og kciimr ckki lyir cn cfl ir
3 úaga.
Eg bjóst lil að k veðj a stúlk-
una og fara. eri í |)\í ki : »111 llús-
freyj: 1 úi úr dyrunum og hcilsaði
mér mjög vingjarnlc ■ga.
— Þú ferð ekki lengra í kvöíd.
Ég skal reyna að láta Jjér ekki
leiðast.
Ekki get ég sagt, að Björg hús-
lieyja væri ræðin til að byrja
með, en seinna kom Jjað.
Daginn eftir, Jjegar ég ætlaði
að fara að týgja mig til burtferð-
ar, kom hún inn í stofuna og
sagði:
— Þú lerð ekkert í dag. Ég er
ekkert farin að tala við þig enn-
Jjá, en það ætla ég að gera, og
okkur veitir ekkert af deginum
til þess.
Hún byrjaði viðtalið á þessa
leið:
— í sumar á engjaslætti sat ég
á rúmi rnínu í baðstofunni og
leit út úm gluggann. Sé ég þá
að maður kemur ríðandi á grá-
um hesti neðan traðirnar. Ég
fór út til Jjess að taka á móti gest
inurn, en sá Jjá engan, og hef ég
ekki séð hann síðan fyrr en
í gær, að Jjú komst. Þetta cr sami
maðurinri og sami hésturinn.
— Mér Jjykir þelta nokkuð
undarlegt, sagði ég.
— [á, Jjað hefur nú margt bor-
ið undarlegt fyrir mig um dag-
ana og fátt komið mér á óvart,
einkum síðan ég fór að eldast.
— Bar minna á því meðan Jjú
varst ung? spurði ég.
— Já, en Jjá dreymdi mig injög
glöggt.
— Dreymdi þig ekki eitthvað
um ókomna ævi Jjfna?
—• Jú, Jjað mátti segja, að hún
væri sem skrifuð bók.
— Þig hei’ur sjálfsagt dreymt
um væntanlegan bónda þinn og
börn, annars gæti ég trúað, að
Guðlaugur hafi ekki verið sá
eini sem þú áttir kost á í þá daga.
— Nei, hann var ekki sá eini.
Það kornu margir og hefur Jjar
vís't valdið mestu, að foreldrar
mínir voru efnaðir, en ég ein-
berni.
— Þótti Jjér GúðlaUgur taka
öllum hinum Iram?
— Nei. Langt fjrá því. Fins og
Jjú veizt er hann ekki fríður mað
ur, ekki gáfaður, cn hann er
vandaður og góður búmaður og
var með efnuðustu ungum mönn
um í sveitinni, og mér var skipað
að taka honum, og svo gerði ég
það.
— Og Jjetta hefur allt blessazt
ljómandi vel. Þið eruð rík og eig
ið mannvænleg börn.
— Já, Jjetta hefur farið vcl. Fg
hef alltaf séð um Jjað, að ekki
kæmi til árekstra, en Jjað var dá-
lítið erlitt fyrst í stað, Jjví ég
halði ekki látið í minni pokann,
Jjegar ég var í föðurgarði. Ég hef
alla tíð verið stórlynd, og Jjað var
allt látið eftir mér. Guðlaugur
hefur gert Jjað líka, en um bú-
skaparhætti utan Itúss hef ég
engu ráðið, og hafði ég Jjó ætlað
mér það.
— Mér þykir ínikið, að Jjessi
skaphöfn Jjín varð ykkur ekki
að ásteytingársteini.
— Nei, Jjað lét ég aldrei eftir
mér að yrðast við hann.
Eigum við ekki að koma inn í
baðstolu. Það er hlýrra Jjar en
hér, og hún stóð upp og ég fór
á cftir henni upp stigann. Þegar
upp á loftið kom, varð mér litið
yfir í rúm, senr stóð á móti stig-
anum. í rúminu lá gömul kona
og varð mér mjög starsýnt á
hana. Andlit hennar var þannig,
eins og það væri allt útgrátið og
hún væri að gráta.
Þegar við vorum setzt, spurði
ég Björgu húsfreyju, hvaða kona
Jjetta væri, og hvernig högum
liennar væri háttað.
— Það er nú löng og raunalcg
saga, og Jjó ég sé ekki kunnug
henni til hlítar. Jjá mun ég Jjó
Jjekkja sögu liennar be'tur en
flestir aðrir.
— Imba er blind og búin að
\ era Jjað mestan hluta ævinnar.
ÁSI f BÆ:
Blóm/ð hvíta
í skugga Inissins sat ég einn og syrgði
l>ti svörln nóll cr /1 jtijjað hafði dagsins nekt.
I’á sá cg fiig, hið hvíta bjarta blóni
ng birla piu að hjart.a rninu hneig.
Og angan jnn ntcr varð liin dýrsta veig.
Aj vörum clagsins heyrði cg pann óni
cr blóð iiiill liafði þúsund ncctur þrdið.
Ó, livíta blótn
nú bifust rökkrið vart
cr bíð cg aiigan þins.
Og þctta sern i draurni
úr kyrrð þig kallar
er kliður hjarta rníns.