Morgunblaðið - 16.02.2011, Blaðsíða 18

18 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. FEBRÚAR 2011
–– Meira fyrir lesendur
.
Morgunblaðið gefur út ÍMARK
fimmtudaginn 3. mars og er tileinkað
íslenska markaðsdeginum sem ÍMARK
stendur fyrir en hann verður haldinn
hátíðlegur 4. mars.
PÖNTUNARTÍMI AUGLÝSINGA:
Fyrir kl. 16, fimmtudaginn 24. febrúar.
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105
kata@mbl.is
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
ÍMARK íslenski
markaðsdagurinn
S
É
R
B
L
A
Ð
MEÐAL EFNIS:
Viðtöl við fyrirlesara ráðstefnunnar
Viðtal við formann Ímark
Saga og þróun auglýsinga
hér á landi
Neytendur og auglýsingar
Nám í markaðsfræði
Góð ráð fyrir markaðsfólk
Tilnefningar til verðlauna
Hverjir keppa um
Lúðurinn
Viðtöl við fólkið á bak
við tjöldin
Ásamt fullt af öðru
spennandi efni
Ungur námsmaður,
Kristinn Ingi Jónsson,
fór lofsamlegum orðum
hér í blaðinu um hug-
takið græðgi og taldi
græðgina knýja mann-
kynið áfram. Þetta er
rangt og er útbreiddur
misskilningur hér á
landi sem erlendis í
hópi harðlínumanna.
Ennfremur er mann-
lífið á jörðinni í hættu vegna þess að
hagkerfin hafa fært litlum hópi
manna stærstan hluta eigna og fjár-
magns jarðarbúa. Hér súpum við
seyðið af gjörðum manna sem greip
græðgi, manna sem varðaði ekkert
um almenning eða lögmálin þekktu.
Launakjör þeirra og lífsstíll var ekki
í samræmi við líf okkar hinna. Þeir
skömmtuðu einum bankastjóra 70
milljónir á mánuði í laun meðan
„stjórnmálastéttin“ öll, svo þekkt
dæmi sé tekið, 63 þingmenn og 12
ráðherrar, hafði samtals 39 milljónir
á mánuði. Bónuskerfi einkabank-
anna var bundið eigendum bank-
anna, ekki fólkinu á gólfinu. Þeir
tóku sjálfum sér milljarða á milljarða
ofan og rændu peningastofnanirnar
innan frá. Þeir sem gagnrýndu þessa
þróun voru dæmdir afdalamenn í
torfkofum sem ekki skildu bissness á
alþjóðavettvangi.
Græðgin er löstur, meinsemd og
óhóf á hvaða sviði sem hún birtist,
græðginni fylgir bölvun. Gróði,
gróðavon eða gróðahyggja eru hins
vegar aflhvatar sem knýja menn og
þjóðir, einstaklinga og fyrirtæki
áfram. Sígandi lukka er best. Maður
sem hefur gróðavon að leiðarljósi
fyrir sig og samfélag sitt og vinnur
samkvæmt góðum gildum siðfræð-
innar gerir sjaldan rangt. Hinn sem
er knúinn áfram af græðgi er oftast
veikur eða spilltur og miskunnarlaus
gagnvart sjálfum sér og öðrum.
Græðgin hreykir sér
Meira að segja prófessorar í há-
skólunum hafa alið á gróðahyggju
jafnvel græðgisvæð-
ingu í leiðinni eins og
ekkert annað skipti
máli í lífinu en pen-
ingar. „Að græða á dag-
inn og grilla á kvöldin,“
varð boðorð eins þeirra.
Lögmál lífsins býr
innra með mörgu fólki
og það veit að græðgin
drepur og spillir litlum
sem stórum sam-
félögum. Græðgin
hreykir sér og eitrar öll
samskipti manna. Bók
bókanna boðar „í svita þíns andlitis
skalt þú brauðs þíns neyta“, auðfeng-
inn gróði spillir. Góðir hlutir gerast
hægt sagði gamla fólkið. Allt kann sá
sem hófið kann. Sjaldan launar kálf-
urinn ofeldið, honum hefnist fyrir
bölvaða græðgina, bætti það við. Eft-
ir ofsaárás frjálshyggjunnar, græðg-
innar er mikilvægt að menn og þjóð-
félög geri með sér nýjan sáttmála um
siðferði og lífssýn. Það er til annar
mælikvarði um hamingjuna sem er
mikilvægari en krafan um gróða. Það
er sameiginlegur árangur fjöldans
t.d. í gegnum samvinnu eða sam-
takamátt í íþróttum eða allir hafi
jafna hlutdeild í hagnaði fyrirtæk-
isins í gegnum ákvæði um bónus sem
við þekkjum.
Við sem töldumst gamaldags
framsóknarmenn vildum verja hið
blandaða hagkerfi. Hér var beint og
óbeint alið á því að einstaklingurinn
einn og sjálfur ætti bara að hugsa um
eigin hag. Enginn vill að hinir spilltu
sem hruninu ollu komi aftur bak-
dyramegin í atvinnulífið, þeir eiga
alla vega um sinn að hverfa út úr ís-
lensku atvinnulífi.
Hvað sögðu öldungarnir 2008?
Ég minnist viðhorfs tveggja öld-
unga frá árinu 2008 sem voru þjóð-
þekktir menn. Það voru þeir Sig-
urbjörn Einarsson, fyrrv. biskup, og
Steingrímur Hermannsson, fyrrv.
forsætisráðherra, báðir horfnir af
sviðinu. Ég var staddur í Þjóðleik-
húsinu í mars 2008, þar tekur Sig-
urbjörn Einarsson við íslensku verð-
laununum úr hendi menntamála-
ráðherra. Hann gengur upp á sviðið
hátt í eitt hundrað ára gamall, hefur
upp sína miklu rödd sem fyllir Þjóð-
leikhúsið og segir eitthvað á þessa
leið: – Nú hef ég áhyggjur af ís-
lenskri þjóð, græðgin sem viðgengst
gerir það að verkum að menn sjá
ekkert lengur nema glæsivelli og fé-
þúfur.
Steingrímur hins vegar varð átt-
ræður í júní sama ár og var honum
haldið málþing af því tilefni, þar tók
fréttamaður hann tali. Fréttamað-
urinn spyr um viðhorf hans til efna-
hagsmálanna. Hér var allt í algleymi,
útrásarvíkingar í einkabönkum áttu
sviðið og þeir sem vöruðu við og
töldu ástandið varasamt voru snupr-
aðir. Steingrímur Hermannsson
svarar spurningunni um efnahags-
ástandið eitthvað á þessa leið: – Ég
hef áhyggjur af því, ég verð að segja
það. Áhyggjur af hverju spyr frétta-
maðurinn. – Ég óttast að mjólk-
urkýrnar séu komnar út í fjóshaug-
inn. Hvað meinarðu er spurt. – Ja
það var alltaf fyrsta verk okkar
strákanna á vorin að girða fjóshaug-
inn af svo mjólkurkýrnar færu ekki
út í hann. Hvað kemur þetta fjós-
haug og mjólkurkúm við spyr frétta-
maðurinn. – Ég óttast að margir
duglegustu mennirnir okkar séu
komnir út í forina og séu að draga
þjóðina með sér. Hér hefur græðgin
ráðið ferðinni, vantað girðingar og
reglur til að stöðva græðgis-
væðinguna.
Báðir þessir menn nefna græðgina
sem hættulegt afl. Þeir voru mótaðir
af hugsun kynslóðar sem gerði Ís-
land að velsældarríki, virt og dáð fyr-
ir manndóm, dugnað, heiðarleika og
drengskap. Græðginni á að sökkva á
fertugt dýpi, hún er skaðvaldur í lífi
fjölskyldna og þjóða.
Græðgi er löstur – „drepur,
lamar, eyðileggur“
Eftir Guðna
Ágústsson » Græðginni á að
sökkva á fertugt
dýpi, hún er skaðvaldur
í lífi fjölskyldna og
þjóða.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fyrrv. alþm. og ráðherra.
Síðastliðinn sunnu-
dag var þingmaðurinn
Þór Saari í viðtali hjá
Jóni Ársæli í þættinum
Sjálfstætt fólk. Í þætt-
inum talaði Þór niður
til álvinnslunnar í land-
inu, talaði m.a. um
„helvítis álverið“,
„spyrna þyrfti við fót-
um varðandi frekari ál-
bræðslur á landinu en
orðið er“ og „áhættunnar vegna
væri ekki vit að setja fleiri egg í þá
körfu“.
Síðar í þættinum var hann beðinn
um að koma með skýr og klár dæmi
um spillingu í íslensku stjórnmálalífi
og nefndi hann þá HS Orku í því
sambandi. Orðrétt sagði hann: „Í
fyrra skilaði HS Orka 6,8 milljarða
hagnaði, Reykjanesbær fékk 50
milljónir af því, – sem skiptir engu
máli. 6,8 milljarðar fara til Kanada.“
Í kjölfarið nefndi hann
svo að íslenskir stjórn-
málamenn og stjórn-
málaflokkar væru að
gæta einhverra ann-
arra hagsmuna, sem
væru undir yfirborðinu
og þyrftu að koma í ljós
síðar.
Þór til fróðleiks er
rétt að benda á að HS
Orka selur stóran hluta
af framleiðslu sinni til
„helvítis álveranna“
eins og hann orðaði svo smekklega
sjálfur og er verð raforkunnar tengt
álverði. Vegna mikillar hækkunar á
áli á heimsmarkaði á árinu 2009 voru
framtíðarsamningar um raforkusölu
fyrirtækisins tekjufærðir sem nem-
ur 7,1 milljarði króna. „Helvítis ál-
verin“ hans Þórs voru því valdur að
því að HS Orka skilaði þeim mikla
hagnaði sem Þór sagði að yrði flutt-
ur til Kanada. Vissulega komu þess-
ar fjárhæðir ekki inn í fyrirtækið á
árinu 2009 og gera kannski aldrei.
Því síður voru þær fluttar til útlanda
eins og „hagfræðingurinn“ fullyrti í
þættinum.
Leigugjald Reykjanesbæjar sem
sveitarfélagið fær fyrir afnot HS
Orku að auðlindinni – auðlind sem er
nú að fullu í eigu sveitarfélagsins –
er um 50 milljónir á ári og mun skila
sér áfram til sveitarfélagsins næstu
65 ár. Það er hæsta afgjald (leigu-
gjald) sem undirrituðum er kunnugt
um þegar kemur að auðlindagjaldi
fyrir aðgang að jarðhita eða vatns-
afli hér á landi.
Í sjálfu sér er mér sama þótt
„hagfræðingurinn“ geri svo lítið úr
sjálfum sér og menntun sinni að
setja fram staðhæfingar sem eru
rangar og villandi. Verra þykir mér
að hann leyfi sér að gefa í skyn að
menn séu að vinna „á laun“ að hags-
munum annarra en íbúa sveitarfé-
lagsins og þjóðfélagsins í heild. Þór
– mér þykir pólitík þín vera ódýr og
einföld og er ósammála þér í flestu
því sem þú setur fram en ég efast
samt ekki um að þú setur hana fram
af bestu samvisku og trú um að hún
sé þjóðinni fyrir bestu. Ég ráðlegg
þér að temja þér þá kurteisi að gera
ráð fyrir því sama þegar þú talar um
aðra stjórnmálamenn þó að þú sért
ósammála þeim í skoðunum. Jafn-
framt að þú hættir að væna menn
um óheiðarleika, eins og hags-
munagæslu fyrir aðra en íbúa þessa
lands, þegar þú hefur ekkert fyrir
þér í slíkum óhróðri.
Í tilefni orða Þórs Saari
Eftir Böðvar
Jónsson
» Í sjálfu sér er mér
sama þótt „hagfræð-
ingurinn“ geri svo lítið
úr sjálfum sér og
menntun sinni að setja
fram staðhæfingar sem
eru rangar og villandi.
Böðvar Jónsson
Höfundur er bæjarfulltrúi í Reykja-
nesbæ og formaður bæjarráðs.
Það ber ekki vitni um
mikla tengingu við
raunveruleikann að
heyra forystumenn
launþega halda því
fram að þá varði ekkert
um hvort sátt náist um
málefni sjávarútvegs á
Íslandi. Sjávarútvegur
skiptir okkur öll máli.
Án verkefna úr þeirri
atvinnugrein væri t.d.
fyrirtækið okkar, Eyjablikk, aðeins
svipur hjá sjón. Sennilega væru Eyj-
ar ekkert annað en blómleg sum-
arhúsabyggð án sjávarútvegs.
Ég flutti til Vestmannaeyja árið
1997 og stofnaði fyrirtækið okkar
sama ár. Markmið mitt var að skapa
mér eins samfelld verkefni og kostur
var. Fyrsti starfsmaðurinn var ráðinn
árið eftir og smám saman hefur þeim
fjölgað og eru nú orðnir níu. Verk-
efnin eru fjölbreytt en að stærstum
hluta tengd sjávarútvegi; færibönd,
kör, lagnir, loftræstikerfi og ýmis
konar viðhald. Þrír fjórðu hlutar velt-
unnar tengjast verkefnum fyrir sjáv-
arútveginn.
Blikur á lofti
Ég þekki það af samtölum við
suma af viðskiptavinum okkar að þeir
voru ekkert of sælir með kvótakerfið
á sínum tíma en lærðu að lifa með því.
Sumir hafa hins vegar teflt of djarft
og verða að taka afleiðingunum eins
og aðrir sem reisa sér hurðarás um
öxl. En nú eru blikur á lofti og ég hef
meiri áhyggjur af því hver áhrif fyr-
irhugaðra breytinga verða á íbúana í
Eyjum. Undanfarin ár
hefur ríkt óvissa um
framtíð sjávarútvegs-
ins. Hún snertir beint
þá sem eiga allt sitt
undir þjónustu við at-
vinnugreinina. Nú er
svo komið að stærstu
sjávarútvegsfyrirtækin
slá á frest verkefnum,
sem þau annars hefðu
ráðist í ef fyrir lægi
skýr stefna um fisk-
veiðistjórn til framtíðar.
Þar af leiðandi erum við ekki að sjá
verkefni sem annars væru kominn á
hönnunarstig eða jafnvel í útboð hjá
þeim. Hvað verkefnastöðuna varðar
þá vitum ekkert hvað tekur við eftir
að loðnuvertíð lýkur.
Treystum byggð í Reykjavík
Í lögum um stjórn fiskveiða segir
m.a. að markmiðið sé að treysta
byggð í landinu. Stefna núverandi
stjórnvalda er í fullu samræmi við
þau markmið. Gallinn er sá að verði
henni framfylgt óttast ég að það verði
aðeins í borgarlandinu sem byggðin
stendur traustari fótum á eftir.
Treystum byggð
í Reykjavík
Eftir Stefán Þ.
Lúðvíksson
Stefán Þ. Lúðvíksson
» Gallinn er sá að verði
henni framfylgt ótt-
ast ég að það verði að-
eins í borgarlandinu
sem byggðin stendur
traustari fótum á eftir.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Eyjablikks ehf. í Vestmannaeyjum.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500
www.flis.is • netfang: flis@flis.is
Allt fyrir baðherbergið