Akranes - 01.11.1949, Síða 24

hana sem glæsilega „Reykjavíkurdömu“ í dálæti tilhugalífs
þeirra, og sá nú að hún sómdi sér ekki síður í hinni mikhi og
þýðingarríku stöðu sem prestskona í sveit. Mér var Hka upp-
hygging að tala við prestinn bæði um andleg og veraldleg mennta-
mál. Fann ég eins og æ áður að saman fór nautn og fróðleiks-
aukning í samtölum við séra Stefán. Það jók líka á yndi mitt
þann dag að vera nokkra stund einn úti í kirkju og steig þá
enn upp fyrir sjónum mínum myndin af sálmaskáldinu góða,
séra Páli Jónssyni, sem í kirkju sinni hafði staðfest skemmri
skirn mína og lagt blessandi hönd á höfuð mér. Ég reyndi að
útmála fyrir mér athöfnina þá og varð hrærður í anda við þá
hugsun, að verið gæti að mikið af þeirri hlessun, sem Guð hefur
gefið mér, eigi ég líka að þakka blessun og fyrirbæn hins and-
ríka prests.
Ég hefði gjarna viljað dvelja lengur á Völlum, en ég varð að
halda áfram. Séra Stefán átti að sjá um ferð mína inn á Akur-
eyri og hafði verið ráð fyrir gert að hann riði með mér þangað,
en þótt ég hafði hlakkað til að ríða við hlið frænda mins inn
alla Árskógströnd og sveitirnar þar innar af, þá fann ég á mér
að réttara væri, að ég veldi sjóleiðina til Akureyrar, með þvi
lika, að við fengum þá um daginn að vita, af mótorbátsferð frá
Dalvik næsta morgun. Ég kaus svo að fara þá leið. Eldsnemma
lögðum við þvi af stað frá Völlum, og riðu þau hjónin með mér
niður til Dalvíkur og fékk ég þar far og kvöddumst við þar með
mestu vinsemd.
Fjörðurinn var spegilsléttur og veðrið hið fegursta. Var það
þvi nautnarik ferð inn eftir hinum fagra firði i morgunsvalanum
og árdegissólskininu með hinum blómlegu ströndum báðu megin.
Sóttist ferðin því vel og því innar sem vér komum, því meira
fannst mér koma til landsins báðu megin. Hamarshögg og
vélagný var að heyra frá stórri verksmiðju við vík eina, og svo
er komið var inn fyrir Oddeyrina inn á Pollinn, fundust mér
brekkumar, sem Akureyrarbær stendur i, og trjágarðarnir og
blómareitimir milli húsanna svo, fagrir, að mér fannst allt í
einu að vér værum að sigla inn í einhvern hæinn fyrir norðan
Jaðarinn í Noregi vestan verðum. Og þessi tilfinning varð svo
sterk i huga mínum, að þegar ég kom upp á hina breiðu bryggju
í gamla Akureyrarbænum og mætti þar kvenmanni á peysu-
búning, var ég rétt kominn að að taka ofan, eins og ég var vanur
að gera í Danmörk, er ég mætti íslenzka búningnum. Ég áttaði
mig samt í tíma og hætti við kurteisina. Ég hló með sjálfum
mér að þessu og hélt leiðar minnar upp í bæinn. Ég komst svo,
með því að spyrjast fyrir, heim til Brynleifs Tobíassonar. Hann
bjó upp á brekkunni, beint á móti suðurenda Gagnfræðaskólans,
neðan við götuna. Þar fékk ég hinar beztu viðtökur. Þar átti
ég svo að halda til, meðan ég dvaldi á Akureyri. Það var skemmti-
legt hús og leið mér þar mæta vel. Brynleifur var hinn skemmti-
legasti félagi, sem ég gat óskað mér, fræðandi og skemmtilegur
um leið. Áttmn við góða samleið í áhugamálum okkar. Hvort
sem við töluðum um trúmál, bindindi eða forn-íslenzk og lalnesk
efni, kom okkur mæta vel saman. 1 íslenzkum og sögulegum
fróðleik var hann mér langtum færari og lærði ég mikið af sam-
tölum okkar. Og það sem mér þótti mest um vert, var samfélag
okkar í hinni kristnu trú og mætti ég miklum skilningi og samúð
hjá honum. Við höfðum margar sambænastundir sameiginlegar
fyrir starfinu og áhugamálum okkar. Allur varð þessi dvalar-
tími minn á Akureyri mér til mesta yndis og ánægju. Ég átti
marga vini og velunnara á Akureyri, frændur og fornkunningja
og nýir bættust við. Ég var boðinn í mörg hús bæði á Akureyri
og Oddeyri. Veðurblíða var mikil og gróðursældin jók á lífs-
nautnina. Ef ég ætti að segja frá öllu þvi skemmtilega, sem ég
fékk að reyna þennan tíma, mundi mér ekki nægja minna en
talsvert stór bók til að skrá það allt í. Svo ég verð að takmarka
mig stórum og er mér það þó ekki ljúft. Ég ræð ekki við allar
þær minningar ljúfar og góðar, sem streyma fram fyrir augu
min og vilja komast með. Það vildu allir bera mig á höndum sér.
Það var aðeins eitt, sem mér i byrjun þótti vanta á hamingju
mina, að sá maður, sem ég leit hvað mest upp til, séra Matthías
Jackumson, tók mér fremur fálega i byrjun og fann ég að hann
reyndi að víkja mér á bug. Þegar fyrsta daginn hitti ég hann
niðri á götu. Var hann ríðandi á stilltum hesti, sem sonar-sonur
hans, Baldur eða Bragi teymdi undir honum. Þetta var gert
gamla skáldaöldungnum til afþreygingar. Ég heilsaði honum
en hann tók því fremur fálega. Ég sagði, er við höfðum talað
saman um daginn og veginn í nokkrar mínútur: Ég vona að
ég megi hafa þá sæmd og ánægju, að heimsækja þjóðskáldið vort
góða og hafði ætlað mér að koma sem f'yrst og heilsa upp á þig.
Hann sagði: ,,Já, séra Friðrik minn, ég held að það væri nú
lítil ánægja, því ég er orðinn svo lasburða og get ekki sofið á
nóttinni, og er svo þreygjulaus og illa fyrirkallaður á daginn,
að ég veit ekki, hvort ég get nokkurn tíma tekið á móti þér.“
Ég sagði svo nokkur hluttekningarorð við því, svo kvöddumst við,
en er hann var kominn nokkur skref frá mér, sneri hann sér
að mér og sagði setningu eftir Pál postula, sem ég get ekki
munað, og 'bætti við: „þetta segir uppáhaldið þitt, Páll!“ Mér
fannst kenna i rómnum eins og beiskju. Þá mundi ég eftir að
Þorsteinn Gíslason hafði sagt mér að séra Matthias hefði skrifað
sér hálfgert skammarbréf út af þvi að hann hefði prentað ræðu
eftir mig i „Óðni“ eða „Lögréttu", sem væri „hið hreinasta
miðaldamyrkur“ og verið mér reiður. í’að var víst 1917 sem
ræðan kom út og ég var búinn að gleyma þessu. Af þessu fannst
mér að hann vildi vera laus við heimsókn mina. Brynlei'fur
sagði mér líka, að hann hefði hitt séra Matthías á götu og að
hann hefði sagt, að hann sárkviði fyrir ef ég kæmi til hans, „því
að séra Friðrik er svo strangur og óbilgjarn og fordæmir anda-
trúna, og ég get þá ekki stillt mig um að svara.“ Brynleifur
kvaðst hafa sagt að ég væri nú ekki svo slæmur, en hann hefði
verið kviðafullur út af þessu.
Mér féll þetta illa, því að ég hafði hlakkað til að heimsækja
hann. Þetta var nú eini skýhnoðrinn i öllu Akureyrarsólskininu,
en úr því rættist samt vel sem siðar segir.
Ég þurfti nú marga að heimsækja, frændur og vini og yrði
of langt að telja það allt upp. Ég kom í heimsókn til sóknarprests-
ins, séra Geirs Sæmundssonar vígslubiskups. Hann tók mjög
hjartanlega á móti mér og bað mig um að messa fyrir sig og
sagði að kirkjan væri mér heimil til að halda samkomur i. Ég
messaði svo í kirkjunni einum tvisvar sinnum, en lega gömlu
kirkjunnar var þannig að hún var mjög óhentug til að hafa
kvöldsamkomur í; hún lá svo að segja allra syðst í hænum. En
ég fékk einn bekk í Gagníræðaskólanum og safnaði þangað
piltum og drengjum og kynntist mörgum. Mjög skemmtilegum
og efnilegum piltum. Mér hefði verið í lófa lagt að stofna þar
félagsskap og margir af drengjunum óskuðu eftir því, en ég
vildi það ekki, því að það vantaði mann á staðnum til þess að
taka slikan félagsskap að sér, en án þess mundi slikur félags-
skapur deyja út.
Það var mér til mikillar gleði, að svo sem viku eftir að ég
var kominn til Akureyrar, kom frændi minn og vinur, Stefán
skólameistari, heim úr sumarferðalagi. Það var mér hin mesta
nautn að heimsækja hann, og notaði ég mér vel hið góða tilboð
hans, að ganga þar út og inn eins og heimagangur hjá honum.
Hann var mér svo ljúfur og öll hans samtöl voru svo fræðandi
og menntandi, að það voru mínar beztu stundir, er ég sat hjá
honum, opt í alvarlegum samtölum um hin djúpu spursmál til-
verunnar. Það bætti á nautnina fyrir mér, að ég átti svo mikið
af tilfinningum, bæði aðdáunar og kærleika frá drengjaárunum
mínum á Heiði og Helgavatni, þegar ég naut fræðslu hans og
fyrstu kennslu.
Mér fannst alltaf ég vera svo ungur og óþroskaður í návist
hans, það var undarlegt sambland i mér af lotningarkennd og
144
AKRANES