Ljósmæðrablaðið - 01.01.1941, Side 7

LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
5
GANGLIMIRNIR.
Lamanir stafa alltaf af skemmdum á mænunni, sem
ganglimataugarnar koma úr, eða heilanum, á sama hátt
og að framan er lýst. En það hefir enga þýðingu, þótt
einstakar taugar í ganglimunum verði fyrir áverka.
Stundum sést allstór fæðingarsveppur á fæti eða gang-
limnum öllum eftir fótafæðingu. Slíkt veldur oft miklum
áhyggjum og ótta hjá aðstandendum, en er með öllu mein-
laust, því að bólgan er ekkert annað en bjúglopi, og ef
til vill eru blöðrur á húðinni, sem þá er dökkblá að lit,
en þær hverfa bráðlega. Sé slanga sett á fótinn til þess
að hægara sé að toga í hann við framdrátt, kemur stund-
um djúpt far kringum öklaliðinn og fylgir því endrum
og eins lömun á fætinum. Þessi áverki hefir ekki heldur
neina varanlega þýðingu. Af öðrum áverkum, auk bein-
brotanna, má nefna marbletti og sár í nárunum eftir haka,
sem notaðir eru, ef illa gengur að draga fram barn í
sitjandastöðu. Sem betur fer eru þetta sjaldgæfir áverk-
ar, og þeirra vegna ætti hakanotkunin að leggjast niður
með öllu. Nárinn getur verið mjög illa leikinn af þessum
áverkum, svo að æðar og taugar, sem leggja þar leið sína
niður í fótinn, verða fyrir stórskemmdum, og bíður barnið
þess aldrei bætur, hversu gamall maður eða kona sem það
verður.
Beinbrot á ganglimum. Um önnur brot en lærbrot er
naumast að ræða, því að þau eru lang-algengust, og oft-
ast í efsta hluta lærleggsins. Venjulega brotnar leggurinn
við það, að reynt er að leiða fót niður, þegar skilyrðin til
þess eru ekki fyrir hendi, þ. e. sitjandinn er genginn nið-
ur í grindina og verður ekki lyft upp úr henni áður en
fengizt sé við fótinn. Ef fóturinn er leiddur niður, kemur
að því, að lærleggurinn stendur hornrétt út frá bolnum, og
þar sem grindin er hvergi svo rúmgóð, að samsvari f jar-
lægðinni frá hné til mjaðmarliðs, að viðbættri þykkt sitj-