Eining - 01.06.1948, Page 13

E I N I N G
13

* )

inn út úr húsinu og átti að kasta mér
í á, sem rann þar hjá og var mér þá
vís bani búinn, því áin var vatnsmikil
og straumþung, en ég ósyndur. Ég hróp-
aði á hjálp hástöfum og vildi það til
bjargar, að húsbónda minn bar þarna
að og bjargaði hann mér úr greipum
þeirra. Það rann af mér við þetta og
ég hafði vit á því að sneyða hjá þessu
veitingahúsi næstu sunnudagskvöld.
Eftir ársdvöl í Merthyr Tydvil réðst
ég í vinnu til sútara í Gloucester að
nafni Mr. Slatter. Ég kom til Gloucester
klukkan sex að kvöldi í slyddubleitu.
Ég hafði drjúgum sopið á ferðapelari-
um á leiðinni, og afleiðing þess var sú,
að ég steyptist á höfuðið, er ég steig
út úr vagninum fyrir framan hóteldyrn-
ar, sem vagninn nam staðar við í
Gloucester. í hótelinu jafnaði ég mig
eftir ferðalagið og hressti upp á sans-
ana með víntári, eða svo ég noti mín
eigin fávizku orð: Til þess að hita mér
í hamsi og hressa mig. Síðan komst ég
að raun um, að þetta var villan, bláber.
En líf drykkjumannsins er jafnan auð-
ugt af sjálfsblekkingum, sem svæfa
rödd samvizkunnar. í verksmiðjunni,
sem ég átti að vinna í, var vatnsrás og
lá hún um garðinn utan hennar. í rign-
ingum hljóp vöxtur í hana og var vatn-
ið því jafnan tekið af á kvöldin um
leið og vinnu var hætt. Ég varaði mig
ekki á þessu, er mig bar þarna að í
fyrsta sinn, drukkinn og ókunnur staðn-
um og féll því í flauminn, sem hreif
mig með sér. Tveir menn voru af til-
viljun nærstaddir og brugðu þeir við
til bjargar. Tókst þeim að ná í mig
og mátti það ekki seinna vera, því að
þá var ég kominn þar að, sem vatnið
féll inn undir byggingu, en hattur minn
og böggull bárust burt með því. Björg-
unarmenn mínir báru mig að ofni og
lögðu mig þar í ullarbyng. Var þá farið
að renna af mér til muna, en ég var
máttfarinn eftir volkið. Mr. Slatter bar
þar að í þessu, og þar sem hann var
jafn villuráfandi í skoðunum sínum á
áhrifum áfengra drykkja og ég, þá
sendi hann eftir vænum skammti af
sterkum bjór og dálítilli lögg af eini-
berjabrennivíni. Drakk ég þetta, eftir
að það hafði verið volgrað. Tók þá held-
ur að brá af mér og litlu síðar skreidd-
ist ég á fætur og var fylgt til rekkju.
En morguninn eftir voru þau umskipti
orðin á heilsu minni, að mér var þorr-
inn máttur hægra megin og talað gat
ég ekki, svo að skildist. Varð ég að
hýrast í rúminu, þannig á mig kominn,
í mánuð, en þá gat ég tekið upp vinnu,
með veikum burðum þó.
Framh.
Skáldsögur
Ef veruleikinn er eins og margar
skáldsögur manna, þá er hann hábölv-
aður. Um síðustu sumarmál var lesin
í útvarpið smásaga, er heitir Systurnar.
Höfundurinn er frægur, upplesarinn
viðurkendur, og sennilega á sagan að
segja einhvern mikilvægan sannleika,
en mér þótti hún Ijót. Ég hlusta sjaldan
á útvarpssögur, en þá sjaldan ég álpast
til þess, iðrast ég þess.
Þegar sagan, Tölu'ö orð, var nokkuð
meira en hálfnuð, hlustaði ég eitt sinn
af tilviljun. Helgi Hjörvar les vel, og
sjálfsagt er þessi saga vel skrifuð og
allmikið afrek. Ég varð forvitinn og tók
að fylgjast með hinu flókna og and-
styggilega máli sögunnar, og svo kom
niðurlagið með veizluhaldið, sigur lýg-
innar og blekkinganna, smj aðrið, hræsn-
ina og þenna auðsæa tilgang, að draga
fram guðsdýrkun manna, sem eitthvað
viðbjóðslegt og falskt. Þarna er fólkið,
sem er með guðsnafn á vörunum. Takið
nú eftir, góðir hálsar. Svona er það.
Að einhverju leyti er þessi saga póli-
tísk. Það er sterkur áróður í henni, þótt
nokkuð djúpt sé á honum. Peningajálk-
urinn er glæpamaður, en samt með guðs-
nafn á vörunum, og höfðingjasleikjurn-
ar eru smjaðrandi í kringum hann. Slík-
ur lýður á auðvitað ekki neitt gott skil-
ið, en því hét ég, er síðasta orð sög-
unnar var sagt, að langt mundi þar til
ég hlustaði aftur á útvarpssögu.
Það má ef til vill segja, að ég og
mínir líkir séum heimskir, að við sjá-
um ekki keisarans nýju föt, að við höf-
um ekki vit á bókum. Jæja, þá það, en
við segjum fyrir okkar smekk, og ein-
hvern rétt á hann á sér líka.
Eitt sinn var sagan, Kærleiksheim-
ilið, eftir Gest Pálsson, lesin í útvarpið.
Mér fannst sagan ljót og vitlaus. Sál-
fræðilega skoðað virðist mér hún lítt
hugsanleg. Anna, hin unga og ógæfu-
sama stúlka sögunnar, er ekki komin
af neinu úrhraki. En hún er munaðar-
laus frá fæðingu. Hún verður hvers
manns hugljúfi á heimili Þuríðar og
menn eru sammála um, að hún sé fall-
egasta stúlkan í sveitinni.
Þessa elskulegu yngismey hefur
Þuríður alið upp, án þess að hjá henni
hafi vaknað nokkur hlý tiifinning til
stúlkunnar, sem öllum öðrum þykir
vænt um. Hún er talin auðnuleysingi,
úrhrak og ræfill. Allt hið versta, sem
hugsast getur. Þannig talar Þuríður um
hana, sem er eftirlæti allra annarra. Öll
framkoma Þuríðar er grimdarfull og
laus við snefil af mannlegri tilfinningu.
Þuríður er dugnaðarjálkur, en sonur
hennar er gunga, scm strax lætur bug-
ast. Þar féll þó, í eitt skipti fyrir öll,
epli fjarri eikinni. Strákurinn á ekki
til snefil af manndómi né dugnaði.
Þannig er sálfræði sögunnar.
Þá held ég að skáldinu hafi tekizt
að búa til prest í mynd óska sinna. Það
er svo auðskilið, hver tilgangur sögunn-
ar er, en einmitt af því, að tilgangur-
inn er slæmur, að minnsta kosti að hálfu
leyti, verður sagan bæði vitlaus og ljót.
Ég segi þetta sem mína skoðun og það
þótt ég muni hneyksla menn með slík-
um dómi.
Pétur Sigurðsson.
y)im> m ákil ekki
Þótt vísindin rannsaki veraldir allar
og vegi hvert sólarbákn,
og útskýri lífsins römmu rúnir
og rá'öi hvert himintákn,
en hvergi á slíku þaö glöggvað geti,
að Guð sé yfirlcitt til,
þá finn ég hitann í hjarta mínu
frá heilögum kærleiksyl,
og glögglega finn í góðleik manna
þann Guð, sem ég ekki skil.
P. S.

2 MERKAR BÆKUR
JANE EYRE
eftir CHARLOTTE BRONTÉ
Þetta er ógleymanleg bók, enda liefur hún farið sigurför um allan hinn siðmenntaða heim, — Jane
Eyre, uinkomulausa, ófríða stúlkan, scnt flyzt á hcimili auðugs manns, verður örlagavaldur lians.
Margar torfærur verða á vegi hennar, sorgir og vonbrigði setja mark sitt á andlitið og inóta hana í
deiglu reynslunnar. En ástin sigrar að lokum, þegar öll sund virðast lokuð. Jane Eyre er talin eitt
af mestu snilldarverkum, sem samiu hafa verið á enska tungu.
1AWÐWÁIV3 8 WÝJIJM HEIIUI
eftir STEINGRIM ARASON
Þetta er merk bók, sem á að fræða þjóðina um hin nýju alþjóða samtök til varnar gegn ofbeldi og
kúgun. Landnám í nýjum lieinii er liók, sem hver hugsandi maður þarf að kynnast.