Freyr - 01.11.1925, Page 6

92
FRE YR
má fá smíðaða handa okkur stálljái sem
eru miklum mun beittari en við eigum
að venjast. Vandinn er aðeins að fá ljá-
ina með því lagi sem við séum ánægðir
með. Vera má að sláttulagið verði líka
að breytast? Væri fróðlegt að vita hvert
fyr hefir verið notað sama sláttulag, og
nú er, meðan dengsluljáir voru notaðir?
— Þennan vanda mun þó léttara að leysa
heldur en að kenna mönnum að nota góða
ljái. — Það kunna fáir, að því er virðist.
En þeim, sem ekki vilja eða ekki geta
lært það, er be3t að nota framvegis bit-
sljóa linkuljái, — og bezt er þeim að æskja
hvergi annars betra.
Lagið á ljáunum sem eg hefi látið smíða
er að sumra dórai fremur gott, en vei
getur það batnað ef vit og vílji og reynsla
leggja á ráðin að bæta það.
23. janúar 1926.
Arni G. Eylands.
Jarðráns- eða jarðræktarmenn.
i.
Búnaðarsaga Islands hefir enn ekki ver-
ið skráð til hlítar. En þarft væri, ef
einhver fær maður á sviði landbúnaðar
og sögu, viidi taka sig til, og skrifa hana
vel og ítarlega. Bændum og öðrum land-
búnaðarvinum ætti að geta komið það
að hinum bestu notum. Þeim gæfist þá
kostur á að kynnast hvernig búskapur
hefir verið rekinn hjer á ýmsum tímum.
Ilvernig landinu hefir hnignað og nátt- .
úrugæðin eyðst sökurn óskynsamlegrar
jarðnotkunnar. Ilvernig velmegun og
efnahag þjóðarinnar heflr farið aftur eftir
þvi sem náttúrugæðin eyddust og jarðrán
varð víðtækara. Hvernig þjóðin og iand-
ið hafa búið hvert að öðru á umliðnum
öldum, ef svo mætti að orði komast.
Sagan er reynsla og niðurstöður liðinna
kynslóða, og henni er þarft að kynnaat
fyrir okkur Islendinga.l
Það er satt sem Fornólfur kveður:!
Mikill er í minningunni
meginn styrkur vorri þjóð,
til þess að hver kynslóð kunni
kjörin sér að skapa góð;
bæði til að hafa og hyila
og hafna því sem reyat er ília
oft eru gömlu fræðin fróð.
Ekki þarf að óttast að vel og skipu-
lega rituð búnaðarsaga tsl. yrði ekki
keypt og lesin. Sveitamenn á íslandi
hafa jafnan haft gaman af sögu; og enn
í dag er ekkert meir lesið í sveitum en
saga og þjóðleg fræði. A. m. k. þar sem
jeg þekki til.
II.
Landbúnaðarsaga okkar íslendinga byrj-
ar ekki glæsilega. Hún byrjar sem sé
á horfalli og harðindum. Hrafnaflóki gætti
þess ekki að afla heyjanna fyrata vetur-
inn sem hann dvaldi hér, svo búfje hans
fjell um veturinn. Veiðiskapur glæpti
hann, enda var hann vikingur mikill.
Fordæmi Hrafnaflóka hefir orðið þjóð-
inni ærið örlagaríkt. Þar hefir sannast
svo átakanlega bið forna, að lengi býr
að fyrstu gerð. Hefði Hrafnaflóki byrjað
búskaparsöguna jafn glæsilega og Ari
sagnaritunina, þá er ósagt nema að íalend-
ingar hefðu orðið jafnfrægir fyrir búskap
og þeir eru fyrir sagnaritun. — Það er
jafnan óvandaðri eftirieikurinn þegar illa
er byrjað. Og helst til lengi hefir það
viljað brenna við, að menn hafa ekki
gætt þess sem skyldi að afla heyjanna
— alt fram á siðustu daga. — Færi betur
að þeir gættu þess betur eftirleiðis.
En þó nú slys þetta henti Hrafnaflóka,
þá er þó búnaðarsagan all glæsileg fyrst
framan af, a. m. k. á sumum sviðum.
Fornmenu voru duglegir til fleiri verka
en manndrápa og ránsskapar. Þeir rækt*