Akranes - 10.09.1943, Page 11

AKRANES
79
Skrúðgarðar bæianna skart
Glöggt er gestsaugað, segir gamalt
málíæki, og er það margsannað. Ef þú
kemur á sveitabæ eða hús í kaupstað,
rekur þú furðu fljótt augun í ýmislegt
það, sem þú jafnvel tekur ekki eftir á
þínu eigin heimili.
Ef þú ert gjörhugull, myndar þú þér
fljótt skoðun um þetta heimili og þá,
sem þar s,ráða ríkjum“. Heimili til sjós
og sveita eru vitanlega mjög misjöfn
um allan þrifnað og heimilisháttu. Sum-
ir sjá aldrei sóðaskapinn, en sumum
finnst alltaf allt vera óhreint — hvað
hreint sem það er — og sumir hafa tak-
markaðan tíma og vinnukraft til þess
að „snurfussa“ til hjá sér. Einhver mun
nú ef til vill segja — og vantar til þess
fé — en það er ekki rétt. Eg gæti bent
maður og Sigurður vélamaður. Árið
1939 lét hreppsnefndin byggja hér í
Dráttarbrautinni 61 smálesta mótorbát,
sem að smíði lokinni eða litlu fyr, var
seldur þessum tveim ungu mönnum
sem hér um ræðir. Þeir gáfu bátnum
nafnið „Sigurfari“ og hafa gert hann
hér út síðan. Var hann aflahæsti bátur-
inn á vetrarvertíðinni 1943. Bergþór
er formaður á bátnum en Sigurður véla-
maður.
tíjörn Ágústsson.
Hann kaupir mb. Frigg af Árna Sig-
urðssyni 1938 og gerir hann út þar til
hann selur Oddi Hallbjarnarsyni í apr.
1942. Á því sama ári ræðst Björn í að
láta byggja sér nýjan bát á ísafirði.
Hann kom hingað 11. júlí síðastl. og
er 51,53 smál. að stærð og hinn vand-
aðasti. Honum hefur verið gefið nafnið
Ásbjörn.
Halldór og Jónmundur Guðmundssynir.
Svo sem áður er sagt, kaupa þeir
bræður Ölduna af Jóni Halldórssyni á
árinu 1940, en selja hana aftur 1. maí
1942.
Porv. Ellert Asmundsson.
Hann útskrifaðist úr Stýrimannaskól-
anum 1932, og var síðan form. á ýmsum
bátum hér. Kaupir Ölduna af Halldóri
og Jónmundi 1. maí 1942, á hana nú og
hefur gert hana út síðan.
Þorkell Guðmundsson o. fl.
Þorkell er fæddur og uppalinn í
Brynjudal. Haustið árið 1935 keypti
hann í félagi við Magnús Gíslason og
Jörgen Hansson m.b. Rán 16 tonn að
stærð. Var Magnús formaður en Jörgen
vélamaður. Eftir 2 ár eða svo keypti
Þorkell af þeim bátinn og átti hann og
gerði út einn í önnur 2 ár, en seldi hann
þá til Keflavíkur.
á mörg bláfátæk heimili og sárfátæk,
þar sem ekki getur meiri þrifnað.
Fyrr og síðar, og ekki síður nú, er
vaknaður nokkur áhugi fyrir meiri
þrifnaði og snyrtimennsku utan húss
og innan en áður var. Er það gleðilegur
vottúr, sem ýta ber undir og styrkja af
fremsta megni, og það geta blöðin ekki
sízt. Það er unun að koma á sveitaheim-
ili, þar sem myndarbragur og snyrti-
mennska helzt í hendur utan húss og
innan.
í þéttbýlinu (bæjunum) skapast mörg
vanamdál, og þess fleiri sem fólkinu
fjölgar. Þar er raunverulega um nýtt
landnám að ræða með margvíslegum og
ólíkum kröfum, sem kosta mikið fé og
fyrirhöfn að leysa. Ef skynsamleg íhug-
un og samtök geta komist að þeim til
lausnar, á þetta að vera vel framkvæm-
anlegt, og í sumum tilfellum hægara að
levsa sameiginlega heldur en þar, sem
hver verður að leysa sinn hnút út af
fyrir sig.
Þegar gengið er um þessa bæi og sjó-
þorp sést því fljótt sem á einkaheimil-
um, hvort þar búa sóðar eða snyrti-
menn. Forráðamenn bæjanna verða að
sjá um, að öll umgengni og umhirða
bæjarins sé meira en sæmileg, og verða
að láta íbúa bæjanna hafa hitann í hald-
inu um þá sjálfsögðu skyldu að gera
hreint fyrir sínum dyrum.
Allskonar gróður er augnayndi fyrir
utan það gagn, sem hann færir þeim,
sem yrkja. Allir ættu þess vegna, hvar
sem er, af fremsta megni að gera til-
raun til þess að láta tvö strá vaxa, þar
sem eitt óx áður. Þeir, sem komið hafa
til útlánda minnast lengi trjálundanna
fögru í borgum og bæjum. Hér á landi
er nú í- nokkrum bæjum farið að leggja
allmikla rækt við trjágarða og blóma-
rækt. Er það vel og fer vonandi ört
vaxandi. Það eykur yndi og ánægju og
skapar trausta og haldgóða menningu,
þeim, er við það fást og eiga þess kost
að búa við slíkt umhverfi.
Akureyri var fyrsti fyrirmyndarbær
á þessu sviði. Smátt og smátt komu aðr-
ir á eftir. Eitt hið snilldarlegasta og eft-
irbreytnisverðasta fordæmi á þessu
sviði hefur verið framkvæmt af fá-
mennu félagi í Hafnarfirði með stuðn-
ipgi og velvilja bæjarbúa, sem sjá og
meta að verðleikum þá fórnfýsi og elju
þeirra ágætu manna, sem hafa skapað
og viðhaldið hinu yndislega Hellisgerði.
Hvers virði er ekki bæjum að eiga slík-
an „gimstein“?,
Því miður er hér erfitt um trjá- og
blómarækt, en mikið má ef vill, og við
skulum aldrei segja aldrei.
Af margfaldri reynslu er þetta erfitt
hér niður á Skaga — þó ef til vill ekki
ómögulegt —. En hér í nágrenninu ætti
að vera mögulegt að rækta sameigin-
legan skrúðgarð allra bæjarbúa. Það
má ekki dragast og verður að gera í því
meira átak hér eftir en hingað til. Sig-
ursælasta og þroskavænlegasta leiðin í
þessu máli er að félagssamtök með
stuðningi bæjarbúa leysi það.
Starfandi menningarfélög í hverri
sveit og bæ eiga að leysa af 'hendi því
lík verkefni. Það eykur þeim félagslega
ásmegin, félagsmönnum þroska, yndi og
ánægju, þar sem þeir finna, að þeir eru
að sá, ekki einasta fyrir sig, heldur bæ
sinn og börn, þar sem þau í þessum efn-
um vísa veginn í langri framtíð.
Hér er nú til skógræktarfélag, nýlega
stofnað. Eg vil að endingu eindregið
benda öðrum félögum hér og góðum
mönnum, að taka saman höndum við
skógræktarfélagið um að hefja varan-
lega sókn í þessu máli, ná þar fótfestu
og láta engan her eða mannlegan kraft
hrekja sig þaðan á brott. Ó. B. B.
- ÚR BÓKUM OG BLÖÐUM -
Nýju kafbátarnir..
Svo er sagt, að Þjóðverjar hafi það í
hyggju að halda því, sem þeir hafa, en
það er mestur hluti Norðurálfunnar,
láta sér hægt með árásir á landi, en
efla kafbátahernaðinn allt hvað af tek-
ur. Búast þeir við, að Bandamönnum
verði erfið sóknin er til lengdar lætur.
Nýju kafbátarnir eru nú orðnir all-
stór skip og ferðmikil. Skipsvélarnar
eru af nýrri gerð (Dieselvélar), aflmeiri
en nokkru sinni fyrr, og eru þó miklu
fyrirferðarminni. Svo sterkur er skips-
skrokkurinn, að skipið getur kafað 600
fet, en á því dýpi ná djúpsprengjur ekki
til þess. Fallbyssunum á þilfarinu má
skjóta inn í skipið, meðan kafað er, en
óðar en báturinn kemur upp úr sjó eru
þær þó til taks.
Nú herja kafbátarnir alla jafna í hóp-
um og oft eru 12 eða fleiri saman, svo
að það er ekki að undra, þótt ofansjáv-
arskip eigi erfitt undankomu, er slíkir
vargar elta þau sólarhringum saman.
Enginn veit með vissu, hve marga kaf-
báta Þjóðverjar smíða á ári, en eftir á-
ætlun Jodls, herforingja, eiga þeir ekki
að vera færri en 250. Er þá viðbúið, að
lokið verði við einn bát á dag áður lang-
ir tímar líða.
Froðugler.
í Bandaríkjunum búa menn nú til svo
nefnt „froðugler“. Það er lauflétt en þó
sterkt, smáholótt eins og svampur, flýt-
ur eins og kork og einangrar ágætlega
gegn kulda. Það má saga það og bora
með venjulegum tólum. Úr gleri þessu
er m. a. gerðir veggjasteinar, og má vel
vera, að hér sé nýtt byggingarefni á
íerðinni. Um verð er ekki kunnugt.
Gler þetta er gert á þann hátt, að
hreinsuðu koladuftj er blandað saman
við glerið. Þegar glerið er að bráðna,
breytast kolaagnirnar í loft og fyllist
þá glerið af smábólum.
/