Eining - 01.06.1948, Page 9

EINING
9

V
» x
Ég vil kveða kvæði um ástvin minn, ástarkvæði um vín-
garð hans. Ástvinui’ minn átti víngarð á frjósamri hæð.
Hann stakk upp garðinn og tíndi grjótið úr honum, hann
gróðursetti gæðavínið í honum, reisti turn í honum miðj-
um og hjó þar einnig út vínlagarþró, og hann vonaði að
garðurinn mundi bera vínber, en hann bar muðlinga. Og
dæmið nú, þér Jerúsalembúar og Júdamenn, milli mín og
víngarðs míns. Hvað varð meira aðgert við víngarð minn
en ég hafði gert við hann? Hví bar hann muðlinga, þegar
ég vonaði, að hann mundi bera vínber? En nú vil ég kunn-
gera yður, hvað ég ætla að gera við víngarð minn: rifa
þyrnigerðið, svo að hann verði etinn upp, brjóta niður
múrvegginn, svo að hann verði troðinn niður. Og ég vil
gera hann að auðn, hann skal ekki verða sniðlaður og
ekki stunginn upp, og þar skulu vaxa þyrnar og þistlar,
og skýjunum vil ég um bjóða, að þau láti enga regnskúr
yfir hann drjúpa. Því að víngarður drottins hersveitanna
er ísraels hús, og Júdamenn ástkær platan hans. Og hann
vonaðist eftir rétti, en sjá: manndráp, eftir réttvísi, en
sjá: neyðarkvein.
Jesaja, 5, 1—.. .
bera uppeldi og framtíS þjobarinnar
^ fyrir brjósti. Hún er ekki hlutlaus að
því, live ört tala afbrotabarna í Reykja-
vík hækkar. I böfuðstaðnum ná blöðin
sterkustum tökum á fólkinu. bér eru
þau daglega lesin og móta að nokkru
hugsunarhátt foreldranna. I ræðu og
riti kyr.nast því foreldrar óbeilindum
og rangsleitni í liugsun. sjá skort á
alvöru og óblutdrægni. og þeim lærist
smám saman, að þessi meðul séu ómiss-
andi í lífsbaráttunni. Þannig gagnsýr-
ast heimilin af þeim anda, sem þau
draga að sér, og kemur það fyrsl og
fremst fram í uppeldisáhrifum þeirra.
Auk þess byrja unglingar -— og jafnvel
börn! — snemma að lesa blöðin, og
dregst atbygli þeirra þá eðlilega að
þeim greinum, sem ..fletta ofan af“ —
„svikum“, „lygum“, ..Iubbaskap“ ein-
In erra manna, sem þau þekkja, eða
V bafa heyrt nefnda. MeS fullum skiln-
ingi á starfi og baráttu ýmsra dugandi
stjórnmála- og bldóamanna er ekki
hœgt að líta á þessa spillingu öóruvísi
en sem hjó'Sarböl. Hún veikir si'öfer'Sis-
styrk þjóöarinnar og þar meö fjölskyld-
unnar sjálfrar. Hún er runnin af rótum
þess rangmats andramna hœfileika, sem
. , vér minntumst á. Hér er brandarinn á
leið að verða rökunum yfirsterkari,
slagorðin dylja staðreyndirnar, og hags-
munir einstaklinga og flokka ganga
fvrir almennri nauðsyn. I slíku and-
rúmslofti örmagnast heimilið gagnvart
uppeldisstarfi sínu, enda er þýðingu
þess aðeins játað í orði kveðnu.
Krafan um bætta uppeldismenntun
kennara og foreldra er því í dýpsta
skilningi jafnframt krafa um bættan
hugsunarhátt þjóðarinnar og aukna
prúðmennsku í afskiptum opinberra
mála. Þjóðlíkami vor er sa o smávaxinn
og veikbvggður. að bann þarf að eiga
heilsu og hreysti í hverri frumlu, ef
bann á að geta viðhaldizt og þróazt.
Vér eigum þess völ. að lifa sem barðger,
sjálfstæð smáþjóð, í ást á menningu
sinni og siðgæðisanda, eða veikjast æ
meir í innbyrðis upplausn og hnignun
og týnast sem brot í voldugu ríki.
Skyldan við þjóðina sýnir oss starfs-
svið vort. Einn þáttur í þessu starfi er
uppeldið. — en aðeins einn þáttur.
Árangur þess er báður framkvæmd
heildarstarfsins. Umbótaviðleitnin á
uppeldissviðinu befur þýðingu og
markmið í víðari merkingu aðeins í
sambandi við gagngerða umbótavið-
leitni á öllum sviðum þjóðlífsins.
Hættulegasti drykk-
urinn
Á borðinu hjá mér liggur ofurlítið
danskt rit. Á forsíðu er mynd af dauða-
drukknum manni og ölflösku. Á flösk-
unni stendur, að árið 1933 hafi Danir
drukkið 348 milljónir Bajara (flöskur
Bajerskt öl). En á einum stað í ritinu
eru feitletraðar þessar setningar eftir
hinn fræga eðlisfræðing von Bunge:
„Ölið er hættulegra en nokkur annar
Vansköpuð menning
Ef barn fæðist með annan fótinn
miklu styttri en hinn, þá er það talið
vanskapað. Barnið verður halt.
Ef annar fótur menningarinnar
þroskast ört á kostnað hins, sem verð-
ur rýr og visinn, þá er það vansköpuð
menning. Það verður hölt heimsmenn-
ing og ef til vill ósjálfbjarga.
Árið 1943 valdi Harvard háskólinn
nokkra mikilhæfa menn, í ýmsum fræði-
og vísindagreinum, til þess að skyggn-
ast sem bezt inn í menningarástand
heimsins, og þá fyrst og fremst Amer-
íku. Nefndin hafði oft vikulega fundi
um tveggja ára tímabil, og stundum
stóð fundur hennar dögum saman.
Það sem þeim fannst mest bera á,
voru hinar tæknilegu og vísindalegu
framfarir, en samfara þeim töldu þeir
það alvarlegast, hversu hrakað hefði
hollustu manna við þær hefðbundnu
lifnaðarvenjur, sem fram að þessu hefðu
verið leiðarljós og aflvaki manna meðal
frjálsra og frelsiselskandi þjóða, og þá
sérstaklega í því, er snertir fjölskyldu-
lífið og trúarlíf.
,,Þau leiðarljós, sem hingað til hafa
vísað mönnum til vegar, daprast nú
hvarvetna, og allur þorri manna virð-
ist láta sig það engu skipta“, segir í
skýrslu þessara ágætu manna. Og enn
fremur: „Lýðfrelsið hefur grundvall-
ast á mannréttindum og sannindum,
sem standa djúpum rótum í hinum
kristilega menningararfi. Það er því
mál komið, að menn átti sig á þessu og
hagi þannig öllu uppeldis- og menning-
arstarfi sínu, að gætt sé sem bezt þeirra
verðmæta, sem lýðfrelsi og mannrétt-
indi grundvallast á . . . Það jafnvægi
verður að fást í menntun kynslóðarinn-
ar, er svari til kröfu tímans, og sál
mannsins má ekki afrækja af umhyggju
fyrir líkamanum".
Þetta eru stillileg orð, töluð eftir ítar-
lega athugun margra hámenntaðra og
greindra manna. Mundu ekki flestir
frjálsir menn telja, að þeir hafi rétt
að mæla?
Þetta segja þeir
Joseph Cook: ,,Þa‘ð er eins um áfeng-
isverzlunina og þrælasöluna. Hún er hið
illa, sem ekki er unnt að bæta, og þarf
þess vegna að upprætast“.
Sir George White, þingmaður: „Á-
fengisnautnin er svartasti bletturinn á
siðmenningunni“.
David Lloyd George, forsætisráðherra
Breta: „Drykkjuskapurinn er þjóðinni
hættulegri, en allir lcafbátar Þjóðverja“.
John Wesley: „Áfengið er foringi
eiturlyfjanna, sem rekur menn líkt og
sauðahjörð út í glötun".
Bismark: „Áfengið gerir menn aula-
lega og auðvirðilega“.
áfengur drgkkur, þótt ekki vœri nema
af því, að enginn annar drykkur er
eins afvegaleiðandi“.