Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.05.1944, Page 18

14
TlMARIT. V.F.l. 19 44
eins með því móti má búast við, að framfarir hér á
landi geli orðið cins örar og miklar, og efni standa
til, vegna gæða landsins — til hagsældar og auðg-
unar fyrir allt liið íslenzka þjóðfélag.
Að loknum flutningi erindisins liófust umræður.
Þorkell Þorkellsson lét í Ijósi ánægju sína yfir ])ví, liversu
margvíslega möguleika fyrirlesarinn hefði bent á til notk-
unar jarðhitans. Sagði liann, að árangur jarðborananna i
Hveragerði hefði ekki komið sér á óvart. Þar hefði ein-
mitt mátt búast við miklum jarðhita.
Allmargir fundarmanna báru fram fyrirspurnir, er fyrir-
lesarinn svaraði greiðlega. Eftirfarandi tillaga var siðan
samþykkt i einu hljóði:
„Fundur haldinn í V.F.Í. 12. apríl 1944 beinir þeim til-
mælum til ríkisstjórnarinnar, að hún hlutist til um, að fé
verði lagt fram til rannsókna á öflun jarðgufu og liagnýt-
ingu hennar."
Þar sem fyrirlesturinn snerti mjög hitaveitu Reykjavík-
ur, en hitaveilustjóri, Helgi Sigurðsson, gat ekki mætt á
fundinum sökum veikinda, þótti ritstjórn tímaritsins vel
við eigandi, að gefa H. S. kost á að lesa fyrirlesturinn í hand-
riti. Hefur H. S. sent tímaritinu eftirfarandi athugasemd:
Athugasemd við grein G. H.
Ritnefnd Tímarits V.F.Í. hefur sýnt mér ])á velvild að
gefa mér kost á að lesa framanritaða grein Gísla Halldórs-
sonar verkfræðings i handriti, ef vera kynni, að eg vildi gera
einhverjar athugascmdir við hana með tillit til þess, sem
þar er sagt um Hitaveitu Reykjavíkur.
Greinin mun vera samhljóða fyrirlestri, sem höf. hélt ný-
lega í V.F.Í., en eg var þá veikur og gat því ekki verið
viðstaddur til andsvara.
Eg skal strax taka það fram, að mér fannst sá kafli í
grein G. H., sem fjallar um Hitaveitu Reykjavikur, svo ó-
merkilegur, að eg hefði helzt kosið að láta honum ósvarað,
en þar sen) ritnefnd Tímaritsins hefir auðsjáanlega þótt
eilthvað bogið við greinina og húizt við andsvari af minni
hálfu, skal eg þói fara um hana nokkrum orðum.
Ilöf. gerir mikið úr þeim mikla mun, sem sé á notagildi
90° og 75° vatns. Hann hefur oftar en einu sinni ritað um
þetta efni í dagblöðin, og hefi eg svarað honum þar. Eg
læt mér því nægja að þessu sinni að benda á, að enn liefur
G. H. ekki fundið réttan grundvöll fyrir þessa útreikninga
sina. Ilann gleymir meðal annars að taka það með í reikning-
inn, að vatnið á að notast í miðstöðvarkerfi, sem reiknað er út
fyrir 20° kælingu, en þessi staðreynd hefir mikil áhrif á
niðurstöðutölurnar og minnkar verulega muninn á notagild-
inu.
Hvað viðvíkur hitanum á Reykjavatninu kömnu i lnis i
Reykjavík, þá vil eg benda höf. á, að Hitaveitan er ekki
enn fullgerð, en þær athuganir, sem gerðar hafa verið á
hitafallinu, benda til ])ess, að hitinn verði sá, semi reiknað
var með.
Ilöf. talar um að sementsbera pípurnar i stað þess að
menjumála þær. Það hefði verið æskilegt, að hann hefði
bent á ])etta fyrr, ef hann heldur, að það sé betra og hann
ber jafnmikla umhyggju fyrir fjárhag bæjarins og hann
vill vera láta.
(i. H. virðist hafa séð það fyrir nokkrum árum í einhverj-
um amerískum verðlisla yfir trépipur, að ]>ær væru ágætar
fyrir heitt vatn og gufu. Hann tekur raunar ekki fram,
hvort pípurnar hafi verið notaðar utan- eða innanhúss, sem
]>ó skiptir nokkru máli. En hvers vegna hefur hann ekki
Iátið sér detta í hug í öll ])essi ár að nota sjálfur slíkar
pípur, ef hann heldur þær taka öðrum pipum fram.
Eg get ekki stillt mig um að benda á smáósamræmi í
grein G. H. Fyrst reynir hann að gera sem mest úr því, hve
þýðingarmikið það sé, að vatnið sé sem heitast, þegar það
fer inn á ofnakerfið, en síðar i greininni liyggst hann að
spara vatn með því að nota pípukerfi, sem hann hefir fund-
ið upp, og sem verkar þannig, að baðvatnsgeymirinn er
notaður til l)ess að kæla vatnið dálítið, áður en það fer inn
á ofnana.
Eg get tekið undir síðustu málsgreinarnar í grein Gísla
Halldórssonar, en mér er nær að halda, að hann, sem oft
getur fengið góðar hugmyndir, gerði stétt sinni og alþjóð
meira gagn en ella, ef hann athugaði hugmyndir sinar ræki-
lcgar, áður en hann lætur þær á þrykk út ganga.
Helgi Sigurðsson.
Vegna ]>ess, sem Helgi Sigurðsson segir i framanritaðri
alhugasemd um ritstjórn tímarits þessa, að henni hafi „auð-
sjáanlcga þótt eitthvað bogið við greinina og búizt við and-
svari“ frá honum, skal það tekið fram, að ritstjórnin hefur
hvergi látið ])að álit í ljós. Ritstjórnin.
Ymsar athuganir og fréttir.
Ritstjórn tímaritsins.
Undanfarin tíu ár hefur Árni Pálsson átt mestan þátt i
ritstjórn Tímarits Verkfræðingafélags íslands. Fyrstu þrjú
árin (1934—’30) var hann einsamall ritstjóri þess, en undan-
farin sjö ár (1937—’43) var hann formaður fimm manna
ritstjórnarnefndar. Ilvíldi samt mestur hluti starfsiiis á
honum. Var hann stöðugt ötull og áhugasamur uin tímaritið,
að því gegndi vel í hvívetna, og vann hann fyrir ])að af
alúð og ósérplægni á sama hátt og margoft fyrir félagið
sjálft. En vegna anna, einkum vc'gna kennslu við verkfræði-
deild Háskólans, sá hann sér ekki fært að lialda þessu starfi
áfram nú um stund. Er inikil eftirsjón að Árna frá timarit-
inu, og kann Verkfræðingafélagið honum hinar beztu l>akk-
ir fyrir störf hans undanfarið, bæði fyir félagið sjálft og
tímáritið. J. E. V.
Virkjun borholu hjá Reykjakoti í Ölfusi.
Um siðustu áramót var boruð 4 cm víð hola um 4 m vest-
ur af nyrzta gróðurhúsinu hjá Reykj;ikoli í Ölfusi. Jarð-
vegur var leirkenndur, liklega að mestu leyti sundursoðin
klöpp. í 10—12 m dýpt var nokkuð harðara jarðlag. Mikið
gufugos kom upp úr holunni úr 22 m dýpt. Ilafði holan ver-
ið fóðruð niður undir harða lagið i 10 m dýpt. Brauzt vatn og
gufa utan við fóðurpipuna og myndaðist mikið leir- og
gufugos inni i gróðurhúsinu skannnt frá holunni. Hefur yfir-
hitað valn að öllum líkindum hleytl upp jarðlögin undir
húsinu, en áður mun hafa veriö þar veila i jarðlögunum,
og þrýstingurinn að neðan að lokum þrýst leðjunni upp.
Siðar myndaðist leirhver umhverfis horholuna, um 7 m
djúpur og 5—(i ni að þvermáli. Brotnuðu bakkar hversins
stöðugt, svo að góðurlnisunum i grenndinni stafaði hætta af.