Morgunblaðið - 31.03.2011, Síða 16

16 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. MARS 2011
FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Barack Obama, forseti Bandaríkj-
anna, hefur sagt að hann útiloki ekki
þann möguleika að senda
uppreisnarmönnum í Líbíu vopn til
að steypa einræðisstjórn landsins af
stóli. Stjórnvöld í Bretlandi og
Frakklandi hafa einnig léð máls á
þessum möguleika en a.m.k. þrjú
ríki, sem taka þátt í lofthernaðinum í
Líbíu – Danmörk, Noregur og
Belgía – leggjast gegn því að upp-
reisnarmönnunum verði send vopn.
Hillary Clinton, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, kvaðst telja að
ályktun öryggisráðs Sameinuðu
þjóðanna frá 17. mars heimilaði
vopnasendingar til líbísku
uppreisnarmannanna. William
Hague, utanríkisráðherra Bret-
lands, tók í sama streng og sagði að
ályktunin heimilaði „aðstoð við fólk
til að gera því kleift að verja sig við
sérstakar aðstæður“.
Breskir fjölmiðlar höfðu eftir sér-
fræðingum í þjóðarétti að slík aðstoð
kynni að vera brot á ályktun öryggis-
ráðsins frá 26. febrúar um bann við
sölu vopna til Líbíu. „Bannið virðist
ná til allra í átökunum og þar af leið-
andi er ekki hægt að sjá uppreisnar-
mönnunum fyrir vopnum,“ hafði The
Guardian eftir Philippe Sands, pró-
fessor í þjóðarétti við University
College í London.
Stjórnvöld í Frakklandi og á Ítalíu
telja að ályktunin, sem heimilar „all-
ar nauðsynlegar aðgerðir“ til að
vernda íbúa Líbíu, leyfi ekki vopna-
sendingar til uppreisnarmannanna.
„Ég minni á að þetta er ekki hluti af
ályktun SÞ – sem við Frakkar hvik-
um ekki frá,“ sagði Alain Juppé,
utanríkisráðherra Frakklands.
Hann bætti þó við að Frakkar léðu
máls á viðræðum við bandamenn
sína um að vopna uppreisnarmenn-
ina.
„Við erum ekki í Líbíu til að vopna
fólk, heldur til að vernda fólk,“ sagði
Anders Fogh Rasmussen, fram-
kvæmdastóri NATO. Stjórnvöld í
Belgíu, Danmörku og Noregi tóku í
sama streng.
Örlar á al-Qaeda
Hillary Clinton viðurkenndi að
bandarísk stjórnvöld vissu ekki nógu
mikið um byltingarráð uppreisnar-
mannanna í Líbíu. James Stavridis,
aðmíráll og yfirmaður herafla
NATO, sagði að í leyniþjónustu-
gögnum kæmu fram óljós merki um
að al-Qaeda eða Hizbollah ættu full-
trúa í byltingarráðinu og rannsaka
þyrfti það betur.
The New York Times hefur eftir
Bruce O. Riedel, bandarískum sér-
fræðingi í málefnum Mið-Austur-
landa, að ekki sé vitað hversu margir
uppreisnarmannanna komi úr röðum
íslamskra öfgamanna. „Spurningin
sem við getum ekki svarað er þessi:
Eru þeir 2% uppreisnarmannanna,
20%, eða jafnvel 80%?“
Ljá máls á því að senda vopn
Reuters
Vilja vopn Uppreisnarmenn fagna á brynvagni sem þeir náðu af liðsmönnum Gaddafis í bænum Ajdabiyah.
Öryggissveitir Gaddafis sneru vörn í sókn í gær og náðu þremur bæjum á sitt vald, Ras Lanuf, Uqayla og Brega.
 Stjórnvöld í Bandaríkjunum, Bretlandi og Frakklandi útiloka ekki þann möguleika að vopna upp-
reisnarmenn í Líbíu  Sérfræðingar í þjóðarétti telja slíka aðstoð geta verið brot á vopnasölubanni SÞ
Tvíeggjað sverð
» Þeir sem leggjast gegn
vopnasendingunum segja þær
geta orðið til þess að vestrænu
ríkin dragist inn í langvinnt
borgarastríð í Líbíu.
» Bandaríkjamenn hafa
slæma reynslu af því að vopna
uppreisnarmenn, m.a. þegar
þeir dældu vopnum í íslamista
sem börðust gegn sovésku
hernámi í Afganistan. Margir
þeirra börðust seinna með tali-
bönum gegn Bandaríkjaher.
Franski heimspekingurinn Bern-
ard-Henri Lévy hlýtur að teljast
áhrifamesti heimspekingur heims
nú um stundir eftir að hafa gegnt
mikilvægu hlutverki í því að fá
Nicolas Sarkozy, forseta Frakk-
lands, til að samþykkja hernaðar-
íhlutun í Líbíu.
Lévy tók málstað uppreisnar-
manna í Líbíu upp á sína arma eftir
að hafa átt fund með Mustafa Abdul
Jalil, leiðtoga byltingarráðs þeirra
og fyrrverandi dómsmálaráðherra
Líbíu. Lévy fór til Líbíu 4. mars á
vegum franska blaðsins Libération,
tók viðtal við Jalil og spurði hann
hvort byltingarráðið gæti sent full-
trúa til Parísar. „Ég hringdi í for-
seta Frakklands frá Benghazi og
sagði við hann: Hér er gott fólk;
þessir menn hafa sömu gildi og við
og deyja, hver einn og einasti, ef við
leyfum Gaddafi að ljúka glæp-
samlegri rökleiðslu sinni. Myndir
þú samþykkja að taka á móti þeim í
París og senda slátraranum sterk
skilaboð?“ sagði Lévy í viðtali við
Global Viewpoint Network. Nokkr-
um dögum síðar fóru þrír fulltrúar
byltingarráðsins í Élysée-höll til að
ræða við Lévy og Sarkozy.
Skömmu síðar viðurkenndi Sar-
kozy byltingarráðið sem lögmæta
ríkisstjórn Líbíu.
Franska blaðið Le Figaro sagði
að Sarkozy hefði hringt í Lévy 17.
mars og sagst hafa ákveðið að beita
sér af alefli fyrir loftferðabanni yfir
Líbíu. Síðar um daginn samþykkti
öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
ályktun sem heimilaði að „öllum
nauðsynlegum aðferðum“ yrði beitt
til að vernda íbúa landsins, þó ekki
hernámi.
Brella óvinsæls forseta?
Bandaríski blaðamaðurinn og
Pulitzer-verðlaunahafinn Anne
Applebaum veltir því fyrir sér í
grein í vefritinu Slate hvort Sar-
kozy hafi ákveðið að beita sér fyrir
hernaðaríhlutuninni í því skyni að
auka sigurlíkur sínar í forsetakosn-
ingunum í Frakklandi á næsta ári.
„Nicolas Sarkozy er óvinsæll
vegna spillingar ríkisstjórnarinnar,
vegna þess að efnahagur Frakk-
lands er veikari en hann ætti að
vera, vegna þess að hann og fyrr-
verandi utanríkisráðherra hans
veðjuðu á vitlausan hest í Túnis, og
vegna þess að hann er reikull og
óútreiknanlegur,“ skrifar Apple-
baum í Slate. „Með því að taka af-
stöðu með tilfinningaþrungnu
ákalli Lévys um hernaðaríhlutun í
mannúðarskyni – ákvörðun sem
kom jafnvel utanríkisráðherra hans
á óvart – virðist Sarkozy halda að
hann geti fengið einhverja hlut-
deild í glamúr heimspekingsins,“
segir Applebaum og skírskotar til
þess að Lévy minnir stundum á
poppstjörnu. „Sarkozy vonar aug-
ljóslega að líbíska ævintýrið geri
hann vinsælan líka. Þetta kemur
engum á óvart. Á ráðstefnu í Bruss-
el um helgina fylgdist ég með
frönskum þátttakanda stæra sig af
forystuhlutverki Frakka í lofthern-
aðinum. Mínútu síðar var hann
hjartanlega sammála því að þetta
væri brella til að stuðla að endur-
kjöri Sarkozy.“
Kosningabrella
í boði fransks
heimspekings?
 Sarkozy sagður hafa beitt sér fyrir
hernaði til að auka sigurlíkur sínar
Reuters
Spekingurinn Lévy á leið til fundar við fulltrúa líbískra upreisnarmanna.
Reuters
Forsetinn Sarkozy á fundi ESB.
Ákveðið hefur verið að ákæra líbíska konu, Iman al-Obeidi, sem fór inn í
hótel erlendra fréttamanna í Tripolí um helgina til að segja þeim að liðs-
menn Muammars Gaddafis hefðu nauðgað henni.
Obeidi var handtekin á laugardag eftir að hún skýrði fréttamönnunum
frá því að fimmtán hermenn hefðu nauðgað henni. Talsmaður einræðis-
stjórnar Gaddafis sagði að nokkrir af hermönnunum hefðu kært hana
fyrir rangar sakargiftir. „Drengirnir sem hún sakaði um nauðgun hafa
höfðað mál gegn henni vegna þess að það er alvarlegt lögbrot að saka
menn um kynferðisglæpi,“ sagði talsmaðurinn.
Óljóst er hvort konan er enn í haldi lögreglunnar í Tripolí. Einn forystu-
manna líbíska byltingarráðsins segir að nákominn frændi Muammars
Gaddafis sé á meðal hermannanna sem nauðguðu konunni. Hann kvaðst
telja að liðsmenn harðstjórans hefðu nauðgað fjölmörgum öðrum konum
í því skyni að skapa skelfingu meðal landsmanna og hræða þá frá því að
rísa upp gegn einræðisstjórninni.
Fórnarlambið verður ákært
LÍBÍSK KONA SAKAR HERMENN UM NAUÐGUN
Reuters
Nauðgað Obeidi á hóteli í Tripolí.
Skannaðu kóðann
til að lesa það nýj-
asta um Líbíu