Birtingur - 01.01.1965, Side 19

landi“ eftir Tómas. Fyrst segir hann skilmerkilega frá ferð sinni til ís-
lands sumarið áður á herskipi konungs og lýsir skemmtilega lífi háseta
og yfirmanna um borð. En meginhluti bréfsins fjallar um líf íslenzku
þjóðarinnar og landshagi, eins og málin komu honum fyrir sjónir eftir
margra ára útivist.
Útlenzki og almenni flokkurinn hefst á langri grein eftir Jónas „Urn
eðli og uppruna jarðarinnar“, sem ber vitni áhuga hans á náttúruvís-
indum og mikilli þekkingu.
En merkastar í þessum flokki eru þýðingar þeirra Konráðs og Jónasar
úr riturn tveggja rómantískra höfunda, „Ævintír af Eggérti Glóa“ eftir
L. Tieck og kafli úr „Die Reisebilder“ eftir Heine. Málið er svo hreint
og fágað, að slíks eru fá dæmi í íslenzkum þýðingum, og má nærri geta,
hve mjög það hefur stungið í stúf við málfar íslenzkra menntamanna
almennt á þeirn dögum. Enn ber að nefna stuttan kafla úr ritinu „Orð
ins trúaða“ eftir franskan ábóta og uppreisnarmann, Lamennais að
nafni. Hann var sannkallaður þrumuklerkur, og eflaust er það vegna
frelsisandans í skrifum hans, sem hinir ungu Fjölnismenn vilja koma
þeim fyrir augu íslenzkra lesenda:
„Ef að undirokarar þjóðanna ættu að bjarga sér sjálfir, aðstoðarlausir
og hjálparlausir, hvað ætli þeír gætu þá gert þeím?
Ef aungvir styrktu þá til að halda þeím í ánauð, aðrir enn þeír sem
græða á því, hvað væru þá þessir fáu í samanburði við allt fólkið? . . .
Ennþá nokkra stund! og þeír sem börðust fyrir undirokarana, munu
berjast fyrir hina undirokuðu, og þeír sem börðust til að halda í fjötr-
um föður sínum og móður, systrum og bræðrum, munu berjast til að
frelsa þau.
Og djöfullinn mun flýa í fylsni undirdjúpanna með undirokurum
17 þjóðanna."
Því miður mættu bókmenntir sem þessar algeru skilningsleysi og óvild
íslendinga, og gáfust þeir félagar þess vegna upp á að birta slíkt efni.
birtingur
17