Eining - 01.11.1949, Qupperneq 9

EINING
9

*
♦
*
»
*
Hann (Jóhannes skírari) sagði því við mannfjöldann, sem fór út, til að skírast af honum: Þér nöðruafkvæmi, hver kenndi yður að flýja undan komandi reiði? Berið þá ávöxt samboðna iðruninni, og ætlið ekki, að þér getið sagt með sjálfum yður: Vér eigum Abraham að föður, því ég segi yður, að Guð getur vakið Abraham börn af steinum þessum. En öxin er þegar lögð að rótum trjánna, verður þá hvert það tré, sem ekki ber góðan ávöxt, upphöggvið og því í eld kastað. Og mannfjöldinn spurði hann og sagði: Hvað eigum vér þá að gera? En hann svaraði og sagði við þá. Sá, sem hefur tvo kyrtla, gefi þeim annan, sem engan hefur, og sá, sem matföng hefur, geri eins. Þá komu og tollheimtumenn til að láta skírast, og þeir sögðu við hann: Meistari, hvað eigum vér að gera? En hann sagði við þá: Krefjist ekki meira en yður er boðið. Og hermenn spurðu hann einnig og sögðu: Og vér, hvað eigum við að gera? Og hann sagði við þá: Kúgið ekki né svíkið fé út úr neinum, og látið yður nægja mála yðar. Lúkas 3, 7—14.
i H
Niður af hátindunum
Eitt er að þrá, annað að fá. Þráin
getur verið ægilega sterk. Hún getur
verið guðalogi, sem hitar og lýsir, en
líka eyðandi eldur í beinum manna. —
Hún getur verið blandin sælu og kvöl.
Hún getur leitt til fullsælu eða kveljandi
vonbrigða.
Menn hugsa sér misjafnlega hátt, og
margur lætur sér nægja að komast upp
á hólana. Flestir menn kunna illa hverf-
leik tilverunnar. Astvinirnir deyja, ljómi
sólarlagsins slokknar, blómin deyja,
óskalöndin grána og hinar dýrkeypt-
ustu hnossir geta orðið innantómur
hversdagsleiki.
En hví að kunna þessu illa? Er nokk-
uð annað að gera, en ganga aftur niður
brekkuna, þegar upp á hæðina er kom-
ið? Menn dvelja ekki á hátindum til
langframa.
Þegar eg var unglingur, átti eg mín
óskalönd, eins og aðrir. Eg þráði að ná
einu og öðru markmiði. Eg las í reyf-
ara um ,,ritvél“. Hugsa sér! ritvél! —
Þetta hlýtur að vera reyfaralýgi, sagði
ég við sjálfan mig. Það geta ekki verið
til vélar, sem skrifa.
Nú hef ég um áratugi setið svo mikið
við ritvél, að oft dreg ég andann léttar,
er ég get staðið upp frá henni. I Noregi
kynntist eg fyrst reiðhjólum, og hve eg
öfundaði piltana og stúlkurnar, sem áttu
hjólin. Eg átti aðeins 200—300 kr.,
sem þurftu að endast mér til fata og
annarra hluta við þriggja ára iðnaðar-
nám. Slíkan ,,lúxús“ sem reiðhjól gat
eg ekki látið eftir mér, en það hlaut að
vera dásamlegt að geta brunað áfram á
þessu skemmtilega farartæki. Svo kom
reiðhjólið, og um 40 ára skeið er sú
vegalengd orðin mikil, sem ég hef hjól-
að, og enn er eg með reiðhjólið og hjóla
nú daglega milli heimilis og skrifstofu
um 15 km., báðar leiðir samanlagt.
Reiðhjólið er orðið fyrir langa löngu
þreytandi hversdagsleiki.
Það hlaut að vera dásamlegt, hugs-
aði eg um fermingaraldur, að geta kom-
ið saman vísu eða ljóði. Því miður tók
eg að fitla við slíkt, án þess þó að hafa
minnstu hugmynd um, hvað skáldskap-
ur væri, og hef haft af því meiri raun
en gleði.
Þegar ég tók að kynnast félagslífi,
þótti mér sem ræðugarpurinn hefði góða
aðstöðu og biturt vopn í hendi. Það
hlaut að vera mörgu fremur eftirsóknar-
vert, að geta staðið á ræðupalli og haft
áhrif á fjölda tilheyrenda. Ekki veit eg,
hversu mér hefur tekizt að hafa áhrif
á tilheyrendur mína, sem hafa verið
margir, um 35 ára skeið, og ræður flutti
eg stundum 180 á ári, en mesti ljóminn
er nú farinn af valdastöðu mannsins á
ræðupallinum, og nú get eg vel unað
því að þegja.
Ýmislegt fleira gæti eg talið upp,
löngunina til að ferðast víða um lönd,
kynnast mönnum og málefnum og verða
eins og annars vísari. Slíkt, og margt
annað elskulegt, hefur mér hlotnazt, en
flest hafa markmiðin verið smávægileg-
ar hæðir. Þó vil eg skilja þar undan hið
bezta sem lífið veitir, ástvini, heimili og
vináttu góðra manna.
Á þá þetta, sem verður hversdags-
legt, að skapa þreytu og tómleika í geði
manna? Eigum við að syngja í hryggð-
artón um tæmda bikara og bleikar blóm-
krónur? Því þá það? Er ekki nær að
minnast og gleðjast og þakka. Mark-
miðunum varð náð, þótt lág væru, og
hvað var þá annað fyrir hendi en að
rölta aftur niður af hæðunum? Þegar
upp er komið alla leið, hvort sem hæðin
er míkil eða lítil, hlýtur leið flestra með-
almanna, og jafnvel hinna, að liggja
niður á við aftur. Onnur leið er ekki til.
Aldur færist yfir alla menn og ellin ger-
ir vart við sig, hversu glæsilegir sem
æskudagarnir hafa verið.
Þeir eru ekki ýkjamargir, sem árætt
hafa að klífa Matterhorn, en miklu
færri þó, sem upp hafa komizt alla leið
á hátindinn. Hvílík brennandi þrá! —
Lífinu stefnt í augljósan voða til þess að
komast upp á hátind fjallsins. Hvað svo,
þegar upp var komið? Sigurhrós, fögn-
uður, mikil yfirsýn. En þar uppi er kallt
og hvasst. Þar er enginn dvalarstaður.
Leiðin hlýtur að liggja hið bráðasta nið-
ur aftur. Já, þannig er það: alla leið
upp, og svo niður aftur. Þetta er lífsins
þrautaganga, niður aftur, niður af öllum
hátindum. Það eru aðeins þeir, sem
byggt hafa borgir andans á fjalli, sem
aldrei hafa gengið niður aftur. En þeir
eru tiltölulega fáir.
Móse gekk upp á Nebófjall, horfði
inn á fyrirheitna landið, en gekk aldrei
niður aftur. Spámaðurinn og löggjafinn
endaði göngu sína á hátindunum.
Kristur var hafinn upp á krosstré. —
Þar endaði hann krossgöngu sína. Hann
steig ekki niður af krossinum. Háðfugl-
arnir í kringum hann, skoruðu á hann
að stíga niður af krossinum. En hann
steig ekki niður. Meistarinn og mann-
kynsleiðtoginn endaði göngu sína á hæð
þeirri, sem þjáningarfyllst var að klifa.
Síðan skín þar ljós, öllum þjóðum til
hjálpræðis.
Abraham Lincoln komst alla leið upp,
en steig aldrei niður. Hann er alltaf
jafn stór og gnæfir jafn hátt. Hið sama
má segja um Gandhi, um mestu spá-
menn þjóðanna fyrr og síðar, postula,
siðabótamenn og mestu guðsmenn. —
Þess vegna lýsa þeir heiminum. Þeir
standa alla tíð á hátindunum. Leið
þeirra lá aldrei niður. Þökkum Guði
fyrir þá, en sættum okkur vel við hlut-
skipti okkar, gleðjumst yfir sigurvinn-
ingunum, hverjir sem þeir hafa verið,
„uppfyllt ósk er sálinni sæt“, og látum
auðlegð minninganna útiloka alla þreytu
og tómleikakennd.
«