Vera - 01.06.1998, Qupperneq 23

Ef barn slefar of mikið er þetta til ráða: Móðirin á að taka þrjár drekaflugur, setja þær fyrir
framan munn barnsins og segja: Kyngdu munnvatninu, kyngdu munnvatninu, kyngdu munn-
vatninu. Þetta á bara að segja þrisvar sinnum því ef það er sagt fjórum sinnum eykst munn-
vatnið.
frekar en í söfnuði Xunká en báðir eru söfnuð-
irnir upprunnir í Bandaríkjunum. Hana langar
að læra meira um ljósmyndun: „Ljósmyndir
skrá það sem við erum að gera á þessu augna-
bliki og minna okkur á það sem hefur gerst,”
segir Refujia.
Á sýningunni í Gerðubergi var mynd af altari í
heimahúsi og einnig myndir frá trúarhátíðum.
Flestir íbúar Chiapas hafa verið kaþólskir síðan
á 16. öld, þegar gerður var samningur við þá
Dreymi mann að hann sé að yrkja jörðina er
Maður ætti ekki að borða fyrstu maískökuna sem steikt
er því þá verður maður of málgefinn og baktalar fólk.
það fyrir því að einhver muni deyja.
Sækja vatn og kveikja eld
Á sýningunni var til sölu bókin Creencias en í
henni eru myndir eftir indíánakonu þar sem
hún túlkar hefðbundinn skilning ættflokks síns
á lífinu með því að safna saman alls kyns speki
og trú og taka mynd í tengslum við það. Bókin
gefur góða innsýn í líf Maya indíána, eins og
myndirnar á sýningunni Sópaðu aldrei síðdegis
gerðu einnig.
„í sveitinni þurfa konur að vinna mikla líkam-
lega vinnu,” segja Xunká og Refujia. „Þær
vakna á undan öllum öðrum til að tína sprek og
kveikja eld, síðan sækja þær vatn og hita það svo
eiginmaðurinn geti þvegið sér þegar hann vakn-
ar. Síðan steikja þær tortillur fyrir hann og búa til
drykk úr maískorni sem hann tekur með sér út á
akurinn. Þeir leggja stundum af stað klukkan
fimm á morgnana og þurfa að ganga í klukku-
tíma til vinnu. Konur sjá líka um ákveðin verk
við maísskurðinn. Lítið er um almenn þægindi í
híbýlum sveitafólksins. Áin er notuð til að baða
sig, þvo maísinn, leirtauið og fötin en stundum
sameinast nokkrar fjölskyldur um að leggja vatn
að húsunum og auðveldar það mjög vinnu
kvennanna.”
Xunká og Refugia hafa lítið ferðast út fyrir
Chiapas og þær höfðu aldrei séð hafið fyrr en í
ferðinni til íslands og aldrei komið í flugvél. „Það
var gaman að sjá hvernig hafið og landið rnætt-
ust við ströndina þegar við flugurn til New
York,” segja þær. „Við urðum svolítið hræddar
þegar flugvélin hóf sig á loft og þegar ekkert sást
út út um gluggann nema hafið.” Þær langar að
vita meira um aðrar þjóðir og kynna menningu
sína fyrir öðrurn þjóðum. „Ástandið í Chiapas er
ekki gott, við þurfum á hjálp annarra þjóða að
halda og við þurfum að fá fleiri ferðamenn. Þú
ert velkomin í heimsókn,” segja þær á sinn hóg-
væra, vingjarnlega hátt.
E.Þ.
sem tóku trú um að þeir yrðu ekki drepnir, en á
þeim tíma gerðu Spánverjar innfædda að þrælum
og töldu þá ekki hafa sál. Mayarnir hafa síðan
lagað kristna trú að sínum siðum, tengja t.d.
Jesú, Guð, Maríu og heilagan anda frumkröftun-
um sem þeir tilbáðu áður og stundum fórna þeir
kjúklingi í kirkjunni. Pólitískt ástand í Chiapas
'■» hefur verið mjög eldfimt undanfarin ár og hafa
átt sér stað fjöldamorð á frumbyggjum. Xunká
og Refujía segja að deilurnar séu mjög flóknar og
vilja ekki blanda sér í þær. Vegna þessarar ólgu
m.a. flytur fólk til borgarinnar og sumir reyna
að koma sér ólöglega til Bandaríkjanna.
v^ra 23