Eining - 01.12.1951, Qupperneq 3

EINING
3
Lítil en efnismikil saga
Rithöfundur einn í Reader’s Digest
hefur eftir hinum alkunna kennimanni
og rithöfundi, Harry Emerson Fosdick,
þessa litlu hugþekku sögu:
Fyrir nokkrum árum átti heima í
enskum bæ maður, sem við skulum
kalla Fred Armstrong. Hann var þar í
pósthúsinu og var kallaður ,,dead-
Ietter“-maðurinn, sökum þess að hann
reyndi alltaf að koma til vegar vand-
ræðabréfum, sem báru óljósa eða
skakka utanáskrift. Hann bjó í gömlu
húsi með lítilli konu sinni og enn minni
dóttur og agnarsmáum syni. — Eftir
kvöldmat kveikti hann í pípu sinni og
sagði svo börnunum sögur af síðustu
ævintýrum sínum við vandræðabréfin.
Hann vissi, að hann var töluverður
snillingur í sinni iðn, og ekkert skyggði
á farsæld nægjusemi hans.
Svo var það einn sólskinsdag, að
litli drengurinn hans varð veikur, að
tveim sólarhringum liðnum var hann
liðið lík.
Fred Armstrong harmaði mjög son
sinn og það var sem lífið dæi í brjósti
hans. Móðirin og litla dóttir þeirra,
Marian, tóku sorginni með hetjuhug
og reyndu að sætta sig við hana. Slíkt
varð ekki sagt um föðurinn. Líf hans
var sem dautt og ákvörðunarlaust. —
Hann reis úr rekkju á morgnana og
rölti á vinnustaðinn eins og maður, sem
gengur í svefni. Hann sagði aldrei orð,
nema þegar á hann var yrt, át nestið
sitt um hádegið einn út af fyrir sig,
sat eins og myndastytta við kvöldborð-
ið og háttaði snemma. En konan hans
vissi, að oftast lá hann vakandi og
starði út í loftið. Vikur liðu og þetta
ágerðist heldur.
Konan reyndi að benda honum á, að
þessi örvilnun væri ekki sanngjörn,
hvorki gagnvart látna drengnum þeirra,
eða þeim, sem eftir lifðu. En orð henn-
ar komu að engu gagni.
Það var komið nálægt jólum. —
Drungalegan skammdegisdag nokkurn,
sat Fred Armstrong á sínum háa stól á
pósthúsinu og handlék bréfahrúgu og
athugaði þau vandlega við ljós raf-
magnslampans. Ofan á hrúgunni lá eitt
bréf, sem auðsjáanlega mundi ekki
verða unnt að koma til skila. — Með
luralegum prentbókstöfum stóð skrif-
að á bréfið: „Santa Kláus á Norður-
pól“. — Fred Armstrong var að því
kominn að kasta bréfinu í ruslakörfuna,
er honum kom til hugar að opna það.
Hann las bréfið. Þar stóð skrifað:
Kæri Santa Kláus.
Það er mjög dapurlegt hjá okkur að
þessu sinni, og ég vil ekki að þú færir
mér neitt. Litli bróðir minn fór til
himna síðastliðið vor. Hið eina, sem
mig langar til að biðja þig að gera fyrir
mig, er þú kemur, er að taka leikföngin
hans og færa honum þau. Eg skal láta
þau vera í horninu hjá eldavélinni, eftir-
lætis hestinn hans, járnbrautina og allt
hitt. Eg veit, að honum finnst einmana-
legt á himnum, ef hann hefur ekki leik-
föngin sín, sérstaklega hestinn, sem
honum þótti svo gaman að ríða, svo að
þú mátt til með að færa honum þetta,
en þú þarft ekki að skilja neitt eftir
handa mér, en ef þú gætir gefið pabba
eitthvað, sem gerði hann aftur eins og
hann var vanur að vera, svo að hann
tæki að reykja aftur pípu sína og segja
mér sögur, þá værir þú ósköp góður.
Eg heyrði hann segja einu sinni við
mömmu, að aðeins eilífðin gæti læknað
hann. Gæturðu ekki fært honum eitt-
hvað af því meðali? Og svo skal eg
vera góða litla stúlkan þín.
Marian.
Um kvöldið gekk Fred Armstrong
hröðum skrefum heim. Hann stað-
næmdist í myrkrinu fyrir utan húsið
sitt og kveikti á eldspýtu. Og þegar
hann steig inn úr dyrunum, blés hann
frá sér stórum reykjarmekki, sem hring-
aði sig um höfuð dóttur hans og konu,
sem varð ekki lítið undrandi, og nú
brosti hann til þeirra, eins og venja
hans hafði áður verið.
Réttarsalur hans er
kennslustofa
Svo heitir útdráttur í Reader’s Digest,
úr grein í blaðinu, Christian Herald,
sem segir frá því, að fyrir aðeins hálfu
öðru ári hafi verið settur á fót hinn sér-
kennilegasti dómstóll í Flórida. Þá var
fyrsta negranum í Suðurríkjunum veitt
dómararéttindi. Þetta var í borginni
Miami. Síðan hefur afbrotum og glæp-
um fækkað um 50 af hundraði í negra-
hverfi borgarinnar, og afbrot unglinga
hafa fækkað um tvo þriðju. Drykkju-
skaparafbrot eru um helmingur allra af-
brota, sem dómstóll þessi meðhöndlar.
— Dómarinn, sem heitir Lawson E.
Thomas, viðhefur sérstaka og óvenju-
lega aðferð. Hann yfirheyrir ekki að-
eins og dæmir, heldur kennir einnig,
og við það hefur hann sína sérstöku að-
ferð. Hann er hæglátur og talar lágt.
Höfundur greinarinnar segir:
,,Eg var við, er hann yfirheyrði ung-
an mann, sem kærður var fyrir ölvun
og óspektir. Dómarinn spyr:
„Hefur þú atvinnu?“
„Já, herra“.
„Ertu viss um, að þú hafir enn at-
• 0((
vmnuí
„Það er einmitt þetta, dómari, sem
nú veldur mér áhyggjum“.
„Rétt er það. Þú drekkur þig drukk-
inn í frítíma þínum, en lætur renna af
þér í vinnutíma vinnuveitenda þíns. Ef
eg dæmi þig til fangelsisvistar, verður
þú vissulega atvinnulaus, þegar þú kem-
ur út aftur? Heldur þú ekki það?
Eg ætla ekki að gera þetta. Eg dæmi
þig til að vera fjórar klukkustundir í
klefa niðri í kjallara hjá þeim óhrein-
asta, gömlum manni, sem þú nokkru
sinni hefur séð. Spurðu hann, hve oft
hann hafi verið tekinn drukkinn. Spurðu
hann, hví fjölskylda hans fór frá hon-
um. Athugaðu hann svo, hve riðhentur
hann er, hve grindhoraður og mikil
hryggðarmynd. Segðu svo við þig sjálf-
an: „Þetta er eg, ef eg held áfram að
drekka“.
Pilturinn glotti, er hann var leiddur
burtu, en morguninn eftir var kominn á
hann annar svipur og glottið horfið. —
Dómarinn sagði, að þetta væri ein sú
versta hegning, sem hann gæti dæmt
drykkjumönnum. Fortölur mínar mundu
ekki koma þeim að miklu haldi, en þessi
hryggðarmynd fær þá til þess að hugsa
alvarlega.
Lögreglan í JVIiami þarf ekki að fást
mikið við hryðjuverk né taka morðhnífa
frá mönnum síðan þessi negra dómari
tók að fást við málin. Blökkumennirnir
vilja líka halda uppi heiðri dómara síns,
og þegar yfirvöld bæjarins bættu 5
blökkumönnum við í lögregluliðið, bar
enn meira á slíku, svo að nú eru 40
blökkumenn í lögregluliði borgarinnar.
Sjötíu og sjö borgir í Suðurríkjunum
fara nú að dæmi Miami og fjölga blökku-
mönnum í liði lögreglunnar. Margar
þessara borga hafa sent menn til þess
að læra af Lawson Thomas dómara.
Á framtíðarvegi
Sá liðurinn í starfsemi Góðtemplara í
Svíþjóð, sem endurnýjar Regluna hvað
bezt, er að öðrum þræðinum ekki til á ís-
landi, en hinum fremur veikur. Æskulýðs-
félagsskapurinn, liðurinn milli barnastúkn-
anna og aðalstúknanna, er sterkur í Sví-
þjóð. Árlega bætir hann við sig hálfu f jórða
þúsundi nýrra félaga, og leggur svo aðal-
stúkunum (undirstúkunum, sem við köll-
um) um níu þúsund félaga árlega. Hér á
landi eru það aðeins barnastúkurnar, sem
ala upp nokkra unglinga til áframhald-
andi þátttöku í starfinu, en unglingadeild-
in er ekki til. Þótt tilraunir hafi verið gerð-
ar, hefur enn ekki lánast að byggja upp hér
á landi slíka æskulýðsstarfsemi, en þá fyrst
erum við á framtíðarvegi, segir skáldið, ef
æskan réttir fram örvandi hönd.
Við verðum að bæta ráð okkar og skilja
betur kröfu tímans, og læra að safna liði
og skipuleggja það til markvissrar og sig-
ursællar sóknar.