Eining - 01.01.1963, Blaðsíða 14

14
EINING
A félagsbrestum aö finna bót,
til friöar meö óörum aö stilla,
aö brúa veraldar Vondafljót
og vinna bug á því illa
sé öndvegishlutverk hvers og eins,
sem helgar sig rannsóknarstarfi.
Án þess veröur aöeins til mæöu og
meins
öll miölun á lærdómsstarfi.
Ljóðin, Kona, Frá Hektori í Hades,
Kvæöi um Krist, eru falleg ljóð, svo
að eitthvað fleira sé nefnt. En ekki
mun það þykja kurteist að end-
urprenta hér um of ríflegan skerf
ljóðanna. Vona ég þó að fyrirgefið
verði, þótt bætt sé enn við einu ljóð-
inu. Það heitir, Fjórtán ára stúlka.
Dreymandi sól og sumartíö,
sveimandi firnindin blá og víö,
baöandi öll í logalind,
laðandi sál á efsta tind,
efandi þaö, sem sælast sá,
sefandi geig og dulda þrá,
harmurinn sár í brjósti býr,
barmurinn þó svo undur hlýr
Syngjcmdi margan yndisóö,
yngjandi kólnaö hjartablóö,
vegandi hvorki tál né tign,
tregandi bernskuvötnin lygn,
skoöandi himins björtu brú,
boöandi nýja sælutrú,
flögrandi létt sem ástin ung,
ögrandi líkt og báran þung.
Glitandi bjartri rööulbrún,
ritandi geislvm fööurtún,
viljandi engum eykur þraut,
yljandi heims á kaldri bra.it,
blikandi kyndir hjartcms hyr,
hikandi þó viö gleöidyr,
breytandi leik sem lengst og innst,
leitandi þess, er hvergi finnst.
Fagnandi mær svo mild og heiö,
magnandi lífsins dýra seiö,
örvandi drengja hetjuhug,
hörfandi þó meö lítinn dug,
knýjandi fast á frelsishöll,
flýjandi gæfuhnoöin öll,
iöandi, broshýr, björt og glæst,
biöjandi þess, sem aldrei fæst.
Lífinu gefur hún von og vídd.
Vífinu shulu til heiöurs prýdd
ómandi hús og hallargöng,
hljómandi loft meö gleöisöng;
seiðandi Ijúfan yl úr ís,
eyöandi myrkri vorsins dís,
Aðdragandi jóla
Sjálfsagt hefur þessi aðdragandi
misjöfn áhrif á okkur öll. Sumt er
þar næsta furðulegt, eins og t. d. stór-
flóð hins prentaða máls. Ekki skal hér
amast við blessuðum bókunum, þótt
hófsemi sé þar lítil, en svo er það öll
blaðadyngjan. Einum smælingja, eins
og undirrituðum, blöskrar bunkinn hjá
sér og nlýtur hann þó að vera drjúg-
um stærri hjá mörgum. Hvað svo þegar
þetta er allt lagt saman hjá öllum
landsmönnum? Hvílík feikn! óhugnan-
leg pappírseyðsla, og mikill hluti þess
auglýsingar, að miklu leyti gagnslaus-
ar auglýsingar, og stundum margar
greinar um sömu bókina. Fyrir kemur
að rit, sem er nokkrir tugir blaðsíðna,
er helmingur auglýsingar eða vel það.
Allt kemur þetta niður á kaupendum
vörunnar, en þar virðist vandinn ekki
mikill, aðeins verkfall og krafa um
hærrr. kaup, en verzlun eykur dýrtíð-
ina með ýmsu móti.
Auðvitað eru auglýsingar sjálfsagð-
ar, einnig þetta blað þiggur auglýs-
ingar, en hófleysi keyrir svo fram úr
hófi fyrir jólin. Hvað fær ríkisútvarp-
ið fyrir klukkustundar auglýsingalest-
ur eða meira á aðeins einu kvöldi? Það
er sama og þrjú 20 mínútna útvarps-
erindi og hvert uni sig 2400 orð, og í
auglýsingunum kostar hvert orð 8—10
krónur. Hér er nefnt aðeins eitt kvöld.
— Hver borgar svo brúsann? Þeir
sem vöruna kaupa. Allur hlýtur þessi
óstjórnlegi auglýsingakostnaður að
leggjast á vöruna, sem menn eiga að
geta veitt sér efir þörfum, án þess að
þeir séu minntir svo ákaft á það.
Um jólaleytið flytur ríkisútvarpið
heiminum• glit og gull og rós,
geiminum skærasta stjörnuljós.
Þökk sé skáldi, sem þannig yrkir
um kventöfra. Það er sem glóandi gull
andspænis öllu ástarsulli og bulli sumra
lausmálgu og sóðalegu rithöfundanna.
Hér hefur nú verið sýnt dálítið úr
bókinni, til réttlætingar lýsingu henn-
ar í upphafi þessa spjalls.
Með bölc þessari hefur Þóroddur
Guðmundsson ekki borið neitt það á
skáldaþing, sem óvirðir hina fögru list
né niðuriægir tign lífsins. Þvert á
móti leggur hér „glampa af glóð,“ sem
lýsir og yljar.
Pétur Sigurösson.
alltaf ýmislegt gott, eins og reyndar
alltaf, þegar ruslið er vinsað frá, en
mjög er sumt af því misjafnlega áheyri-
legt. T. d. naut ég þess að heyra Pál
Sergþórsson lesa eitt kvöldið jólaljóð.
en að láta sumar leikkonurnar lesa ís-
lenzk ljóð, er hrein hörmung, til þess
eru þær víst alltof lærðar, lesturinn
verður of uppgerðarlegui', en slíkt hæf-
ir ekki íslenzkri ljóðagerð. Sá lestur á
að vera látlaus. Ég gleymi aldrei þvi
fyrirbæri, að fyrir mörgum árum
heyrði ég mann lesa í útvarpið langt
og mikið kvæði. Ég hefði viljað borga
fyrir að heyra manninn lesa það aftur
svo vel var það gert, en viti menn, svo
sigldi maðurinn til að fullnuma sig í
upplestri, og þegar hann kom aftur,
var ekkert varið í upplestur hans.
Þá er það óskemmtilegt við aðdrag-
anda jólanna, að heyra í útvarpinu all-
ar síðustu vikurnar fyrir jólin, marg-
endurteknar áskoranir til manna, að
greiða opinber gjöld sín. Á hvað benda
þessar erfiðu mnheimtur? Fátækt eða
menningarskort? Ef einhverjir eru svo
fátækir að þeir geta ekki greitt þessi
gjöld, ættu þeir vissulega að ver laus-
ir við þau, en svo allir hinir, sem þarf
að sarga við og hafa í hótunum við ?
Sennilega er megnið af þeim tekjuhærri
menn, en sumir þeirra, sem árlega
greiða gjöld sín möglunarlaust og án
allra áskorana, og þá er það þeim van-
virða að bregðast skyldunni við þjóð-
félagið, sem býr vel að þeim að flestu
leyti.
Einnig er ömurlegt að heyra í útvarp-
inu dag eftir dag fyrir jólin áminning-
ar til manna um „þurfandi og bág-
sta.clda“ í höfuðstað velferðar-ríkisins,
þar sem mikill fjöldi manna lifir næst-
um kóngalífi, fyllir alla skemmtistaði,
bíó, leikhús, sönghallir og veitingahús
oft í viku hverri, reisir sér konung-
legar hallir og lætur næstum allt eftir
sér, eyðir hundruðum milljóna króna í
áfengis- og tóbakskaup og fyrir annan
munað, og lifir óhófslífi yfirleitt.
Eitchvað meira en lítið er bogið við
þjóðskipulagið og eftirlitið með líðan
manna í höfuðstað velferðarríkisins,
ef innan um allar lystisemdirnar og
íburðinn þar þurfa að hírast bágstaddar
fjölskyldur.
Ef til vill er þetta ofvaxið mínum
skilningi, en hverjar eru þá hinar rétt-
lætanlegu afsakanir og hinu gildu rök
varðandi slíkt? P. S.