Morgunblaðið - 06.10.2011, Blaðsíða 20

S
kyndilega eru alþingismenn orðnir
réttlausir. Það má henda í þá eggj-
um, tómötum og alls kyns óþverra,
án þess að þeir sem það geri séu
kallaðir til ábyrgðar fyrir ofbeldis-
fullar gjörðir sínar. Þingmennirnir, fórn-
arlömbin, fara svo afar varlega í að fordæma
það ofbeldi sem þeir verða fyrir. Engu er lík-
ara en þeir hafi misst alla sjálfsvirðingu og
telji að þeir eigi engan rétt.
Við vitum hvernig fer fyrir þeim sem glatar
virðingu fyrir sjálfum sér. Aðrir hætta sam-
stundis að bera virðingu fyrir honum og geta
endalaust réttlætt fyrir sjálfum sér að það sé í
góðu lagi að fá útrás með því að sparka í hann.
Hann liggur svo vel við höggi og það er lítil
hætta á að hann fari að bera hönd fyrir höfuð
sér. Nú eru þingmenn komnir í þessa vondu
stöðu fórnarlambsins og þeir finna enga útgönguleið.
Það er heldur enginn að hjálpa þeim. Allra síst fjöl-
miðlar.
Fjölmiðlar hafa unun af mótmælum. Eggjakast er flott
fyrsta frétt í sjónvarpstímum og prúðbúið fólk í vanda er
ómótstæðilegt myndefni. Tölum ekki um ef það skyldi fá
á sig högg og falla í götuna. Þetta eru sko fréttir í lagi!
Á dögunum spurði fréttamaður í sjónvarpi spurningar
sem ætti að þykja sjálfsögð: Er réttlætanlegt að kasta
eggjum að alþingismönnum, er það ekki ofbeldi? Á
næstu dögum urðu fjölmargir til að segja að svona
spurning væri grófleg aðför að hundruðum eða þús-
undum sem mótmæltu friðsamlega. Reyndar
vakti sérstaka athygli manns að fjölmiðla-
maður skyldi bera fram þessa spurningu því
fréttaflutningur flestra fjölmiðla byggist á
sérkennilegu afstöðuleysi gagnvart ofbeld-
isverkunum á Austurvelli, rétt eins og þarna
hafi sjálfsagðir og eðlilegir hlutir átt sér stað.
Þetta var víst verknaður sem engin ástæða
þykir til að fordæma, af því að þarna var reitt
fólk á ferð. Og svo voru þetta víst ekki allir,
bara sumir, sem köstuðu eggjum.
Ef líkamsárás er gerð í miðbænum á helg-
arnótt heyrum við þá rökin um að hundruð
manna hafi hagað sér vel í miðbænum og þess
vegna sé fréttin af líkamsárásinni tekin úr
samhengi og gróflega ýkt? Nei, við heyrum
það ekki. En þegar alþingismenn verða fyrir
ofbeldi heyrast raddir, meðal annars frá tals-
manni Hagsmunasamtaka heimilanna, um að óþarfi sé að
einblína á þá fáu sem gerðust brotlegir.
Svo heyrast rökin um að það sé allt í lagi að kasta eggj-
um að þingmönnum af þeir séu svo vondir við þjóðina.
Við höfum sem sagt rétt á því að beita þingmenn ofbeldi
og subba út Alþingishúsið af því að lánin okkar eru verð-
tryggð eða vegna þess að kaupið okkar er of lágt. Mikið
óskaplega hefur fólk sem býður manni upp á svona mál-
flutning litla siðferðiskennd. En þeir sem vilja réttlæta
ofbeldi velja iðulega að fara ómerkilegustu leiðir. Við eig-
um ekki að taka undir með þeim og við eigum ekki að
þegja og láta eins og ofbeldi sé í lagi. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Réttlausir þingmenn
20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Rannsókn-arnefndAlþingis
heyktist á fyrirætl-
unum sínum um að
veita Alþingi álit á
því hvort efni
stæðu til þess að
draga rykfallin
ákvæði um Lands-
dóm fram og
ákæra ráðherra,
einn eða fleiri,
vegna meintrar hlutdeildar í
falli íslenska bankakerfisins.
Nefnd á vegum Alþingis fékk
það verkefni að leggja mat á
störf og niðurstöður fyrri
nefndarinnar og skila frá sér
niðurstöðum og tillögum. Sú
nefnd reis ekki undir sínu
verkefni og lét sér nægja að
klippa til efni úr skýrslunni
sem hún átti að skoða og
skeyta því saman í langan
texta, sem lítið gagn var að.
Nefndarmenn töluðu í fram-
haldinu mjög um sína miklu
vinnu við verkið, svo helst
minnti á hinar hvimleiðu ræður
Steingríms J. Sigfússonar um
sig og sinn dugnað og þreytuna
sem af honum hefur leitt.
En eina vinnan og eina sjálf-
stæða framtak meirihluta
hinnar verklitlu nefndar þings-
ins beindist að því að draga til-
tekna ráðherra fyrir Lands-
dóm. Þess var síðan gætt við
framkvæmd atkvæðagreiðslu
um það hugðarefni að telja
sauði svo að Geir H. Haarde,
fyrrverandi forsætisráðherra,
yrði örugglega einn látinn sitja
uppi með Svarta Pétur þessa
spilverks. Einkar ógeðfellt var
að horfa á framgöngu ein-
stakra þingmanna í því máli.
Nú hefur Landsdómurinn
vísað frá, að kröfu lögmanns
Geirs, tveimur veigamiklum
liðum ákærunnar á hendur
honum með vísun til þess að
þeir væru ekki tækir til að
hljóta þar efnislega meðferð.
Nú er það svo að ástæður þess
að Landsdómurinn tók þessa
afstöðu eru ekki nýtilkomnar.
Þær lágu allar fyrir og blöstu
við öllum þegar hinir haturs-
fullu þingmenn, sem í hlut
áttu, báru fram eða samþykktu
ákæruliðina. Þetta
voru ekki leyndir
gallar. Og á þá var
bent. Þess vegna
er skömm þeirra
sem skipuðu sér í
sæti ákærandans í
málinu svo mikil
núna.
Ákæruliðir sem
eru svo meingall-
aðir að þeir geta
þegar af þeirri
ástæðu ekki hlotið efnis-
meðferð mega aldrei leiða til
ákæru. Í 15 manna dómi, lang-
fjölmennasta dómstól sem
nokkru sinni hefur fellt dóm
eða úrskurð síðan landið fékk
stjórn eigin mála í hendur, var
ENGINN dómari sem taldi að
ákæruliðirnir tveir fengju
staðist. Sú niðurstaða er þung-
ur áfellisdómur yfir ákærand-
anum, nafngreindum ein-
staklingum í meirihluta á
Alþingi.
Við þetta bætist að þeir
ákæruliðir sem eftir standa og
geta gengið til efnismeðferðar
virðast bera með sér að ekki sé
hægt að vænta annars en
sýknudóms vegna þeirra.
Flestum var löngu orðið
ljóst að þessi málatilbúnaður
allur á hendur Geir H. Haarde
var af pólitískri rót runninn og
sem slíkur lýðræðislegt feigð-
arflan. Þegar nú liggur fyrir til
viðbótar hvert er álit 15 dóm-
ara í Landsdómi á drjúgum
hluta á málatilbúnaðinum, þá
ættu allir að geta stutt nú þeg-
ar ákvörðun um að skrípa-
leiknum linni.
Ákærandi máls getur hve-
nær sem er séð að sér og er í
raun skyldugur til að gera það
ef fram kemur að ákæra hans
er gölluð, svo ekki sé talað um
standi hún á brauðfótum. Dóm-
stólar, og allra síst Lands-
dómur, eru ekki tilraunaeldhús
hatursfullra stjórnmálamanna
sem sjást ekki fyrir í ofsa sín-
um. Ákærandinn í Landsdóms-
málinu, meirihluti alþingis,
ætti því, eftir þau þáttaskil
sem orðið hafa, að sjá sóma
sinn í að hætta hinum ógeð-
fellda leik, sem skaðar ímynd
laga og réttarfars í landinu.
Það voru mikil tíð-
indi þegar ljóst varð
að ekki einn einasti
dómari af 15 í
Landsdómi taldi að
tvö veigamikil
ákæruatriði Alþingis
væru tæk til
efnisdóms}
Ekki of seint að iðrast
Hvers vegnagreindi for-
sætisráðherra
ekki frá fundi sem
hún átti með for-
seta um mál sem
þau höfðu deilt um
opinberlega? Hvers vegna er
því haldið leyndu hvað fram
fór á fundinum þó að forsætis-
ráðherra hafi áður boðað hvað
þyrfti að ræða?
Hvers vegna er
ekki greint frá nið-
urstöðu fundarins
þó að hún varði
samstarf ríkis-
stjórnar og forseta
og þar með almenning? Hvers
vegna allt þetta pukur? Er það
í samræmi við loforð um gagn-
sæja stjórnsýslu?
Framkvæmd
gagnsæisins er
í hæsta máta
óvenjuleg}
Leynifundur
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
BAKSVIÐ
Andri Karl
andri@mbl.is
G
jaldþrot þriggja stærstu
banka Íslands er á með-
al tíu stærstu gjaldþrota
viðskiptasögunnar.
Enginn sparifjáreigandi
er líklegur til að tapa fjármunum á
þessum gjaldþrotum.“ Þetta segir í
svari íslenskra stjórnvalda til Eft-
irlitsstofnunar EFTA, ESA, vegna
Icesave-málsins sem skilað var inn
um mánaðamótin síðustu en birt op-
inberlega í gær. Í svarinu er ESA
eindregið hvatt til að „loka málinu“,
þ.e. að aðhafast ekki frekar og láta
máið niður falla, enda muni greiðslur
að fullu berast úr þrotabúi Lands-
bankans.
Svarið er ítarlegt, um tuttugu
blaðsíður að lengd. Í því er vísað til
fyrri sjónarmiða stjórnvalda og því
mótmælt að rökstutt álit ESA sem
birt var Íslendingum í júní sl. hnekki
þeim. Þá greindi ESA frá því að eftir
að hafa farið ítarlega yfir svarbréf frá
íslenskum stjórnvöldum – sem skilað
var inn í maí sl. – geti stofnunin ekki
annað en haldið sig við fyrri afstöðu
sína. Sú afstaða er að Íslendingum
beri að greiða 650 milljarða króna
innistæðutryggingar vegna Icesave,
að öðrum kosti verði málinu vísað til
EFTA-dómstólsins.
Þýðingarmiklar upplýsingar
frá Evrópusambandinu
Meðal annars er í svarbréfi Ís-
lendinga nú gerð grein fyrir upplýs-
ingum sem komið hafa fram í und-
irbúningi Evrópusambandsins að
nýrri innistæðutilskipun. Efnahags-
og viðskiptaráðuneytið metur þessar
upplýsingar „þýðingarmiklar“ og
greindi Árni Páll Árnason, efnahags-
og viðskiptaráðherra, frá því á Al-
þingi í gær í svari til Péturs H. Blön-
dal, þingmanns Sjálfstæðisflokks, um
fyrirkomulag innistæðutrygginga-
sjóðs. „[Í svarinu] rekjum við þær
skýringar sem framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins hefur sett fram
á nýjum hugmyndum að breytingum
á innistæðutryggingakerfinu, þar
sem skýrt er tekið fram að ríki eiga
ekki að bera ábyrgð á innistæðu-
tryggingakerfinu. Þetta er einn af
þeim þáttum sem við færum fram í
okkar málsvörn til að það sé engum
vafa undirorpið, að það sé ekki laga-
leg skylda Íslands að greiða.“
Erfitt er um að spá því til hvaða
ráða ESA tekur eftir að hafa fengið
svörin í hendur né hversu langur tími
líður þar til viðbrögð berast. Eftir
fund um svörin í utanríkismálanefnd
Alþingis nýverið sagði Árni Þór Sig-
urðsson, formaður nefndarinnar, að
ESA gæti „ákveðið að kaupa rök ís-
lenskra stjórnvalda og fellt málið
niður, stofnunin getur líka komist að
þeirri niðurstöðu að þetta breyti
engu um afstöðu hennar og eins gæti
verið að óskað verði eftir frekari
svörum frá Íslandi“. Fari svo að
þetta breyti ekki afstöðu hennar
verður málinu vísað til EFTA-
dómstólsins.
Vísað í ummæli forseta ESA
Einnig virðist sem Árni Páll hafi
lesið grein Sigurðar Kára Kristjáns-
sonar, varaþingmanns Sjálfstæð-
isflokks, sem birtist í Morgunblaðinu
eftir að fyrra svarbréfi var skilað inn.
Í því bendir Sigurður Kári á að for-
seti ESA hafi lýst eindreginni af-
stöðu sinni til málsins í íslenskum
fjölmiðlum í júní 2010, gegn hags-
munum og málstað Íslendinga.
Í svarbréfinu sem skilað var inn
fyrir helgi er vísað í þau ummæli Per
Sanderud, forseta ESA, að hefði Ís-
land gengið að kröfum Breta og Hol-
lendinga hefði málið verið látið niður
falla. Þetta bendi til að aðgerðir
ríkjanna tveggja séu þáttur í mati
ESA á niðurstöðu í málinu.
Icesave-kerti Í bréfinu er rakin staðan við slitameðferð Landsbankans og
rökstutt að innstæðueigendur hafi ekki borið skarðan hlut frá borði.
ESA eindregið hvatt
til að aðhafast ekkert
Icesave
» Icesave-málið ætlar seint
að hverfa frá íslensku þjóð-
inni. Innlánsnetreikningarnir
sem fyrst var boðið upp á í
Bretlandi og síðar Hollandi.
» Icesave vakti strax at-
hygli fjölmiðla í Bretlandi, þá
vegna hárra vaxta, en þeir
voru 5,2% og bestu vaxtakjör
á óbundnum innlánsreikn-
ingum í Bretlandi.
» Þegar Landsbankinn fór
af stað með Icesave í Hol-
landi, um mitt ár 2008, voru
reikningshafar í Bretlandi
orðnir 220 þúsund talsins.
» Innistæðueigendur í
Bretlandi og Hollandi sem
nutu tryggingaverndar fengu
kröfur sínar greiddar úr þar-
lendum sjóðum eftir fall
Landsbankans.
» Eftirlitsstofnun EFTA
segir að Íslandi beri að
tryggja að innistæðueigendur
fái greiddar að lágmarki
20.887 evrur í samræmi við
tilskipun um innistæðutrygg-
ingar.