Freyr - 01.04.1938, Qupperneq 17

FRÉYfi
Um reyni.
a. Almenn atriði.
Reynirinn er fagurt, beinvaxið tré. Ætti
að vera reynilundur við hvern bæ í fram-
tíðinni. Getur tréð þrifist um land allt, ef
því er sómi sýndur. Flestir kannast við
hve fagran og hlýlegan blæ tré geta gefið
bæjunum eða húsunum. Hér í Reykjavík
er talsvert um reyni, en hann þrífst all-
misjafnt, og er honum hér hætt við ýms-
um sveppakvillum. Eru sum reynitrén
mjög ljót, öll með æxlum og sárum. Veld-
ur pví bæði loftslagið og ónóg umhirða.
Það er reyndar eðlilegt að talsvert beri á
reynikvillum hér. Reykjavík liggur á nesi
og er hér óstöðug veðrátta og mjög næð-
ingasamt, en rakir, hálfsaltir hafvindar
eiga illa við rnörg tré. Þarf því reynirinn
að fá sérstaklega góða umhirðu til að vega
á móti þessum slæmu vaxtarkjörum. Mold-
in þarf að vera frjó og djúpunnin og ekki
of blaut. Þegar um fá tré er að ræða, er
sjálfsagt að grafa talsvert djúpar holur,
láta í þær góða mold og gróðursetja svo
tré í þennan undirbúna jarðveg. Þessi
undirbúningur margborgar sig, trén þríf-
því að stytta eða lengja daginn, eins og áð-
ur er minnst á. Úti er oft ekki hægt að
koma slíku við. Er þá um að gera að ná í
tegund, sem er ónæm eða lítt næm fyrir
birtunni að þessu leyti, samanber Manda-
rínbaunir. Þarf nauðsynlega að athuga
þetta við innflutning nýrra tegunda frá
öðru breiddarstigi. Kuldanum hér á landi
hefir jafnan verið kennt um vanþrif slíkra
plantna. Er það stundum rétt, en óheppi-
leg birta á oft engu síður sök á þessu.
Spyrjið því bæði um hitann og breiddar-
stigið.
Reykjavík, síðasta vetrardag 1938
Ingólfur Davíðsson.
63
ast miklu betur en ella, þegar svona er í
haginn búið fyrir þau. Svo þarf helzt að
láta áburð í kringum þau árlega. Vel hirt
tré þola sjúkdóma mikið betur; en komist
kyrkingur í þau, láta kvillarnir heldur ekki
á sér standa. Vaxtarlag trjánna má mikið
laga, með því að binda þau við prik í upp-
vextinum og skera af þeim kræklóttar og
of þéttar greinar. Þarf að byrja á þessu
í tíma og líta eftir árlega. Greinunum neð-
an til á stofninum skal smáfækkað. Vex
tréð þá meira í hæðina en annars. Jafnan
skal gera þetta að vorinu eða vetrinum,
meðan trén eru í vetrarhvíld, og bera ætíð
koltjöru, mál eða plöntuvax á sárin. Gróa
þau þá fljótt og vel.
b. Reynikvillar.
1. Rauðar vörtur (Nectria cinnabarina).
Þær ásækja reyni, ribs o. fl. trjáplöntur.
Koma rauðar vörtur á greinarnar, oft
fyrst á dauðar greinar. Bezt er að skera
vörtugreinar af og brenna þær, til að
hindra frekari smitun. Þarf að aðgæta
þetta árlega. Duga þá skurðlækningarn-
ar vel.
2. Sár og æxli (Nectria galligena). Al-
gengur sjúkdómur á reynitrjám. Þetta er
sveppasjúkdómur, eins og rauðu vörturn-
ar. Sýkist tréð vanalega þannig, að svepp-
urinn kemst inn í vanhirt sár eða t. d. kal-
skemmdir. Er sárið oft alldjúpt, og nokk-
urn veginn kringlótt að lögun. Stundum
sigrar tréð sveppinn og myndast þá æxli.
Athugið trén í tíma. Skerið- sárin vel hrein
með beittum hníf og berið volga koltjöru
á þau á eftir. Allar kalnar og skemmdar
greinar skal einnig skera af á hverju vori.
3. Reyniviðarsveppar (Cytospora-Val-
sa). Börkur trjánna verður rauðbrúnn,
hálflaus og oft með dökkum rákum. I þess-
um veiku blettum sjást örlitlar, dökkar
doppur. Varnir eru hinar sömu, vægðar-
lausar skurðlækningar. Nokkur vörn gegn