Freyr - 01.04.1938, Síða 13

FRE YE
59
fjárskipti, er byggist á aðflutningi fjár
úr kostaríkum sauðf járhéruðum í rírðar-
sveitir, verði stór búhnykkur? Verður
með nokkurri vissu hægt að segja, hvar
takmörk skuli sett, þegar jafn alvarlegt
spor er stigið sem niðurskurðurinn er?
Er ekki að óttast, að þar verði útkoman
svipuð og með girðingarnar, þannig, að
stöðugt þurfi að færa út kvíarnar. Eg er
ekki í neinum vafa um það, að með nið-
urskurði er verulegt óheillaspor stígið,
spor, sem menn eiga eftir að iðrast sár-
lega að hafa stigið eða verið valdir að,
að var nokkurntíma stigið.
Manni verður að spyrja, hvar orsak-
anna sé að leita á því öngþveiti, sem
þetta pestarmál er komið í.
Einn mikils ráðandi maður í þessu
máli hefir haldið því fram við mig á op-
inberum vettvangi, að sig varðaði ekkert
um það, hvaða sjúkdómur væri hér á
ferðinni. Það, sem mestu máli skipti,
væri vitanlega það, hve margt fé dræp-
ist af völdum veikinnar. Eg var hins veg-
ar á gagnstæðri skoðun vegna þess fyrst
og fremst, að á meðan ókunnugt væri um
uppruna og eðli veikinnar, væri með öllu
vonlaust um góðan árangur í baráttunni
við þennan óvin, það væri líkast því að
berjast við vofu. Auk þess liggja engar
skýrslur fyrir, er sanni það, að sá mikli
fjárfellir sé ,,mæðiveikinni“ að kenna,
heldur bendir flest til þess, að hávaði
fjárins fari úr lungnadrepinu.
En „varðar mest til allra orða, að und-
irstaðan rétt sé fundin“. í þessu máli tel
eg, að undirstaðan sé ekki rétt fundin,
eða með öðrum orðum, að flest allt, sem
gert hefir verið í málinu, sé byggt á röng-
um forsendum. Það eru hinar opinberu
rannsóknir, sem allt þetta mál hvílir á.
Þeim hefir óspart verið hampað og hald-
ið á lofti í helztu blöðum þessa lands og
fyrir þær sakir, öðrum fremur, hafa
menn almennt lagt trúnað á þær sem
óskeikulan páfaúrskurð. Eg hefi hins
vegar, bæði í ræðum og ritum, reynt að
gera mönnum skiljanlegt, að niðurstöð-
ur þessara rannsókna þoli ekki faglegan
dóm, því að hér sé ekki um nýjan eða
áður óþekktan sjúkdóm að ræða, heldur
gamlan, landlægan sjúkdóm. Byggist
þetta álit mitt á meir en aldarfjórðungs
gamalli dýralæknisreynslu minni og þeim
rannsóknum, sem eg hefi gert, og hafa
fært mér heim sanninn um það, að
,,mæðiveikin“ sé ekki sjálfstæður sjúk-
dómur, heldur blátt áfram þáttur annars
sjúkdóms, sem almennt nefnist hér á
landi lungnadrep eða lungnapest, og al-
gengur er um víða veröld, bæði í sauðfé
og svínum. Faglega nafn hans er: Septi-
cæmia hæmorrhagica. Allt hjal um það,
að ,,mæðiveikin“ sé sama og afríkska
sauðfjárveikin Jaagziekte, er borizt hafi
til landsins með karakúlhrút frá Þýzka-
landi, er eðlilega markleysa ein, þegar
þess er gætt, að á Þýzkalandi er Jaagzi-
ekte ekki til og hefir aldrei verið þar.
Fyrir þessu hefi ég í höndum óvéfengj-
anlegar sannanir. Verður þá og að litlu
hafandi smitferill sýkinnar í allar áttir
frá Deildartungu. Það atriði út af fyrir
sig hefir þó haft sínar örlagaríku afleið-
ingar í baráttunni gegn veikinni hing-
að til. —
Þessi litla spegilmynd af þeirri ,,vís-
indamennsku“, sem allt þetta mál hefir
í raun og veru hvílt á hingað til, ætti að
nægja til þess, að mönnum mætti skilj-
ast, að hér er ekki allt eins og ætti að
vera, og því rík ástæða til að söðla um
og taka málið allt öðrum tökum en hing-
að til og þá fyrst og fremst að fá úr því
skorið, hvort ég hafi á réttu máli að
standa um uppruna og eðli „mæðiveik-