Vera - 01.06.1998, Síða 16

Kjaramál
konur komast aldrei í gegnum þakið. Ég er mjög efins um að konur hafi
raunverulegt val í þessum efnum. Þar kemur enn og aftur til þessi íslenska
2 hugmyndafræði að við séum fyrst og fremst mæður og eiginkonur, alveg
p. sama þó við séum hámenntaðar. Til þess að auðvelda konum sókn á
(u vinnumarkaði þarf ekki bara breytta fjölskyldustefnu stjórnvalda heldur
^ breytt viðhorf til kvenna. En hitt er auðvitað líka að það þarf að gera fólki
kleift að samþætta fjölskyldulíf og atvinnu. Til þess þarf náttúrulega að
„Aukin völd ag áhril kvenna eru fersenda launajöfnuðar og
til að vinna að þeim þarf að hafa virkt eftirlit með
ráðningastefnu og samningum."
lengja fæðingarorlofið en ekkí síður að auka sveigjanleikann, þ.e. að fólk,
karlar og konur, hafi þann möguleika að geta stytt vinnutíma sinn
tímabundið til þess að geta tekið meiri þátt í fjölskyldulífinu.”
Þú segir að framamoguleikar kvenna séu rýrir eða engir. Hvernig á þá að auka
möguleika kvenna til áhrifa?
„Ég tel að Skrifstofa jafnréttismála eigi að hafa frumkvæði að því að hvetja
fyrirtæki og stofnanir til að breyta starfsmannastefnu sinni og veita þeim
aðhald hvað varðar mannaráðningar og kynjahlutföll yfirmanna. Til að
aðhaldið verði virkt þarf skrifstofan að hafa náið samstarf við
fjármálaráðuneytið sem getur refsað stofnunum og fyrirtækjum sem eiga í
viðskiptum við ríkið fyrir að mismuna konum í starfsmannastefnu sinni.
Fram til þessa hefur Skrifstofa jafnréttismála fyrst og fremst verið
málflutningsskrifstofa fyrir einstaklinga sem hafa leitað eftir aðstoð við að
leiðrétta mismunun byggða á kynferði. Ég tel að slíkar krossfarir
einstaklinga skili litlu þar sem þær hafa oft orðið til þess eins að eyðileggja
starfsframa þess sem kærir og í engu bætt stöðu annarra kvenna.
Á íslandi eru starfslýsingar mjög á reiki og það vinnur oft gegn konum.
Það eru mýmörg dæmi um að atvinnurekendur hafi lagt áherslu á
starfsreynslu til að réttlæta ráðningu karls þegar kona hefur verið hæfasti
umsækjandinn með tilliti til faglegrar menntunar og öfugt, eftir því hvað
hentaði hverju sinni. Verkalýðshreyfingin hefur fyrst og fremst barist fyrir
launum fólks en látið vera að skipta sér af stjórnun fyrirtækja og
mannaráðningum. I Þýskalandi sitja fulltrúar verkalýðsfélaganna í
stjórnum stærri fyrirtækja og hafa þar af leiðandi eitthvað að segja um
mannaráðningar, starfskröfur o.fl. Á íslandi geta atvinnurekendur gert
hvað sem er og skýlt sér á bak við óljósar starfslýsingar og launaleynd.
Óljósar leikreglur á vinnumarkaði hafa alltaf unnið gegn konum.
Aukin völd og áhrif kvenna eru forsenda launajöfnuðar og til að vinna að
þeim þarf að hafa virkt eftirlit með ráðningastefnu og samningum. Tryggja
þarf að farið sé eftir leikreglum, bæði við ákvörðun launa og við
ráðningar, þannig að atvinnurekandi geti ekki breytt að eigin
geðþótta. Við höfum fram til þessa einblínt of mikið á
krónutölumuninn á launum karla og kvenna í stað þess að skoða
starfsmannaráðningar og starfsmannastefnu stofnana og
fyrirtækja.”
En er eitthvað sem lofar géðu um framtíðarstoðu kvenna á íslenskum
vinnumarkaði?
„Það verður varla sagt að framtíðin sé björt og fögur. Of mikil
áhersla hefur verið lögð á uppbyggingu orkufreks iðnaðar sem
skýrir m.a. vaxandi atvinnuleysi meðal kvenna. Það er ekki verið
að leggja grunn að kvennaatvinnugreinum heldur er verið að
skera niður í mörgum hefðbundnum kvennastörfum, svo sem á
sjúkrastofnunum, þannig að mér finnst útlitið dökkt. Ekki nema
karlar ætli að hleypa okkur inn í sín störf en þeir hafa nú ekki
gert það til þessa.
Aðalvandamálið á vinnumarkaði í framtíðinni verður að störfum
fyrir konur fjölgar ekki í samræmi við fjölgun kvenna á
vinnumarkaði. Það kannski þrýstir á að við förum að
endurskipuleggja þetta samfélag eða endurmeta viðhorf okkar til
kvenna.”
3C»
ll-U/L'
rl Cv’ að/1íAjðÁsv Jvct&/ oÁ •lesuv (cxuicv?
fPusvfxUlV '2ÁÁ ttð' JxiClll jjAÍV á CjxZ-ŒL jxj/vÍAs aJíduAs?
s QAs ITO liuá. Ej oAit/ .fxjAÁsv lv\U>Asjas oxj etno/ oJcflcw ^xAxxÁ Jvcici' jjýÁÁxis!
Ö>ðxis (v\laÁ?
§umis eA/ taJuC, juiÁ nvcLs o-dJLi tcvíxv unv fvdutu
Öíjs tnoÁuAs apnoAs imimttmv Lit juzAás ctÁ AxeÁcv ótoÁu dhuinxv qas JvcvcL C
(xicjis, aAxis dancjis Aerrv fiaÁ nxB/u
& IV
irv OxÁÁ acj/ ininnóls qas ú fxjnxni&mxis
CAs eÁxiAs QXýA MJk / (io|t/ 'CqaxÁ ú (vexJxl U'xíc AZA^Ínxu
« yoJJls OJuÁaAs AUJ/ flXj' óxxj Íaz CC UUs oÁ |a xa aÁ t a £a ttnv juzttds Ul-
inxjadjxvfstceÁi!
chunxiAs donuAs fiAxuj (cjcv óxas afs ji*2C aÁ •Jazaxv antC-fxzmíni&taAi
«f innóÁs jixvðs fJ!oAl,
fPaiAs ’2ÁaÁoóÁs eJUcis á t t a ó ixjs á JiAÁs oÁs fxuniniójnimv, eÁcv (ixi/iá t la
fxxnxnióÁxv ö £íu. dePAuAs,
fíejvt/v ó.dvdaÁ Jv^X óenv |ixjzas uj o't a C clatji
TPáUáL. vnv cv QsxJlums fosvlCÁaAÍ-nnan.
fPtiÁ eAs eJcJcis ítauj l aÁ ne-iicv jvJÁs, Jvccjá •Áexj ncv eAs jvaÁ áAo/ ívjá ícá l Eecjl/
|r-et|cw donuAs íát xv annaÁ eÁnós ut uas tvejv
u áxvmxv tímxv axj' á.umÍAs (Lw£irtemv le£ja á-icj' 2æaxv jÆrTvuiávtcv!
Jvá/ qaÍs nxv áAxv nwdiÆ pimxniáÁi ciÁ juv cjetu/i' daAxv eJídis áJciJxÁ
aÁ áAxvnxv enxv íííul vxnÍAs eix JMLe, xu
Elsa Ragnarsdáttir
nemandi í félagsfræði í H.I.

't